Toon items op tag: Biometrie

"Het Europese "nee" tegen de opslag van vingerafdrukken in databases kan leiden tot het onwettig verklaren van artikel 4b in de Nederlandse Paspoortwet, dat een centrale database juist wettelijk probeert te borgen. Eind deze maand is hierover een rechtszaak in Den Haag.

In de nieuwe Nederlandse paspoortwet, die onlangs in de Tweede Kamer is behandeld en nu ter stemming ligt bij de Eerste Kamer, is artikel 4b, dat voorziet in de oprichting van een centrale reisdocumentenadministratie, nog steeds opgenomen. Het gaat hier om een "slapend artikel", dat later nog geactiveerd kan worden maar niet direct ingaat als het wetsvoorstel van minister Plasterk wordt aangenomen. In dat artikel staat tevens dat de vingerafdrukkendatabase toegankelijk is voor de Officier van Justitie als het gaat om het opsporen van mensen die strafbare feiten plegen.

"Het Europese "nee" tegen de opslag van vingerafdrukken in databases kan leiden tot het onwettig verklaren van artikel 4b in de Nederlandse Paspoortwet, dat een centrale database juist wettelijk probeert te borgen. Eind deze maand is hierover een rechtszaak in Den Haag.

In de nieuwe Nederlandse paspoortwet, die onlangs in de Tweede Kamer is behandeld en nu ter stemming ligt bij de Eerste Kamer, is artikel 4b, dat voorziet in de oprichting van een centrale reisdocumentenadministratie, nog steeds opgenomen. Het gaat hier om een "slapend artikel", dat later nog geactiveerd kan worden maar niet direct ingaat als het wetsvoorstel van minister Plasterk wordt aangenomen. In dat artikel staat tevens dat de vingerafdrukkendatabase toegankelijk is voor de Officier van Justitie als het gaat om het opsporen van mensen die strafbare feiten plegen.

En dat is nu keihard onderuit gehaald door het Europese Hof van Justitie, die stelt dat de richtlijn die Europese lidstaten verplicht twee vingerafdrukken moeten laten opnemen in paspoorten geen wettelijke basis geeft voor de opname van die vingerafdrukken in databases. Daarnaast mogen vingerafdrukken die door burgers zijn afgegeven niet worden gebruikt voor onderzoeken van Justitie naar criminaliteit, zegt het EU Hof spijkerhard.

Eind oktober uitspraak Nederlands Hof

Dat is munitie voor privacyorganisatie Privacy First, dat op 29 oktober een uitspraak verwacht in een hoger beroep. Privacy First en 19 burgers hebben een rechtszaak aangespannen om opslag van vingerafdrukken in een centrale database illegaal te laten verklaren. De rechtbank in Den Haag oordeelde twee en een half jaar geleden dat Privacy First en de burgers niet ontvankelijk waren in deze zaak, waarop Privacy First in hoger beroep ging. Dat komt 29 oktober voor.

"Ik hoop dat we dan in ieder geval ontvankelijk worden verklaard. De tijden zijn inmiddels veranderd en het Hof zou gezien de gevoeligheid van het onderwerp in de maatschappij tot een ander oordeel kunnen komen dan de rechtbank", zegt Vincent Böhre van Privacy First. Mocht de burgerrechtenorganisatie ontvankelijk worden verklaard, kan de zaak inhoudelijk worden behandeld. "Ik hoop dat het Hof direct besluit dat artikel 4b onrechtmatig is, maar de inhoudelijke behandeling kan ook nog later plaatsvinden."

Tweede Kamer keurt centrale opslag goed

Dat het onderwerp nog steeds actueel is, wijt Böhre min of meer aan de Tweede Kamer. "Dat heeft zich tijdens de behandeling van de laatste wijziging van de Paspoortwet in september vooral laten leiden door het vingerafdrukkenvrij maken van de ID-kaart. Daar ben ik blij mee, maar artikel 4b dat de centrale opslag regelt, hebben ze over het hoofd gezien. "Mocht het Hof besluiten tot het niet ontvankelijk verklaren van Privacy First, gaat de organisatie naar de Hoge Raad. "We gaan desnoods door tot aan het Europese Hof voor de Rechten van de Mens."

Böhre hoopt verder dat de uitspraak van het EU Hof van Justitie aanleiding is voor de Eerste Kamer om alsnog artikel 4b te schrappen uit de nieuwe Paspoortwet. "Het is op dit moment een slapend artikel maar kan op elk moment door de minister worden geactiveerd. Ik weet dat het parlement op dit moment niet voor een centrale database is, dus het zou voor de minister op dit moment niet een geschikt tijdstip zijn om dat artikel te gebruiken. Maar dat kan in de toekomst anders zijn."

