Zoals op 4 april jl. door Privacy First op televisie aangekondigd bij RTL Nieuws: 

Op dinsdag 28 april as. vindt bij de rechtbank Utrecht een unieke rechtszitting plaats: de zaak van Privacy First voorzitter Bas Filippini tegen trajectcontroles. Privacy First beschouwt trajectcontroles als massale privacyschending. Bij trajectcontroles wordt immers iedereen door de overheid gevolgd, ook het gros van de automobilisten dat niet te hard rijdt. Een specifieke wettelijke basis hiervoor ontbreekt. Dit is in strijd met de Grondwet en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).

Aanleiding voor de zaak

In oktober 2012 ontving Privacy First voorzitter Bas Filippini een boete wegens een snelheidsovertreding op de A2. Filippini vocht deze boete aan met een beroep op privacyschending: door trajectcontroles worden alle automobilisten continu gevolgd. Iedere automobilist wordt hierdoor een potentiële verdachte. Dit vormt een omkering van het klassieke principe in een democratische rechtsstaat: de overheid mag pas inbreuk op de privacy maken bij een redelijke verdenking van een concreet strafbaar feit. Privacy First wil dit door de rechter laten toetsen en is bereid om hiervoor door te procederen tot aan het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg.

Grondwet

Privacy First staat voor het klassieke recht op vrijheid en anonimiteit in de openbare ruimte. Dit recht vloeit voort uit artikel 8 EVRM. Trajectcontroles zijn een ernstige inbreuk op dit recht. Onder het EVRM zijn dergelijke inbreuken slechts toegestaan voorzover sprake is van strikte privacywaarborgen. Artikel 10 van de Nederlandse Grondwet vereist hiervoor bovendien een specifieke wettelijke basis. Specifieke wetgeving voor trajectcontroles bestaat tot op heden echter niet. Trajectcontroles zijn daarom in strijd met zowel de Grondwet als het EVRM.

Unieke zaak

Uniek aan deze zaak is het grondwettelijke aspect: als één van de weinige landen ter wereld mogen Nederlandse rechters geen wetten aan de Grondwet toetsen. In veel zaken wordt daarom louter aan het EVRM getoetst. Trajectcontroles zijn echter geen wet, maar een nationale praktijk. Die praktijk dient door de rechter te worden getoetst aan het EVRM én de Grondwet.

Openbare rechtszitting

De rechtszaak tegen trajectcontroles vindt plaats op dinsdag 28 april as. om 11.00u bij de rechtbank Midden-Nederland (locatie Utrecht, afdeling Mulderzaken). De rechtszitting is openbaar: u bent van harte welkom! Klik HIER voor een routebeschrijving. Zaaknummer: 2746811 UM VERZ 14-358, L.T.C. Filippini vs. CVOM.

Lees ook de recente column van onze voorzitter en beluister HIER twee radio-interviews over de rechtszaak.

Update 28 april 2015: vanochtend vond in een goedgevulde zaal van de rechtbank Midden-Nederland de rechtszitting plaats. Namens Privacy First voorzitter Bas Filippini voerde onze advocaat Benito Boer (Alt Kam Boer Advocaten, Den Haag) het woord; klik HIER voor de pleitnota en HIER voor het eerdere beroepschrift van onze voorzitter (pdf). Tijdens de zitting biechtte het Openbaar Ministerie op dat alle trajectcontrole-data van alle automobilisten 72 uur lang worden bewaard en niet louter worden gebruikt voor snelheidscontroles: deze data worden tevens gebruikt voor bredere opsporing en vervolging van strafbare feiten. Dit is precies de function creep (doelverschuiving) die Privacy First reeds vermoedde en waar deze zaak zich tegen richt. Zonder specifieke wettelijke basis (die ontbreekt, zo erkende het Openbaar Ministerie ook) zijn dergelijke opslag en gebruik van trajectcontrole-data in strijd met art. 10 Grondwet en art. 8 EVRM. Het is nu aan de rechter om hierover te oordelen. De uitspraak van de rechter staat gepland op dinsdag 12 mei as. om 13.00u.

Update 29 april 2015: klik HIER voor de reportage over de rechtszaak in het NOS Journaal gisteravond (vanaf 14m50s) en beluister HIER onze interviews gisteren op o.a. Radio 1, Radio 2 en BNR Nieuwsradio. Hieronder ziet u de reportage van RTV Utrecht: 

Update 12 mei 2015: vandaag deed de rechter helaas een teleurstellende uitspraak. Beluister HIER onze eerste reactie bij BNR Nieuwsradio en lees HIER het commentaar van Privacy First voorzitter Bas Filippini. Privacy First bezint zich op nadere juridische stappen.

Update 2 december 2015: naar aanleiding van de uitspraak van de rechtbank Utrecht heeft Privacy First onlangs een klacht ingediend bij het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg. Privacy First wacht sindsdien of deze klacht door het Hof ontvankelijk zal worden verklaard en inhoudelijk zal worden behandeld.