"De politie grijpt naar drones als opsporingsmiddel, omdat de onbemande vliegtuigjes handig zijn bij het pakken van inbrekers en wiettelers. Tegelijk zwelt de kritiek aan, omdat de drones in het grootste geheim zijn ingezet boven tientallen plekken in ons land.
(...)
Uitgerust met camera's zijn de lichte vliegtuigjes een waardevol wapen in de criminaliteitsbestrijding. Met de beelden vanuit de lucht worden live vluchtauto's gevolgd, inbrekers gepakt, wietkwekerijen opgespoord of luchtfoto's van de plaats van een misdrijf gemaakt. Al dan niet met hulp van camera's die warmtebeelden kunnen maken. De toestellen kunnen uit de hand worden gelanceerd en maken amper geluid. Daarmee zijn ze vaak geschikter dan de lawaaiige politiehelikopters.

Tel daarbij op dat er dijkinspecties mee kunnen worden uitgevoerd én dat de brandweer bij heidebranden als in Bergen brandhaarden kan ontdekken. Alle reden voor politie en justitie om apetrots te zijn op hun nieuwe opsporingsmiddel. Ze willen het wel van de daken schreeuwen, zou je denken. Maar niets is minder waar. Er is geen opsporingsdienst die erover wil vertellen.

,,Wij geven hierover geen commentaar,'' klinkt het bij de nationale politie. Bij justitie is dat niet anders. Al vertelt woordvoerder Wim de Bruin wel waaróm justitie zwijgt. ,,Het gaat om een bijzonder opsporingsmiddel en daarover doen wij in het belang van het gebruik daarvan geen verdere toelichtingen.''

Onduidelijk

Daarmee blijft het mysterie in stand. Want de gemiddelde Nederlander heeft geen weet van deze civiele inzet van een militair middel, dat vanaf de grond wordt bestuurd. Zo is onduidelijk hoe nauwkeurig kan worden gefilmd en wat er met camerabeelden gebeurt.

Bovendien wordt pas ná de inzet van een drone bekendgemaakt dat het middel is ingezet. En dan nog slechts met een publicatie in de Staatscourant, niet het meest leesdichte medium van Nederland.

Wat daarmee wél bekend is, zijn de locaties waar de drones sinds 2009 hebben gevlogen, althans grotendeels.

Uit bekendmakingen in de Staatscourant blijkt dat de vliegtuigjes op allerlei plekken in ons land zijn ingezet, ten minste op veertig verschillende plaatsen verspreid over het land. Het ging om zeker 132 verschillende vliegdagen sinds 2009.

Werd het middel aanvankelijk sporadisch ingezet, in 2012 gebeurde dit al op zeker 82 dagen. Dit jaar staat de teller op 32 dagen, op zes verschillende plekken.

Op sommige locaties, zoals boven de hele stad Amersfoort, vloog zelfs twintig dagen achtereen een drone. Waarom, is meestal volstrekt onduidelijk.

In de schamele toelichtingen is soms te lezen dat het ging om `ondersteuning bij strafrechtelijk onderzoek'. Dan weer ging het om de heidebrand bij Bergen in 2010, en soms om onrustige jaarwisselingen, zoals in Culemborg, Veen en Aalburg in 2009, 2010 en 2011.
(...)
Controleerbaar

De onrust heeft ook politiek Den Haag bereikt. D66-Kamerlid Gerard Schouw wil duidelijkheid van de minister. ,,We hebben geen idee waarom die drones de lucht in gaan. Ik snap dat het een handig middel kan zijn, maar er moet wel een wettelijke basis liggen. En het moet controleerbaar zijn. Nu weten we nagenoeg niets. Is onze privacy in het geding, bijvoorbeeld? Hoe nauwkeurig worden nietsvermoedende burgers gefilmd? Joost mag weten wat die dingen filmen en doen.''

Jurist Vincent Böhre van stichting Privacy First noemt de inzet `illegaal'. ,,Het is een vorm van geheim cameratoezicht en dat is op deze manier verboden volgens de Nederlandse wet,'' zegt hij. ,,Ook volgens de Europese privacywetten gaat de overheid hier haar boekje te buiten. Een rechtszaak tegen de overheid sluiten we niet uit.''

Volgens Rejo Zenger van privacyorganisatie Bits of Freedom is het hoog tijd voor duidelijkheid. Nu er al drones in ontwikkeling zijn die niet groter zijn dan een vingernagel, moet op tafel komen waarvoor de overheid drones gebruikt.

Het enthousiasme bij de politie is groot. Het aantal vluchten steeg en bij de nationale politie is een werkgroep op poten gezet om acties te coördineren. Uit gegevens van het ministerie van Defensie blijkt dat er soms bijna 35.000 euro wordt uitgetrokken voor een serie vluchten."

Bron: Algemeen Dagblad 18 maart 2013, p. 9. Tevens gepubliceerd in AD/Haagsche Courant, Rotterdams Dagblad, Groene Hart, De Dordtenaar, Utrechts Nieuwsblad, Amersfoortse Courant en Rivierenland.