Toon items op tag: Identiteitskaart

"De verplichte opslag van vingerafdrukken onder de nieuwe Paspoortwet leidde in 2010 tot grote onrust vanwege de enorme risico's. Om deze risico's voor de burger in te dammen stelde Stichting Privacy First de GemeenteGarantieBrief op. Met deze modelbrief kunnen burgers bij hun gemeente protesteren en de garantie krijgen dat er zorgvuldig met hun vingerafdrukken wordt omgegaan.

De GemeenteGarantieBrief is een groot succes, meldt Privacy First op haar website. Groot voordeel is ook dat eventuele schade voor rekening van de overheid komt. Tijdens een parlementair debat omschreef staatssecretaris Bijleveld (Binnenlandse Zaken) de brief als volgt: "Het gaat om een actie van de Stichting Privacy First. Deze stichting legt de gemeenten een verklaring voor over de opslag van vingerafdrukken en vraagt gemeenteambtenaren die te ondertekenen. Verder moeten zij aangeven hoe zij met vingerafdrukken omgaan en verklaren dat zij zich aan bepaalde garanties houden."

Recht op petitie

Aanleiding voor dit debat in de Tweede Kamer was het feit dat de staatssecretaris gemeenten had geadviseerd om de brief niet in ontvangst te nemen, laat staan deze te ondertekenen. Dit tot ergernis van zowel politieke partijen als de Nationale ombudsman Alex Brenninkmeijer. Zulke brieven moeten door de overheid altijd in ontvangst worden genomen vanwege het recht op petitie, aldus de Nationale ombudsman.

Opslag in ijskast

Onlangs kondigde Minister Donner aan dat de opslag van vingerafdrukken bij gemeenten uiterlijk eind juli 2011 (na aanpassing van de gemeentelijke software) zou worden beëindigd. Hierover berichtten we vorig jaar op onze site. Tevens zijn de plannen voor opslag in een nationale database in de ijskast gezet. Dit wegens privacybezwaren en de enorme foutenpercentages in de biometrische techniek. Op 1 augustus meldde het Ministerie van Binnenlandse Zaken telefonisch aan Privacy First dat de opslag van vingerafdrukken nu inderdaad bij alle gemeenten in Nederland is stopgezet, althans is verkort tot de duur tussen aanvraag en uitreiking van een paspoort of identiteitskaart. Daarmee is het doel van de GemeenteGarantieBrief grotendeels bereikt.

Hiermee komt een volgend doel in zicht: vrijwillige i.p.v. verplichte opslag van vingerafdrukken in het document. Hiertoe heeft Privacy First de GemeenteGarantieBrief geactualiseerd naar een nieuwe versie: de GemeenteGarantieBrief 2.0. Met deze brief kunnen burgers bij hun gemeente officieel protest indienen tegen de verplichte afname van hun vingerafdrukken voor een nieuw paspoort of identiteitskaart. In de modelbrief heeft Privacy First alvast enkele mogelijke bezwaren ingevuld. Burgers kunnen de brief naar eigen inzicht veranderen of aanvullen."

Lees HIER het hele artikel op de website van het Humanistisch Verbond.

Schokkend nieuws vandaag: de politie wil op straat vingerafdrukken gaan controleren. Dit najaar zou daartoe een proef met speciale vingerscan-apparatuur moeten beginnen.

De proef zou in eerste instantie bedoeld zijn ter opsporing van illegale vreemdelingen en verdachten van strafbare feiten. Daarna zijn ongetwijfeld alle andere burgers aan de beurt.

Onlangs werd besloten om de opslag van vingerafdrukken bij de aanvraag van paspoorten en identiteitskaarten stop te zetten wegens privacybezwaren en het enorme foutenpercentage (21-25%) in de biometrische techniek. Door dergelijke fouten zouden onschuldige burgers massaal in het verdachtenbankje terecht kunnen komen. Dat risico neemt de politie nu blijkbaar op de koop toe. Ongetwijfeld een miljoenenkoop: biometrie is big business. Met vergelijkbare, hevig bekritiseerde projecten in Groot-Brittannië waren miljoenen ICT-ponden gemoeid.

Volgens het ministerie van Veiligheid en Justitie is er echter niets aan de hand:

"In plaats van op het bureau neem je ter plekke de vingerafdruk. Daardoor dring je de bureaucratie terug, zorg je voor meer blauw op straat en verbeter je het opsporingswerk." (Bron)

Privacy First verzet zich tegen deze criminalisering van de openbare ruimte. Vingerafdrukken afnemen doe je bij verdachten op het politiebureau. Niet bij de gewone burger op straat. Naast schending van de privacy werkt dit immers willekeur, discriminatie en ethnic profiling in de hand.

