Toon items op tag: Paspoortproces

"Belangenorganisaties vervullen een belangrijke rol in de samenleving en in het – waartoe ik mij hier beperk – bestuursrechtelijke rechtsbedrijf. Zij bieden een platform voor belangenarticulatie aan burgers en bedrijven. Daarmee zijn zij een bruikbaar aanspreekpunt voor bestuur en wetgever. Een rol die des te belangrijker is nu er steeds minder organisatie van belangen plaatsvindt via politieke partijen. De kwaliteit van besluitvorming en regelgeving is gebaat bij betrokkenheid van belangenorganisaties. Bovendien kan via deze organisaties de stem van burgers en bedrijven op effectieve wijze worden gehoord. Ook in het kader van de rechtsbescherming zijn belangenorganisaties belangrijk. In veel gevallen nemen zij het voortouw in procedures en zorgen zij dat de kwaliteit van besluitvorming en regelgeving door de rechter wordt getoetst. Daarbij hebben de organisaties meestal veel verstand van zaken. Verder kan zo in meer algemene zin een rechterlijk oordeel worden verkregen over een kwestie, zonder dat er een serie individuele zaken aanhangig hoeft te worden gemaakt. Geen overbodige luxe, mede gelet op de dreigende verhoging van griffierechten.

(...) Toch zijn er de afgelopen jaren in het bestuursrecht pogingen gedaan om juist hun rol terug te dringen.

Een voorbeeld van dat laatste bieden de Afdelingsuitspraken van het najaar van 2008 (LJN BF3913, LJN BF3912, LJN BF3911 en LJN BG1156). Daarin wordt de drempel voor de ontvankelijkheid van belangenorganisaties verhoogd. Er worden zwaardere eisen gesteld aan het onderscheidend vermogen van statutaire doelstellingen. Verder wordt strenger de hand gehouden aan de eis van feitelijke werkzaamheden. Daaronder kan niet meer worden begrepen het louter in rechte opkomen tegen een besluit. Uiteindelijk heeft deze nieuwe lijn de positie van belangenorganisaties gelukkig niet wezenlijk beperkt. (...)

Een ander gevaar voor de positie van de belangenorganisaties vloeit voort uit jurisprudentie van de civiele rechter in procedures over de rechtmatigheid van regelgeving. Als bekend, kan er vanwege artikel 8:2 Awb bij de bestuursrechter niet rechtstreeks worden opgekomen tegen algemeen verbindende voorschriften. De rechtmatigheid daarvan kan daardoor bij de burgerlijke rechter worden betwist. Belangenorganisaties kunnen dat doen op de voet van de collectieve en algemeen belang actie van artikel 3:305a BW. In een procedure van de Stichting Privacy First tegen het biometrisch paspoort verklaarde de rechtbank (sector civiel) deze organisatie echter niet ontvankelijk. Dit omdat de rechtmatigheid van de Paspoortwet ook indirect bij de bestuursrechter zou kunnen worden getoetst in een zaak van een individuele burger tegen het besluit tot weigering van een paspoort vanwege het niet afgeven van vingerafdrukken (2 februari 2011, LJN BP2860). Daarbij lijkt een belangrijke rol te hebben gespeeld het voorkomen van de betrokkenheid van twee soorten rechters met het risico van 'rechtsoneenheid'. Hoewel op zich een legitiem belang, kunnen er serieuze vraagtekens bij dat oordeel worden geplaatst omdat het in lijkt te gaan tegen de bedoelingen van de wetgever. Bovendien is het gevolg daarvan dat de mogelijkheden van belangenorganisaties om te procederen tegen regelgeving ernstig in het gedrang komen. Zij kunnen immers niet zelf bij de bestuursrechter een procedure entameren. Verder is het onwaarschijnlijk dat zij als belanghebbende zouden worden toegelaten tot de procedure van de betrokken individuele burger. Daarbij laat deze paspoortzaak ook goed zien wat het gevolg is van het terugdringen van de rol van belangenorganisaties. Nu zijn er in het hele land diverse procedures gevoerd met alle rechtsonzekerheid van dien en wordt thans nog gewacht op het hoger beroep (bijv. LJN BP8841, LJN BT7650, LJN BR7082, en LJN BR4658). Bovendien blijkt dat de deskundige inbreng van de genoemde belangenorganisatie een toegevoegde waarde zou hebben gehad. Het is dan ook te hopen dat de uitspraak van de rechtbank in hogere instantie(s) wordt gecorrigeerd. Een alternatief daarvoor zou kunnen zijn het mogelijk maken van direct beroep tegen algemeen verbindende voorschriften (waaronder formele wetgeving) bij de bestuursrechter via het wijzigen van artikel 8:2 Awb. Deze optie heeft de voorkeur omdat daarmee het genoemde gevaar van 'rechtsoneenheid' zou kunnen worden weggenomen met behoud van de positie van belangenorganisaties."

