Op 19 januari 2017 organiseerde Stichting Privacy First op haar kantoorlocatie in het Amsterdamse Volkshotel haar jaarlijkse Nieuwjaarsborrel annex debatavond, klik HIER voor de uitnodiging en openbare aankondiging vooraf. Dit evenement stond ditmaal grotendeels in het teken van de ‘Shared Democracy’: na Athene (democratie 1.0) en onze huidige 19e-eeuwse parlementaire democratie (2.0) is het in de optiek van Privacy First hoog tijd voor verdere vernieuwing en meer burgerparticipatie: Shared Democracy, democratie 3.0! In zijn Nieuwjaarstoespraak gaf Privacy First voorzitter Bas Filippini hierop onze visie:

Shared Democracy

“Privacy First staat voor eigen keuzes in een vrije omgeving. Wij werken daarbij vanuit de klassieke principes van een democratische rechtsstaat en internationale verdragen. Dat doen wij onder meer door het voeren van rechtszaken, waaronder onze lopende zaken tegen kentekenparkeren en voor het recht op anonieme, contante betaling. Daarnaast zijn nieuwe zaken tegen automatische nummerplaatherkenning (ANPR) en het Systeem Risico Indicatie (SyRI) in de maak. We werken daarin samen met andere organisaties en advocatenkantoren. Naast onze rechtszaken voeren we voortdurend stille diplomatie richting alle relevante partijen.

Privacy staat nationaal en internationaal nog steeds onder druk en komt steeds meer onder druk te staan. Er is de laatste 15 jaar sprake van steeds minder vrijheid in plaats van meer vrijheid, zowel qua mobiliteit als in de financiële en medische sfeer. Onze conclusie na zeven jaar rechtszaken voeren is dat de huidige rechtsstaat onder druk staat en zich moeilijk kan verdedigen tegen erosie van binnenuit. Rechters hebben vaak moeite met principiële rechtszaken: ze durven het fundamentele privacyprobleem niet aan te pakken en willen zich enkel uitspreken over randzaken.

Onze huidige parlementaire democratie is nodig aan vernieuwing toe. Na de democratie 1.0 uit het oude Athene en onze huidige democratie 2.0 uit de 19e eeuw is het tijd voor een nieuw model: democratie 3.0. In die nieuwe democratie zou veel meer rekening gehouden moeten worden met moderne ontwikkelingen die onze democratie dreigen te ondermijnen. Privacy First wil graag naar een Shared Democracy 3.0 waarin de krachten die onze huidige democratie bedreigen juist ingezet kunnen worden voor een nieuwe, duurzame en democratische samenleving. Zo is er de veranderende rol van de media als vierde macht, waaronder social media en alternatieve media, die bepalen wat “het nieuws” is en wat “wel en niet waar” is. Daarnaast de veranderende rol van de burger: hoe zou je de burger meer kunnen betrekken bij burgerparticipatie en meer verantwoordelijkheden kunnen geven? En hoe kan je nieuwe technologie inzetten? Denk bijvoorbeeld aan elektronische platformen en blockchain technologie. Zoals de industriële revolutie milieuvervuiling veroorzaakte, zo veroorzaakt de informatierevolutie vrijheidsvervuiling en privacyvervuiling. Hoe kunnen we 'privacy by design' zo inzetten dat dit de democratie versterkt?

De macht van de overheid tegenover de burger is niet meer proportioneel. Er moet dus een machtsverdeling gaan plaatsvinden door onder andere meer burgerparticipatie. Hierdoor zal ook de overheid dichter bij de burger komen te staan, zowel op nationaal als op Europees niveau.

Op een vrij en privacyvriendelijk 2017!”

‘Hoeveel vrijheid gaan wij nog inleveren voor onze veiligheid? 100% veiligheid = 0% vrijheid’  Bas Filippini

Vervolgens hield ICT-onderzoeker Brenno de Winter een even boeiende als vermakelijke presentatie over actuele problemen rondom privacy, informatiebeveiliging en de huidige kloof tussen burger en bestuur:

Digitale stormvloed

“We zijn zo goed in digitaliseren geworden, dat we niet meer hoeven te werken. We checken zelf onze koffers in, kunnen binnenkort ook een winkel binnenlopen en inchecken, onze artikelen pakken, weer de winkel uitlopen en automatisch betaald hebben, een zelfrijdende taxi nemen, etcetera. Dat is een economische maatregel, met als groot voordeel dat we geen personeel meer nodig hebben. Het industriële tijdperk is voorbij. Wij zijn niet meer nodig. Waarom is dat zo bedreigend? Ik moet wel aan het eind van de maand de hypotheek kunnen betalen...

De Titanic had een paar eigenschappen die onze software-industrie ook heeft. De eerste eigenschap is dat we standaard een niveau proberen te creëren van een bepaalde veiligheid. En hoe meer veiligheidsmaatregelen je neemt (zoals sloepen aan een boot), hoe onzekerder mensen worden over de veiligheid. Daarnaast was er de keuze tussen een reddingsvest of een sloep, maar mensen met een reddingsvest stapten alsnog in een sloep, en als laatste kunnen we om hulp roepen als het mis gaat, maar dan hopen we wel gehoord te worden. We zijn op zoek naar een 'safety of life at sea', maar dan met data. We zullen moeten leren van de incidenten die we in het verleden hebben meegemaakt.

We zijn in de informatiemaatschappij nog heel erg onvolwassen. Bij data zijn er een heleboel risico’s die we niet kunnen voorzien. Gelukkig gaan er een heleboel dingen goed, zoals dat we veel ervaring hebben met de meldplicht van datalekken. Maar een van de dingen die veel gebeuren is dat er veel persoonsgegevens door een wasstraat worden gehaald, zodat het geen persoonsgegevens meer zijn. Die worden vervolgens doorgestuurd naar bijvoorbeeld Amerika en dan weer gekoppeld met gegevens uit Big Data, waardoor het wel weer persoonsgegevens zijn.

Het wordt tijd dat we dingen anders gaan benaderen. Waarom zien we onze persoonsgegevens niet meer als ons eigendom? Wanneer we persoonsgegevens (weer) als eigendom gaan zien, dan zullen we ook eisen dat indien we het uit handen geven, onze data goed beveiligd wordt. Als Google geld verdient aan mijn gegevens, dan hoor ik een businesspartner van ze te zijn. Daarnaast is de discussie veiligheid versus privacy een oneerlijke discussie. We weten namelijk niet wat er tegenover staat wanneer ik mijn privacy inlever. Het gaat er niet om of je wel of niet iets te verbergen hebt. Het gaat erom hoe jij omgaat met wat van jou is. Wanneer privacy wordt geschonden, dan worden meestal de andere mensenrechten in het kielzog meegenomen.”

Vervolgens was er een uitgebreid debat met het publiek (de opkomst overtrof de zaalcapaciteit), gevolgd door een gezellige borrel waar wij samen konden proosten op een privacyvriendelijk 2017.

Wilt u voortaan ook een uitnodiging voor onze evenementen ontvangen? Meld u dan aan voor onze mailinglist! Bent u al donateur van Privacy First? Hoe meer donaties Privacy First ontvangt, hoe meer van deze evenementen Privacy First zal kunnen organiseren en hoe sneller Nederland zich zal kunnen ontwikkelen tot Privacy Gidsland.