PvdA: centrale database al verdwenen

Opvallend is dat Tweede Kamer-lid Astrid Oosenbrug (PvdA) in de stelligste overtuiging is dat de centrale database uit de nieuwe Paspoortwet is verdwenen. "Ik vraag me ook werkelijk af waarom we ooit daarop ja hebben gezegd. Maar gelukkig kan je dergelijke beslissingen ook weer terugdraaien.""

Bron: http://webwereld.nl/beveiliging/79721-eu-hof-torpedeert-nederlandse-wet-vingerafdrukken.

"De opslag van vingerafdrukken in een centrale database is in strijd met Europese regels. Dat heeft het Europese Hof van Justitie donderdag bepaald. Het bewaren van vingerafdrukgegevens op het identiteitsbewijs zelf mag wel. Weliswaar is dat een inbreuk op de privacy, maar het doel - het voorkomen van fraude - is belangrijker.

In Nederland worden identiteitskaarten en paspoorten sinds 2009 voorzien van vingerafdrukken van de houder. Tot 2011 werden die gegevens ook centraal bewaard. Sindsdien worden de vingerafdrukken alleen opgeslagen op de identiteitskaart of het paspoort zelf. De eerder centraal opgeslagen gegevens zijn vernietigd.

De stichting Privacy First is blij met de uitspraak van het hof en ziet het als een steun in de rug voor het paspoortproces van de stichting. Zij vinden dat de Paspoortwet in strijd is met het recht op privacy, omdat de centrale databank nog steeds in de wet staat.

Minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk (PvdA) werkt aan een wetswijziging, waardoor principiële weigeraars ook een identiteitskaart kunnen krijgen zonder dat ze hun vingerafdruk moeten afstaan. Voor paspoorten blijft de vingerafdruk wel vereist."

Bron: http://www.nieuws.nl/algemeen/20131017/Database-met-vingerafdrukken-paspoort-is-illegaal.

In een belangrijke uitspraak heeft het Europese Hof van Justitie vandaag korte metten gemaakt met de wens van sommige EU-lidstaten (waaronder Nederland) om via paspoorten de vingerafdrukken van burgers voor allerlei doeleinden op te slaan in centrale of gemeentelijke databanken. Het Hof oordeelde onder meer als volgt:

"Op dit punt moet worden opgemerkt dat, enerzijds, [de Europese Paspoortverordening] uitdrukkelijk preciseert dat vingerafdrukken alleen mogen worden gebruikt voor het verifiëren van de authenticiteit van het paspoort en de identiteit van de houder ervan.
(...)
In dit verband zij opgemerkt dat vingerafdrukken zeker een bijzondere rol vervullen op het gebied van de identificatie van personen in het algemeen. Zo maken de technieken van identificatie door vergelijking van op een bepaalde plaats afgenomen vingerafdrukken met die welke worden bewaard in een database, het mogelijk om, hetzij in het kader van een crimineel onderzoek, hetzij met het oog op de uitoefening van indirect toezicht op een bepaalde persoon, de aanwezigheid van deze persoon op die plaats vast te stellen.

Er zij evenwel aan herinnerd dat [de Europese Paspoortverordening] bepaalt dat vingerafdrukken enkel mogen worden bewaard in het paspoort zelf, dat exclusief in het bezit blijft van de houder ervan.

Aangezien voornoemde verordening niet voorziet in een andere vorm, noch in een ander middel van bewaring van deze afdrukken, kan deze (…) niet aldus worden uitgelegd dat zij, als zodanig, een rechtsgrondslag biedt voor een eventuele centralisatie van verzamelde gegevens, of voor het gebruik van deze gegevens voor andere doeleinden dan dat van voorkoming van de illegale binnenkomst van personen op het grondgebied van de Unie.

In deze omstandigheden kunnen de (…) aangehaalde argumenten inzake de risico’s die zijn verbonden aan een mogelijke centralisatie in ieder geval de geldigheid van die verordening niet aantasten. Deze argumenten kunnen in voorkomend geval aan de orde komen in het kader van een bij de bevoegde rechterlijke instanties ingesteld beroep tegen een wettelijke regeling die voorziet in een gecentraliseerde database van vingerafdrukken.” (EU Hof van Justitie, zaak C-291/12 (Schwarz), 17 oktober 2013, par. 56-62, cursivering Privacy First).

Het arrest van het EU Hof vormt hiermee een krachtige steun in de rug voor het civielrechtelijke Paspoortproces van Privacy First en 19 mede-eisers (burgers) tegen de Nederlandse Staat ter onrechtmatigverklaring van de Nederlandse Paspoortwet. In artikel 4b van de Paspoortwet is immers nog steeds een centrale biometrische databank voorzien met ieders vingerafdrukken ten behoeve van opsporing en vervolging, terrorismebestrijding, rampenbestrijding, inlichtingenwerk etc. Ondanks een actuele wetswijziging ter invoering van een identiteitskaart zónder vingerafdrukken blijven de huidige én herziene Paspoortwet daarmee lijnrecht in strijd met het recht op privacy, zo bleek vandaag uit de uitspraak van het EU Hof. Privacy First ziet een spoedige uitspraak van het Hof Den Haag in ons Paspoortproces dan ook met vertrouwen tegemoet.