Lees HIER het hele artikel van prof. Tom Barkhuysen bij NJBlog.

Op 2 februari jl. deed de rechtbank Den Haag uitspraak in het civielrechtelijke Paspoortproces dat Stichting Privacy First en 21 mede-eisers (burgers) op 6 mei 2010 hebben aangespannen tegen de Nederlandse Staat. Voornaamste eis in deze rechtszaak is dat de nieuwe Paspoortwet onrechtmatig wordt verklaard wegens strijd met de mensenrechten, in het bijzonder het recht op privacy. Tot veler verbazing verklaarde de rechtbank op 2 februari echter zowel Privacy First als de 21 mede-eisers niet-ontvankelijk. Aan een inhoudelijke behandeling van de rechtsvragen over de nieuwe Paspoortwet kwam de rechtbank om deze reden niet toe. 

Opvallend aan het vonnis is allereerst de beknoptheid ervan. Privacy First kan zich dan ook niet aan de indruk onttrekken dat de rechtbank snel van de zaak af wilde zijn. De rechtbank motiveerde het vonnis met de mededeling dat Privacy First geen eigen belang in deze zaak zou hebben en dat voor de mede-eisers slechts de weg naar de bestuursrechter open zou staan. Dit terwijl Privacy First als ideële stichting terzake juist alle belang bij deze zaak heeft en burgers nauwelijks bestuursrechtelijk bezwaar kunnen maken tegen de opslag van hun vingerafdrukken voor een nieuw paspoort of identiteitskaart. Dergelijk bezwaar is slechts mogelijk via een lange, omslachtige bestuursrechtelijke procedure.

Privacy First heeft besloten om tegen het vonnis van de rechtbank in hoger beroep te gaan. Na analyse door onze advocaten van SOLV achten wij het vonnis uitstekend aanvechtbaar, met name wat betreft de niet-ontvankelijkheid van zowel Privacy First als van de mede-eisers. (Door andere juristen wordt deze analyse gedeeld.) Het hoger beroep zal plaatsvinden bij het Hof Den Haag. Na ‘overruling’ van de eerdere niet-ontvankelijkheid zal de zaak daar alsnog inhoudelijk kunnen worden behandeld.

Lees HIER het persbericht van Privacy First ter aankondiging van het hoger beroep.

Update 17 feb. 2011: lees ook het bericht in Webwereld.

De missie van Stichting Privacy First inzake de nieuwe Paspoortwet lijkt te slagen. De plannen voor 'centrale opslag' van biometrische gegevens zijn waarschijnlijk definitief van de baan, zo is ons gemeld uit welingelichte bronnen bij de overheid. Ook de Tweede Kamer keert zich nu tegen deze opslag in een nationale databank, beter bekend als de ORRA. Klik HIER voor het artikel hierover in de Volkskrant van 3 februari jl.

Hiermee resteert de huidige 'decentrale opslag' van biometrische gegevens die reeds sinds de zomer van 2009 in gemeentelijke databanken plaatsvindt. In wezen is deze 'decentrale opslag' (zeker door eventuele koppeling) echter net zo centraal als een nationale databank, met vrijwel dezelfde risico's. Wat veel mensen inmiddels vergeten lijken te zijn, is dat de huidige 'decentrale opslag' bij gemeenten tot ver na de jaren 90 'centrale opslag' genoemd werd. Tegelijkertijd slaat de vakterm 'decentrale opslag' van oudsher slechts op de opslag van gegevens in het paspoort of ID-kaart zelf. Privacy First attendeert u hierbij graag op deze (van overheidswege doelbewuste) verschuiving in terminologie. Zuiver gezien zou de afschaffing van 'centrale opslag' van biometrie dus niet alleen de nationale database maar tevens de opslag in gemeentelijke databanken dienen te omvatten. Pas dan zal sprake zijn van decentrale opslag in de ware zin des woords: louter in de chip in het paspoort of ID-kaart.

Geïntrigeerd geraakt door het overheidsgegoochel met databases? Lees ook het artikel hierover van Het Nieuwe Rijk op Sargasso.

