Deze dinsdagmiddag neemt de Tweede Kamer naar verwachting twee belangrijke moties aan. De eerste motie roept de Nederlandse regering op om de Europese Paspoortverordening in Brussel kritisch ter discussie te stellen. De tweede motie roept de regering op om zich in Brussel sterk te maken voor een kritische Europese reactie op Amerikaanse extraterritoriale wetgeving, waaronder de beruchte Patriot Act. Beide moties kwamen mede tot stand naar aanleiding van eerdere berichtgeving van Privacy First over 1) de nutteloosheid van de afname van vingerafdrukken voor paspoorten en ID-kaarten en 2) het risico dat Nederlandse vingerafdrukken heimelijk in buitenlandse handen vallen.
De huidige afname van vingerafdrukken voor paspoorten vloeit voort uit de Europese Paspoortverordening. Deze verordening dateert van eind 2004 en kwam vooral tot stand onder druk van de Amerikaanse regering Bush. Over nut en noodzaak van vingerafdrukken was destijds nauwelijks discussie. De verantwoordelijke rapporteur van het Europees Parlement kon hier destijds zelfs geen cijfers over boven tafel krijgen, zo bleek onlangs uit een Wob-verzoek van Privacy First. Het is binnenkort aan de Europese Commissie om alsnog de effectiviteit van de Paspoortverordening aan te tonen. Faalt de Europese Commissie hierin, dan kan deze verordening meteen de prullenbak in.
Naast de vingerafdrukken reikt ook de lange arm van de regering Bush al jaren tot diep in het hart van Europa. Onder vigeur van de Amerikaanse Patriot Act kreeg de Amerikaanse overheid onder meer de bevoegdheid om gegevens op te vragen bij Europese bedrijven met een Amerikaanse vestiging. Dit staaltje juridisch imperialisme was voor de Amerikanen overigens niets nieuws: in de Amerikaanse "war on drugs" reiken Amerikaanse bevoegdheden al decennia tot ver over de eigen land- en zeegrenzen heen. De Patriot Act breidde dit extraterritoriale circus in 2001 uit tot de Amerikaanse "war on terror". Minstens zo koloniaal is de The Hague Invasion Act van 2002: de Amerikaanse overheid behoudt zich onder deze wet het recht voor om Amerikanen uit handen van het Internationaal Strafhof te houden door Den Haag desnoods met geweld binnen te vallen. Een ander, recenter voorbeeld is de National Defense Authorization Act: deze wet geeft het Amerikaanse leger de bevoegdheid om 'terreurverdachten' wereldwijd op te pakken en voor onbepaalde tijd zonder enige vorm van proces in militaire detentie te houden.
Over de jurisdictie van andere landen en het internationale recht heeft men zich in Washington de laatste jaren nooit erg bekommerd. Dat dit op termijn slechts tot excessen kon leiden was algemeen bekend. Het is Privacy First dan ook een raadsel wat de Nederlandse overheid vorig jaar bezielde om de contracten met de Franse (deels in de Verenigde Staten gevestigde) paspoortfabrikant Morpho te verlengen zonder garanties dat de vingerafdrukken van Nederlandse burgers niet in Amerikaanse (en andere buitenlandse) handen zouden kunnen vallen. Het is nu aan diezelfde Nederlandse overheid om haar burgers alsnog in bescherming te nemen en de Europese Commissie te verzoeken om op Europees niveau hetzelfde te doen.
Update: beide moties zijn met overweldigende meerderheid door de Tweede Kamer aangenomen! Een video hiervan vindt u HIER (zie vanaf 9m55s). Alleen de PVV stemde tegen.
