"Nu kan mijn cliënte gewoon een paspoort gaan aanvragen", zegt advocaat Jos Hemelaar verheugd. Dat had de vrouw eerder ook gedaan, maar toen weigerde ze haar vingerafdrukken af te geven. En dus kreeg ze geen paspoort: sinds de nieuwe Paspoortwet uit 2009 moet iedereen die een paspoort aanvraagt zijn of haar vingerafdrukken afstaan.

Dat moet nu nog steeds, maar aan één van de belangrijkste bezwaren van de vrouw is gisteren door minister Donner tegemoet gekomen: de afdrukken worden alleen nog opgeslagen op de chip die in het paspoort zit, kondigde de bewindsman aan. Ze komen niet meer in een aparte database terecht.

"Juist daar had mijn cliënte grote moeite mee", zegt Hemelaar. "Ze voelde zich behandeld als een crimineel. Ook al heb je niets verkeerd gedaan, toch worden je vingerafdrukken al opgeslagen. Dat is een ernstige aantasting van de privacy. Want wat gebeurt er allemaal met die vingerafdrukken? Ze zouden op enig moment gebruikt kunnen worden door justitie bijvoorbeeld. En stel je voor dat die database gekraakt zou worden. Dat zou een ramp zijn. Dat de vingerafdrukken wel op de chip in het paspoort zelf komen te staan, is natuurlijk ook een inbreuk op de privacy. Maar wel een minder erge. Je kunt het vergelijken met de foto op je paspoort: het is een extra manier om te controleren of jij inderdaad degene bent die op het paspoort staat."

De vrouw stapte, geholpen door Hemelaar, naar de rechter maar kreeg daar nul op het rekest: vorige maand werden haar bezwaren door de Haagse rechtbank afgewezen. Hetzelfde gebeurde eerder in de zaak van ruim twintig andere vingerafdrukweigeraars. "Ik wilde deze week net het hoger beroep gaan voorbereiden", vertelt Hemelaar, "maar ik denk dat dat nu niet meer hoeft. Dat de minister heeft besloten voorlopig af te zien van het opslaan van de vingerafdrukken is grote winst."

Dat vinden ook het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) en verschillende organisaties die strijden tegen inmenging in de privacy van burgers. Het CBP is al langer kritisch over de opslag van vingerafdrukken. CBP-voorzitter Kohnstamm noemde de database een schending van de privacy. "Er is een druk om door te gaan met het opzijzetten van de privacy, en dat heeft al een aantal keer tot ontsporingen geleid. Dit is er één van."

De stichting Privacy First reageerde dolblij op het stopzetten van de vingerafdrukopslag en ziet daarin het bewijs "dat maatschappelijk verzet loont"."

Bron: Trouw, 28 april 2011, p. 5.