In het civiele Paspoortproces van Privacy First was op 2 februari jl. sprake van een curieuze ontwikkeling: de rechtbank Den Haag verklaarde zowel Privacy First als haar 21 mede-eisers niet-ontvankelijk. Naast de juridisch onbegrijpelijke motivatie valt vooral op hoe kort het vonnis is. Privacy First kan zich dan ook niet aan de indruk onttrekken dat de rechtbank vooral snel van deze zaak af wilde zijn.

De rechtbank motiveerde het vonnis met de mededeling dat Privacy First geen eigen belang in deze zaak zou hebben en dat voor de mede-eisers (burgers) slechts de weg naar de bestuursrechter open zou staan. Dit terwijl Privacy First als ideële stichting terzake juist alle belang bij deze zaak heeft en burgers geen (rechtstreeks) bestuursrechtelijk bezwaar kunnen maken tegen de opslag van hun vingerafdrukken voor een nieuw paspoort of ID-kaart. Dergelijk bezwaar is slechts mogelijk via een lange, omslachtige procedure. Van een dergelijk 'ping-pongen' met burgers is stichting Privacy First niet gediend. Privacy First beraadt zich momenteel op de te nemen civiele vervolgstappen en zal hierover spoedig berichten.

* UPDATE 16 feb. 2011 * Privacy First gaat in hoger beroep tegen de niet-ontvankelijkheid bij de rechtbank in het Paspoortproces.

Het verzet tegen de nieuwe Paspoortwet nadert momenteel een climax langs vier aanvalslijnen:

1) Het civiele Paspoortproces van Privacy First. Een vonnis in deze zaak voor de rechtbank Den Haag staat vooralsnog gepland voor woensdag 2 februari as. Naast een inhoudelijk vonnis zou de rechtbank eventueel ook kunnen besluiten om een zogenaamde 'prejudiciële vraag' over de materie in kwestie te stellen aan het Europese Hof van Justitie in Luxemburg.

2) Het bestuursrechtelijke Paspoortproces van Louise van Luijk. De eerste rechtszitting in deze zaak staat gepland voor 15 februari as., eveneens voor de rechtbank Den Haag. Gezien de feitelijke en juridische kracht van beide rechtszaken liggen overwinningen voor zowel Privacy First als Louise in de lijn der verwachting.

3) Aanzwellende kritiek op de nieuwe Paspoortwet vanuit de Tweede Kamer. Deze kritiek bereikte vorige week een nieuw hoogtepunt bij monde van de Kamerleden Pierre Heijnen (PvdA) en Jeanine Hennis-Plasschaert (VVD).

4) Kritische vragen over de nieuwe Paspoortwet vanuit het Europees Parlement. In haar beantwoording van deze vragen danst de Europese Commissie weliswaar als vanouds om de hete brij heen. Tegelijkertijd valt echter niet te ontkennen dat Nederland met de nieuwe Paspoortwet in toenemende mate alleen komt te staan in Europa. Het laatste woord hierover op Europees niveau is dan ook nog niet gezegd.

Resteert slechts één vraag: wie zal als eerste orde op zaken gaan stellen in het Nederlandse paspoortdrama? De rechter of de politiek?

* UPDATE 1 feb. 2011 * Het laatste woord hierover op Europees niveau is inderdaad nog niet gezegd: de Europese Commissie lanceert alsnog een grondig onderzoek naar de rechtmatigheid van de Nederlandse Paspoortwet!
* UPDATE 2 feb. 2011 * De rechtbank Den Haag heeft Privacy First en de mede-eisers in het civiele Paspoortproces niet-ontvankelijk verklaard. Privacy First beraadt zich momenteel over de te nemen vervolgstappen.
* UPDATE 3 feb. 2011 * De politiek lijkt het te gaan winnen van de rechter(s): in de Tweede Kamer keert een meerderheid zich tegen de centrale opslag van vingerafdrukken!
* UPDATE 16 feb. 2011 * Privacy First gaat in hoger beroep tegen de niet-ontvankelijkheid bij de rechtbank in het Paspoortproces.

De foto links is gemaakt tijdens de persconferentie van Privacy First in Nieuwspoort op 6 mei 2010: de dag dat de Nederlandse Staat door Privacy First werd gedagvaard in het Paspoortproces. Op de achtergrond ziet u vier van onze mede-eisers. Op de voorgrond rechts Privacy First voorzitter Bas Filippini, links Charles van der Hoog (Privacy First adviseur strategie).

Over de mede-eisers in het Paspoortproces heeft kunstfotograaf Maarten Tromp een prachtige fotoserie gemaakt. Twee van deze foto's treft u hieronder in klein formaat aan. Een groot aantal foto's verscheen op 2 februari 2011 in NRC Next. De gehele fotoserie is te zien op de website van Maarten Tromp.