Tegelijkertijd stelt Privacy First met teleurstelling vast dat het EU Hof de verplichte afname van vingerafdrukken onder de Europese Paspoortverordening niet onrechtmatig acht. In de oorspronkelijke versie van deze verordening had de afname van vingerafdrukken terecht een vrijwillig karakter. Na de bomaanslagen in Madrid werd deze vrijwilligheid door de Europese Raad van ministers echter alsnog gewijzigd in een verplichting. Daarbij werd het Europees Parlement niet (opnieuw) geraadpleegd, en dus onrechtmatig gepasseerd in de Europese besluitvorming. Het EU Hof acht deze procedurefout echter ‘gerepareerd’ door een latere wijziging (in 2009) van de Paspoortverordening met instemming van het Europees Parlement. Tevens acht het Hof de verplichte afname van vingerafdrukken gerechtvaardigd ter bestrijding van paspoortfraude bij illegale immigratie naar de Europese Unie, echter zonder enig onderzoek te hebben gedaan naar de precieze omvang van dit type fraude. Het gaat hierbij in het bijzonder om zogeheten look-alike fraude met paspoorten. Uit recente overheidsstatistieken in het bezit van Privacy First blijkt dat dit type fraude dusdanig kleinschalig is dat het de massale afname van vingerafdrukken onder de Europese Paspoortverordening onmogelijk kan rechtvaardigen: in Nederland ging het de laatste jaren om geconstateerde gevallen in de orde van grootte van enkele tientallen per jaar (voornamelijk asielzoekers). Om ter bestrijding daarvan de vingerafdrukken van de hele Nederlandse bevolking af te nemen acht Privacy First volstrekt disproportioneel en dus onrechtmatig. Dit nog afgezien van de torenhoge kosten van de bijbehorende biometrische infrastructuur. Deze infrastructuur blijkt bovendien niet te werken: minister Donner en staatssecretaris Teeven noemden de laatste jaren desgevraagd foutenpercentages van, respectievelijk, maar liefst 21-25% en 30%. Privacy First kan dan ook niet anders dan concluderen dat het EU Hof deze fundamentele vragen bewust links heeft laten liggen en de Europese Paspoortverordening bij voorbaat van een groen stempel heeft willen voorzien. Het is aan andere, nationale rechters (waaronder de Nederlandse Raad van State en het Hof Den Haag) om deze vragen alsnog te beantwoorden en de Nederlandse Paspoortwet in strijd met het recht op privacy te verklaren.

Update: lees ook http://webwereld.nl/beveiliging/79721-eu-hof-torpedeert-nederlandse-wet-vingerafdrukken.

Zie tevens de recente gastcolumn "Vingerafdrukken, wel of niet essentieel".

"Minister Plasterk van Binnenlandse Zaken moet een oplossing vinden voor mensen die weigeren hun vingerafdrukken op hun paspoort te laten opslaan. Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer stuurde Plasterk gisteren een brief waarin hij de minister oproept een tijdelijke voorziening te treffen voor mensen die hun biometrische gegevens niet willen afstaan bij aanvraag van een nieuw paspoort of identiteitskaart. ,,Deze groep 'ongedocumenteerden' kunnen vaak de meest simpele handelingen niet uitoefenen", schrijft de Ombudsman: ,,Het openen van een bankrekening, reizen, stemmen of postpakketjes ophalen." Volgens Vincent Böhre van Privacy First gaat het om enkele duizenden Nederlanders. Al jaren lopen er rechtszaken tussen burgers en Staat over de opslag van vingerafdrukken. De Ombudsman ,,acht het niet behoorlijk om deze principiële weigeraars in de kou te laten staan, in afwachting van een uitspraak van de rechter", schrijft Brenninkmeijer."

Bron: NRC Handelsblad, 5 september 2013.
Klik HIER voor de hele brief (pdf) van de nationale Ombudsman. Met dank aan Burgerrechtenvereniging Vrijbit.

"Alle vingerafdrukken en pasfoto's van alle vreemdelingen in Nederland moeten worden opgeslagen in een database, die het Openbaar Ministerie (OM) mag raadplegen als een strafrechtelijk onderzoek is vastgelopen. De Tweede Kamer stemde gisteren in met een verandering van de Vreemdelingenwet, waarmee de database wordt geïntroduceerd. Wel moet de Eerste Kamer nog akkoord gaan met de wijziging.

