Op 16 januari jl. hield Stichting Privacy First haar Nieuwjaarsborrel met enkele prominente sprekers. Hoofdonderwerpen waren de nieuwe EU-verordening voor de bescherming van persoonsgegevens en het NSA-afluisterschandaal. Na een inleiding door Privacy First voorzitter Bas Filippini en een toespraak door CBP-voorzitter Jacob Kohnstamm was het woord aan de oprichter en voormalig directeur van Privacy International: Simon Davies. Hieronder onze samenvatting:
Simon Davies begon zijn toespraak met de opmerking dat hij het aan de ene kant op veel punten eens is met Jacob Kohnstamm, maar op enkele aspecten van mening verschilt en in het algemeen minder optimistisch is. Davies schetste vier mogelijke toekomstscenario's:
1) Machtige organisaties zullen steeds meer macht uitoefenen, tenzij wij ervoor kiezen om ze ter verantwoording te roepen.
2) Technologie zal ons overweldigen, tenzij wij ervoor kiezen om in het ontwerp van technologie de mens centraal te stellen.
3) Commerciële organisaties zullen geld verdienen aan elke atoom van ieder mens, tenzij wij ons daartegen verzetten.
4) Onze wetten zullen minder effectief worden en achteruit gaan, tenzij wij onze wetgevers onderwijzen.
Op steeds meer terreinen krijgen geheime diensten invloed of worden ze actief. Verhoudingsgewijs wordt echter teveel aandacht besteed aan specifieke zaken rond de NSA; hierdoor blijven veel andere kwesties buiten beeld. Verder zijn het vooral de Brits-Amerikaans georiënteerde media die aandacht besteden aan het NSA-schandaal. In veel landen zijn burgers er echter amper van op de hoogte en heerst politieke passiviteit. Over het aftappen van zeekabels wordt door beleidsmakers in de meeste landen met geen woord gerept. Schandalen zoals nu rond de NSA zijn er in het verleden vaker geweest, en de geschiedenis leert ons dat er vervolgens meestal weinig verandert. In de Verenigde Staten is men vooral geïnteresseerd in de grondrechten van Amerikanen, niet in de rechten van mensen elders ter wereld. Bovendien kunnen geheime diensten buitengewoon goed liegen. Er zal dan ook niets veranderen, tenzij de Europese Unie zich krachtig teweer zal gaan stellen tegen de praktijken van de NSA, aldus Davies.
Over de nieuwe EU-verordening voor de bescherming van persoonsgegevens merkte Davies allereerst op dat deze verordening onder gigantische druk staat: internationale druk, commerciële druk, nationale soevereiniteit en uitzonderingen voor politie, justitie en geheime diensten, duizenden amendementen, lobbyisten, en druk vanuit de Europese Raad (met name het Verenigd Koninkrijk) om het hele proces van totstandkoming van de verordening te saboteren. Het is echter van belang om de Europese invloed alsnog positief te benutten. Daarnaast zijn er de multinationals: bedrijven als Google hebben maling aan Europese wetgeving. Huidige boetes die zij kunnen krijgen vormen voor dit soort bedrijven geen enkele bedreiging. De vraag is dus: hoe kan Europese privacywetgeving tegenover dit soort bedrijven effectief worden gehandhaafd? Het vinden van antwoorden op deze vraag vormt de uitdaging voor de komende tijd.