                                 © Maarten Tromp

Hieronder treft u een uitgebreide foto-impressie aan van de dag van het Paspoortproces in het Paleis van Justitie te Den Haag. De foto's zijn van persfotograaf Guus Schoonewille van Fastfoto en zijn vrij van rechten te gebruiken, mits met vermelding van "Stichting Privacy First, 29 nov. 2010, proces tegen de nieuwe Paspoortwet. Foto: Guus Schoonewille". Klik op de foto van uw keuze en dan verschijnt een grotere versie die u via de rechter muisknop kunt downloaden.

Hieronder treft u een uitgebreide foto-impressie aan van de dag van het Paspoortproces in het Paleis van Justitie te Den Haag.  De foto's zijn van persfotograaf Guus Schoonewille van Fastfoto en zijn vrij van rechten te gebruiken, mits met vermelding van "Stichting Privacy First, 29 nov. 2010, proces tegen de nieuwe Paspoortwet. Foto: Guus Schoonewille". Klik op de foto van uw keuze en dan verschijnt een grotere versie die u via de rechter muisknop kunt downloaden.

Hier is het pleidooi dat mr Christiaan Alberdingk Thijm (SOLV) voor Privacy First heeft gehouden op maandag 29 november 2010 in het Paleis van Justitie te Den Haag tijdens de zitting van het proces tegen de Staat over de nieuwe Paspoortwet. Hierin eisen Privacy First en haar 21 mede-eisers dat de wet geheel of deels onrechtmatig wordt verklaard. Download het pleidooi HIER.

Klik  HIER om het persbericht van 5 november 2010 te downloaden.

Proces tegen paspoortwet gaat beslissende fase in

Overheid in het nauw gedreven

Op 29 november 2010 zal de eerste openbare zitting plaatsvinden van de civiele rechtzaak van Stichting Privacy First en haar 22 mede-eisers tegen de Staat der Nederlanden over de nieuwe paspoortwet van 2009.

Adres      : Paleis van Justitie, Prins Clauslaan 60, 2595 AJ ’s -Gravenhage

Tijd         : 10.00 uur 

Rol nr.     : 2010/1807  

Nadere toelichting nieuwsfeit

Op 6 mei 2010 hebben Stichting Privacy First en 22 mede-eisers de Nederlandse Staat gedagvaard in een civielrechtelijke procedure en geëist dat de nieuwe paspoortwet wordt opgeheven dan wel onwettig wordt verklaard dan wel zodanig wordt verbeterd dat zij geen gevaar meer voor de Nederlandse burger betekent. Er wordt met name geëist dat de aanstaande centrale en huidige decentrale opslag van biometrische kenmerken worden opgeheven.

Hierop heeft de Staat schriftelijk verweer ingediend (Conclusie van Antwoord).

Op 29 november 2010 dient bij de Haagse Rechtbank een comparitiezitting waarbij de rechter de voortgang bepaalt. Daarbij zullen de advocaten mr. Christiaan Alberdingk Thijm voor Stichting Privacy First en mr. Cécile Bitter voor het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties hun pleidooien houden. Daarbij komen ook getuigendeskundigen aan bod die aantonen dat er wel degelijk betere alternatieven zijn voor het huidige paspoort en de (de)centrale opslagmethode.

Het recente rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, WRR Webpublicatie nr. 46, ondersteunt het standpunt van Privacy First volledig.

Waarom civielrechtelijk?

Deze procedure moet worden gevolgd omdat in Nederland toetsing van wetgeving aan de Grondwet niet mogelijk is (!) in tegenstelling tot alle andere landen in de EU. Daarom kan het nodig zijn te zijner tijd een beroep te moeten doen op het (Europees) Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg.

Waar meer informatie?

Informatie over het proces en de officiële documenten kunt u HIER downloaden.

Vraag aan de journalistiek

Vingerafdrukken zijn ongeschikt om te dienen als internationaal identiteitskenmerk. Welke rol speelde Nederland bij de totstandkoming van de Europese verordening 2252 d.d. 13 dec. 2004 waar vingerafdrukken verplicht werden gesteld?

Waarom heeft men de paspoortwet zo opgesteld ondanks de negatieve adviezen van het CBP en andere organisaties en wetenschappers?

Waarom behandelt de Nederlandse overheid de identiteit van een burger als een op zichzelf staand pakketje perfect geregistreerde persoonsgegevens zodat de persoon steeds moet aantonen wie hij is en wat zijn (nieuwe) situatie is in plaats van dat de overheid de situatie bij de persoon moet aantonen?

Amsterdam, 5 november 2010; 06:00.