Het is de bedoeling dat het systeem tien vingerafdrukken en een pasfoto gaat bevatten van elke vreemdeling die in Nederland woont, en niet afkomstig is uit Europese landen. VVD, PvdA, CDA, PVV, 50Plus en de SGP stemden voor. Ook GroenLinks bracht per ongeluk een positieve stem uit, maar liet weten dit te zullen corrigeren naar een tegenstem. 'Met dit project maakt Nederland vreemdelingen collectief tot potentiële verdachten', reageert Vincent Böhre, jurist van de stichting Privacy First. Hij doelt daarmee op de mogelijkheid dat het OM - weliswaar met toestemming van de rechter-commissaris - de gegevens mag inzien als een onderzoek naar ernstige strafbare feiten is vastgelopen. 'Dit gaat niet alleen over asielzoekers, maar over alle vreemdelingen, dus ook studenten en medewerkers van bedrijven.' Volgens SP-Kamerlid Sharon Gesthuizen is de nieuwe wet om die reden 'stigmatiserend en discriminerend'. (...) Bij Nederlanders hoef je niet aan te komen met: u heeft niets met deze strafzaak te maken, maar wij gaan toch uw gegevens even nakijken.'

fraude bestrijden

Volgens staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie is de database nodig om de 'identiteit van vreemdelingen betrouwbaar vast te stellen' en om fraude te bestrijden. Met de gegevens zou het niet meer mogelijk zijn dat vreemdelingen zich uitgeven voor een ander. Er zijn echter geen rapporten over hoe vaak deze fraude voorkomt, melden diverse organisaties, waaronder stichting Vluchtelingenwerk. Naar verluidt zou dit in minder dan tien gevallen per jaar voorkomen. 'Wij vinden de wet daarom discriminerend, en vragen ons af of deze maatregel nodig is', aldus een woordvoerder. Vincent Böhre: 'Het gaat om schandalig kleine aantallen. Je kunt deze wet daar niet op baseren.'

Kamer wees database met autochtonen eerder af

(...) Een woordvoerder van de [Nederlandse Orde van Advocaten] laat weten teleurgesteld te zijn. 'Nu is onduidelijk wie er toegang heeft tot het systeem. Bovendien hoeft de noodzaak van die toegang niet te worden aangetoond, enkel en alleen omdat het een vreemdeling betreft. Dit hadden we graag duidelijker gezien, mede omdat er enkele jaren geleden een database om deze vragen niet doorging.' Dat betrof een soortgelijke database met gegevens van alle Nederlanders. Die maakte deel uit van de nieuwe Paspoortwet, die in 2009 werd aangenomen. Enkele jaren later, in 2011, rezen er echter twijfels over de betrouwbaarheid van de techniek en de bescherming van de gegevens. Nadat een meerderheid van de Tweede Kamer het vertrouwen in de database verloor, besloot minister Donner (Binnenlandse Zaken) het project voorlopig te stoppen. De ontwikkeling van de database gaat pas verder als het Europese Hof van Justitie in Luxemburg zich heeft gebogen over de vraag of het verzamelen van deze gegevens is toegestaan. Dat kan nog enkele jaren duren. Volgens jurist Vincent Böhre speelden deze bezwaren nauwelijks een rol in het debat over de verzameling gegevens van vreemdelingen. 'Kennelijk telt het belang van privacy voor hen minder zwaar mee. Ik hoop dat de Eerste Kamer deze ontwikkeling blokkeert.' Maar ook al zou de database volledig veilig zijn, dan nog heeft Böhre er problemen mee. 'Het gaat ons om het principe dat je een hele bevolkingsgroep criminaliseert.' (...)"

Bron: Nederlands Dagblad 31 januari 2013, pp. 1 & 10. Lees HIER het hele artikel bij het Nederlands Dagblad online.

"De Tweede Kamer stemt vandaag in met centrale opslag van vingerafdrukken, van vreemdelingen. Eerder wees ze zo'n database voor Nederlanders af.

De bezwaren waren groot, eind 2010. De apparatuur om vingerafdrukken te herkennen maakte fouten. Er leefden twijfels over privacy. Onduidelijk was welk probleem de overheid eigenlijk met centrale opslag van vingerafdrukken van alle Nederlanders zou oplossen.

En dus kwam die centrale opslag, onderdeel van de Paspoortwet, er niet. De Kamerleden zagen te veel problemen. Ook VVD en PvdA, inmiddels coalitiegenoten, waren behoorlijk kritisch. De PvdA noemde centrale opslag ,,dood en begraven", de VVD zag ,,aanzienlijke risico's".

En toch stemt de Tweede Kamer vandaag  opnieuw in met een wetsvoorstel dat zo'n centrale opslag regelt. Dit keer niet voor Nederlanders, maar voor vreemdelingen. VVD en PvdA zijn voor, net als CDA en PVV.

Volgens staatssecretaris Fred Teeven (Veiligheid en Justitie, VVD) is die database vooral nodig om identiteitsfraude te bestrijden. Opslag van vingerafdrukken van vreemdelingen moet een oplossing bieden voor fraude waarbij iemand zich voordoet als een persoon op wie hij of zij lijkt.

Hoe vaak dit soort lookalike-fraude precies voorkomt, is niet duidelijk, geeft Teeven toe. De Immigratie- en Naturalisatiedienst en de marechaussee registreren het aantal vervalste documenten, maar ,,het is niet altijd mogelijk om vast te stellen of sprake is van kwade opzet", zei Teeven vorige week.

Volgens de oppositie, SP en D66 onder andere, is het zonder die aantallen lastig vaststellen of de wet proportioneel is. En cijfers uit onderzoeken bevestigen hun twijfel.  Minder dan tien asielaanvragen worden jaarlijks afgewezen omdat een vreemdeling een paspoort bij zich heeft dat niet van hem is - dat is de lookalike-fraude die deze wet moet tegengaan.

In de wet over de opslag van vingerafdrukken voor vreemdelingen staat uitdrukkelijk dat die afdrukken gebruikt kunnen worden voor opsporing.  Bij de Paspoortwet was het risico dat politie en justitie die vingerafdrukken zouden kúnnen gebruiken, juist reden terughoudend te zijn.

,,Ongeoorloofd onderscheid", noemt SP-Kamerlid Sharon Gesthuizen dit. ,,Het is discriminerend. Deze maatregel was ondenkbaar als het om Nederlanders zou gaan." Ze krijgt bijval van Vincent Böhre, van belangenorganisatie Privacy First. ,,Een hele bevolkingsgroep, in dit geval vreemdelingen, is hiermee bij voorbaat potentiële verdachte."

Waarom stemmen VVD en PvdA nu wel in met zo'n opslag voor vreemdelingen, terwijl zij het voor Nederlanders niet wilden? Volgens PvdA-Kamerlid Khadija Arib omdat nu ,,echt goed is gekeken of dit technisch kan".   Staatssecretaris Teeven zegt dat binnen de vreemdelingendiensten veel meer expertise bestaat over het gebruik van vingerafdrukken dan bij de gemeentebalies die de paspoorten verstrekken.

De kans dat deze opslag alsnog stuit op bezwaren, zoals bij de Paspoortwet gebeurde, is klein, schat Vincent Böhre. ,,Kennelijk heeft de politiek er minder moeite mee om de privacy van vreemdelingen te schenden."

Vreemdelingen kunnen ook nog eens minder tegen die Nederlandse staat beginnen. Als ze een visum willen, zullen ze hun vingerafdrukken wel moeten geven. Nederlanders daagden de overheid voor de rechter, vóór ze hun vingerafdrukken afgaven. Böhre: ,,Iemand die hier wil werken of studeren, kan hooguit achteraf eisen dat zijn afdrukken weer uit die database verdwijnen."

Regels gaan verder

Asielzoekers die in Nederland aankomen, moeten nu twee vingerafdrukken afgeven. Die gaan in een EU-database, ter controle of iemand ook in een andere lidstaat asiel heeft aangevraagd. Met de nieuwe wet gaat Nederland verder. Vingerafdrukken van asielzoekers, maar ook van 'gewone' migranten die hier langer dan drie maanden willen werken of studeren, gaan in een centrale opslag. Die krijgt zo data van veel meer mensen: in 2011 vroegen  er 58.950 een gewone verblijfsvergunning aan, tegenover 11.300 asielzoekers. Ze moeten straks afdrukken van alle vingers plus pasfoto afgeven."

Bron: NRC Handelsblad 29 januari 2013, p. 8. Tevens gepubliceerd in NRC Next 30 januari 2013, p. 8, onder de titel "Nederland slaat weer vingerafdrukken op, nu van vreemdelingen".

Deze week stemt de Tweede Kamer over een wetsvoorstel ter afname van 10 vingerafdrukken van alle vreemdelingen (immigranten) voor o.a. opsporing en vervolging. Dit wetsvoorstel dateert oorspronkelijk uit maart 2009, oftewel uit de periode dat de Nederlandse regering louter privacyschendende wetgeving wist te produceren. Stichting Privacy First acht het wetsvoorstel in strijd met het recht op privacy en het verbod van zelf-incriminatie. Hieronder treft u de email aan die Privacy First vanmiddag aan relevante Kamerleden verzond:

Geachte Kamerleden,

Aanstaande dinsdag stemt u over het wetsvoorstel ter uitbreiding van het gebruik van biometrische kenmerken (vingerafdrukken en gezichtsscans) in de vreemdelingenketen. Stichting Privacy First adviseert u hierbij om tégen dit wetsvoorstel te stemmen, met name gezien het disproportionele karakter ervan. Dit blijkt reeds uit het gebrek aan kwantificering van e.e.a. en de relatief lage fraudecijfers zoals die door voormalig minister Gerd Leers (CDA) in zijn nota bij het wetsvoorstel d.d. 13 juli 2012 zijn vermeld.[1] Zoals bij alle mensenrechten vereist ook een inbreuk op het recht op privacy (art. 8 EVRM) in dit verband een harde cijfermatige noodzaak i.p.v. vage vermoedens en wishful thinking. Des te zorgwekkender is het dan ook dat onder dit wetsvoorstel bij iedere vreemdeling maar liefst 10 vingerafdrukken zullen worden afgenomen ‘ter compensatie’ voor het feit dat de biometrische techniek ontoereikend is om met één of twee vingerafdrukken te kunnen volstaan. Of dienen deze 10 vingerafdrukken in werkelijkheid vooral het opsporingsbelang achter het wetsvoorstel...? Vergelijk in dit verband de volgende overwegingen van minister Korthals van Justitie (VVD) d.d. 10 december 2001:

“In antwoord op de vraag van het [CDA] ben ik niet bereid om van alle Nederlanders vingerafdrukken te nemen in het belang van de opsporing. Dit middel is buitenproportioneel gelet op bijvoorbeeld het aantal aangeboden sporenzaken op jaarbasis, in geheel Nederland ca. 10.000. Voorts is het praktisch onuitvoerbaar omdat alle tien de vingers en eventueel de handpalmen moeten worden afgenomen, wil het zinvol zijn voor de opsporing. Dat vergt een te groot beslag op de capaciteit van de politie. Dit nog afgezien van de administratieve verwerking en controle. In het kader van het nieuwe identiteitsbewijs wordt mogelijk een biometrisch kenmerk opgenomen zoals bijvoorbeeld een vingerafdruk. Daar gaat het er om te bepalen dat de bezitter van het identiteitsbewijs ook daadwerkelijk de persoon is die op dat bewijs staat vermeld. Daarvoor is wellicht één vingerafdruk voldoende, dat is echter volstrekt onvoldoende voor de opsporing.”[2]

Met andere woorden: onder het mom van fraudebestrijding wordt met dit wetsvoorstel een centraal opsporingsregister van vreemdelingen (immigranten) gecreëerd, precies zoals dat enkele jaren geleden ook dreigde te gebeuren met de vingerafdrukken van alle Nederlanders. De diverse redenen waarom dit laatste project halverwege 2011 op aandringen van uw Kamer (!) is teruggedraaid acht Privacy First bij u bekend en evenzeer van toepassing op onderhavig wetsvoorstel. Daarnaast heeft dit wetsvoorstel een stigmatiserende werking, aangezien een gehele bevolkingsgroep (in dit geval immigranten) hierdoor bij voorbaat als potentiële verdachte wordt beschouwd. Dit vormt een omkering van de onschuldpresumptie en is in strijd met het verbod van zelf-incriminatie. In die zin vormt dit wetsvoorstel een collectieve schending van zowel art. 6 (nemo tenetur) als art. 8 EVRM (privacy en lichamelijke integriteit). Bij de Paspoortwet leidt dit sinds 2009 tot een Nederlands en Europees sneeuwbaleffect aan rechtszaken. Privacy First hoopt dan ook dat uw Kamer het voortschrijdend inzicht heeft om een herhaling van deze geschiedenis te voorkomen.

Hoogachtend,

Stichting Privacy First 

[1] Zie Nota naar aanleiding van het verslag, Kamerstukken II, 2011-2012, 33192, nr. 6, pp. 2-3, 5-6, 23, 25-27.

"In de Security Tip van de Week geeft elke week een andere professional, expert, onderzoeker of lezer een security tip. Persoonlijke tips, variërend van het veilig configureren van Windows, een handige security tool of het juist instellen van een firewall, waarmee de tipgever zijn systeem, applicatie of netwerk veiliger maakt.
(...)
Deze week de tip van Vincent Böhre [Stichting Privacy First]:

Laat je paspoort voortaan thuis
De meeste mensen leven al jaren in de veronderstelling dat ze verplicht zijn een geldig paspoort of identiteitskaart (of rijbewijs) bij zich te dragen. Volgens de Wet op de uitgebreide identificatieplicht (januari 2005) hoef je echter alleen maar een geldig identiteitsbewijs te kunnen tonen. Van een officiële draagplicht is nooit sprake geweest. Dus de eerstvolgende keer dat oom agent naar je identiteitsbewijs vraagt, kun je zeggen: “Prima, meneer de agent, loopt u maar even met me mee naar huis en dan laat ik u mijn identiteitsbewijs zien. Drinken we ook meteen even een bakkie koffie.”
Nu zul je misschien denken: “Leuke tip, maar wat heeft dit met security te maken?” Heel veel, als je je realiseert dat er jaarlijks honderdduizenden paspoorten en ID-kaarten vermist raken. Die documenten kunnen vervolgens door anderen worden misbruikt. Dus kun je je paspoort of ID-kaart beter thuislaten. Da’s wel zo veilig!

Vermom je paspoort als boterham
Er is nog een tweede reden waarom ik mensen zou willen adviseren om hun paspoort of identiteitskaart voortaan thuis te laten: de op-afstand-uitleesbare RFID-chip in het document. Eind augustus 2006 is die chip in Nederland ingevoerd. Nut en noodzaak ervan zijn overigens nooit aangetoond. Ondanks hoge beveiligingsnormen is er geen enkele garantie dat de RFID-chip niet ongemerkt door onbevoegden kan worden uitgelezen, gekloond of misbruikt. Bijvoorbeeld terwijl je nietsvermoedend in de rij staat bij de bakker. Of in een drukke tram, of waar dan ook. Mocht je alsnog graag je paspoort of ID-kaart op zak willen hebben, zorg er dan voor dat de chip niet meer op afstand uitleesbaar is. Bijvoorbeeld door je identiteitsbewijs in huis-tuin-en-keuken aluminiumfolie te wikkelen (kooi van Faraday!), net als een boterham.

Word staatsburger van Sealand
En dan zijn er nog die vervelende vingerafdrukken. Volgens de “tentatieve planning” van het ministerie van Binnenlandse Zaken komen identiteitskaarten zonder vingerafdrukken pas per oktober 2013 op de markt. Tot die tijd zal de Nederlandse bevolking het dus nog even moeten uitzingen met een biometrisch foutenpercentage van 21-25%. Of tijdelijk een buitenlandse ID-kaart zonder vingerafdrukken aanvragen, bijvoorbeeld in Sealand (een microstaatje in de Noordzee). Er zijn ook andere, fysieke methoden om de afname van vingerafdrukken te omzeilen, maar die laat ik aan je eigen verbeelding over… en op eigen risico. ;)

Paspoortproces Privacy First
Op 18 december jl. daagde Privacy First de Nederlandse Staat voor het Hof Den Haag wegens schending van de privacy in de nieuwe Paspoortwet. In deze zaak zal ook het RFID-aspect van paspoorten en ID-kaarten aan de orde komen. Dit tenzij de Tweede Kamer voortijdig besluit dat de RFID-chip een vrijwillig karakter dient te krijgen. En dat Nederlandse paspoorten en ID-kaarten van metaalfolie in de hoes moeten worden voorzien (zoals in de Verenigde Staten al jaren gebruikelijk is). Een mooiere Kerst zal Privacy First zich volgend jaar niet kunnen wensen!"

Bron: Security.nl, 24 december 2012.

Vandaag dient het hoger beroep van Privacy First en 19 burgers tegen de Nederlandse Staat. Privacy First acht de nieuwe Paspoortwet in strijd met het recht op privacy. Ondanks kritiek van de Tweede Kamer besloot het kabinet onlangs om de controversiële wet door te zetten. De zaak van Privacy First richt zich vooral tegen de centrale opslag van vingerafdrukken. Deze civielrechtelijke procedure is uniek.

Toelichting
Op 2 februari 2011 werden Stichting Privacy First en 21 mede-eisers (burgers) door de rechtbank Den Haag niet-ontvankelijk verklaard in onze civiele rechtszaak tegen de Nederlandse Staat (Paspoortproces). Een voorstel van minister Spies (Binnenlandse Zaken) ter herziening van de Paspoortwet is op 17 oktober jl. bij de Tweede Kamer ingediend. In dit wetsvoorstel blijft de oorspronkelijke bepaling (art. 4b) inzake een centrale databank echter grotendeels intact. Onder deze bepaling zullen de biometrische gegevens van alle Nederlanders alsnog worden gebruikt voor opsporing en vervolging, inlichtingenwerk, terrorisme- en rampenbestrijding. Dit vormt een flagrante schending van (onder meer) Europese privacywetgeving. Pogingen van individuele burgers om dit langs bestuursrechtelijke weg aan te vechten zijn tot nu toe vruchteloos gebleken, aangezien de bestuursrechter de betreffende bepaling niet heeft willen toetsen. Wel heeft de Raad van State onlangs enkele prejudiciële vragen over de Europese Paspoortverordening gesteld aan het Europees Hof van Justitie in Luxemburg. In afwachting van de beantwoording daarvan liggen alle bestuursrechtelijke procedures minstens anderhalf jaar stil en moeten bezwaarde burgers zichzelf zien te redden zonder geldig identiteitsdocument. Reden voor Privacy First om opnieuw in het algemeen belang de civielrechtelijke zeilen te hijsen en ons Paspoortproces in hoger beroep voort te zetten.

Wij hebben daartoe vandaag onze Memorie van Grieven ingediend bij het Hof Den Haag. In deze Memorie zetten Christiaan Alberdingk Thijm en Vita Zwaan (SOLV Advocaten. Update 1 augustus 2013: Bureau Brandeis) uiteen waarom Privacy First c.s. alsnog ontvankelijk dienen te worden verklaard. Vervolgens zal de Paspoortwet door de civiele rechter alsnog in volle omvang kunnen worden getoetst aan hoger recht, waaronder Europese privacywetgeving. Onze volledige Memorie van Grieven kunt u HIER downloaden. Het Hof Den Haag komt naar verwachting voor de zomer met een uitspraak.

Oproep
Privacy First doet hierbij een dringende oproep aan alle Nederlanders om een steentje aan de financiering van dit proces bij te dragen. Dit kan door een donatie op rekeningnummer 49.55.27.521 t.n.v. Stichting Privacy First te Amsterdam o.v.v. "donatie Paspoortproces". Dank voor uw steun!

Update 28 maart 2013: deze week diende de Staat zijn Memorie van Antwoordin bij het Hof Den Haag. Een uitspraak van het Hof over de ontvankelijkheid volgt hopelijk nog voor de zomer.

Update 19 april 2013: deze week zijn (eindelijk) de schriftelijke vragen van de Tweede Kamer d.d. 5 december 2012 bij het wetsvoorstel ter herziening van de Paspoortwet beantwoord; klik HIER. Op de vraag van de VVD-fractie "naar de stand van zaken met betrekking tot de eventuele invoering van een centrale reisdocumentenadministratie" antwoordt minister Plasterk (Binnenlandse Zaken) op p. 12 als volgt: "Over de vraag of de [centrale] online raadpleegbare reisdocumentenadministratie (ORRA) daadwerkelijk zal worden gerealiseerd, en zo ja in welke vorm, moet nog [ambtelijke] besluitvorming plaatsvinden. Dit zal niet gebeuren zonder dat uw Kamer daarin gekend is." In lijn hiermee blijft de vraag van de PvdA-fractie "of [het hele artikel 4b] niet beter geschrapt kan worden" vooralsnog onbeantwoord (zie p. 15). Het belang van Privacy First c.s. bij het civiele Paspoortproces blijft daarmee onverminderd groot.

Update 26 mei 2013: de voorlopige datum van arrest (uitspraak) van het Hof Den Haag is dinsdag 29 oktober 2013.

Update 29 oktober 2013: het Hof Den Haag heeft vandaag de uitspraak uitgesteld tot dinsdag 7 januari 2014.

Update 7 januari 2014: het Hof Den Haag heeft de uitspraak vandaag opnieuw uitgesteld. Nieuwe datum: dinsdag 18 februari as.

"Stichting Privacy First wil dat de overheid opschiet met de invoering van een identiteitskaart zonder vingerafdrukken en dat er per direct een uitzondering wordt gemaakt voor biometrisch gewetensbezwaarden, bijvoorbeeld in de vorm van een tijdelijke identiteitskaart met een verkorte geldigheidsduur. Morgen wordt de herziening van de Paspoortwet besproken, die ervoor zorgt dat vingerafdrukken niet langer worden opgeslagen.

Volgens de privacywaakhond werd tijdens een rechtszitting bij de Raad van State in juli duidelijk dat de Nederlandse Staat geen enkel juridisch of feitelijk belang heeft bij de afname van vingerafdrukken voor Nederlandse identiteitskaarten met een geldigheidsduur van één jaar.

"Juridisch valt een dergelijk document immers niet onder de Europese Paspoortverordening. Tevens is feitelijk sprake van een biometrisch foutenpercentage van 21-25% en worden de in het document opgeslagen vingerafdrukken, mede om die reden, in het geheel niet gecontroleerd of gebruikt", aldus Privacy First.

Software
In september kwam de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties met het voorstel om de Paspoortwet aan te passen en niet meer om de vingerafdruk te vragen bij het aanvragen van een identiteitskaart.

Tijdens de zitting liet de landsadvocaat weten dat de gemeentelijke software nog niet op e.e.a. zou zijn toegerust. Privacy First wil nu weten of de software inmiddels is aangepast en vindt dat er een tijdelijke oplossing voor biometrisch gewetensbezwaarden moet komen."

Bron: security.nl, 28 november 2012.