In de optiek van Privacy First is de geplande proef in strijd met de huidige privacywetgeving. Tijdens de recente hoorzitting in de Tweede Kamer over paspoortbiometrie werd dit nota bene bevestigd door de Chief Information Officer van de Politie Nederland zelf:

"Het is ook niet zo dat de politie op straat als de identiteit van iemand moet worden vastgesteld of het paspoort wordt overhandigd, dan onmiddellijk even kijkt, waar dan ook... Het mag niet eens, maar het is ook technisch niet beschikbaar."
(A. Meijboom (CIO Politie Nederland), Rondetafelgesprek biometrische data in paspoorten, vaste commissie voor Binnenlandse Zaken, Tweede Kamer, 20 april 2011)

Een ieder concludere hieruit het zijne.

Op vrijdag 15 juli jl. wees de Utrechtse voorzieningenrechter het verzoek van een gewetensbezwaarde om een identiteitskaart zonder vingerafdrukken af. Ter aanvulling op onze eerste reactie bij BNR Peptalk brengt Privacy First in dit verband graag de volgende punten onder de aandacht:

1) Het actuele Utrechtse vonnis betreft het verzoek om een voorlopige voorziening en heeft dan ook slechts een voorlopig karakter. Het vonnis heeft geen bindende werking in de bodemprocedure en kan in die procedure worden teruggedraaid. Dit geldt ook voor vergelijkbare rechtszaken die momenteel voor andere Nederlandse rechtbanken spelen.

2) Opvallend aan het vonnis is dat de rechter zich louter baseert op de Paspoortwetgeving en andere relevante wetgeving geheel buiten beschouwing laat. Zo worden het Wetboek van Strafvordering en de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten nergens genoemd. Onder deze wetten (respectievelijk art. 126nc Sv. en art. 17 Wivd 2002) kunnen politie, justitie en inlichtingendiensten naar alle waarschijnlijkheid wel degelijk vingerafdrukken opvragen, zo niet bij gemeenten, danwel bij de fabrikant van de paspoorten en ID-kaarten in Haarlem (Morpho, voorheen Sagem). Dit verandert niet nu de bewaartermijn van vingerafdrukken in gemeentelijke databanken sterk wordt verkort.

3) Opvallend is verder dat de rechter de (strijd tegen) fraude met reisdocumenten een "groot belang" noemt zonder dit te onderbouwen. Het afnemen van vingerafdrukken is oorspronkelijk bedoeld als middel tegen zogeheten look-alike fraude met reisdocumenten. Blijkens statistieken van de Koninklijke Marechaussee komt dit type fraude in Nederland met Nederlandse reisdocumenten hooguit enkele honderden keren per jaar voor, voornamelijk door asielzoekers. Deze cijfers zijn door de landsadvocaat nimmer weerlegd. Het afnemen van vingerafdrukken bij alle Nederlandse burgers voor een nieuw reisdocument (paspoort of ID-kaart) is daardoor volstrekt disproportioneel en daarmee onrechtmatig.

4) Tijdens het Algemeen Overleg (AO) met de Tweede Kamer van 27 april jl. heeft Minister Donner gesteld dat biometrische verificatie van de vingerafdrukken in 21-25% van de gevallen niet werkt. Het huidige systeem functioneert dus niet en de wetgeving is daardoor technisch onuitvoerbaar gebleken. Ermee doorgaan is dan ook pure kapitaalvernietiging.

5) Aangezien biometrische verificatie van de vingerafdrukken in technische zin niet werkt, kan de burger daardoor ten onrechte verdacht worden van identiteitsfraude. Bijvoorbeeld in de toekomst, ergens op een vliegveld in het buitenland, met alle gevolgen van dien (gemiste vlucht, onrechtmatige detentie etc.). Doorgaan met het afnemen van vingerafdrukken brengt burgers dan ook actief in gevaar.

6) Minister Donner heeft tijdens hetzelfde AO op 27 april jl. toegezegd dat de Nederlandse identiteitskaart z.s.m. "vingerafdruk-vrij" zal worden. Tegenover de rechtbank Amsterdam verklaarde de landsadvocaat onlangs dat deze toezegging een bindend karakter heeft. Door de toezegging van Donner kan dan ook niet langer worden volgehouden dat de afname van vingerafdrukken voor ID-kaarten noodzakelijk is.

7) Inmiddels is echter tevens duidelijk geworden dat de benodigde wijziging van de Paspoortwet pas medio 2012 door het kabinet aan de Raad van State zal worden voorgelegd. Niet valt in te zien waarom de afname van vingerafdrukken voor ID-kaarten niet eerder kan worden stopgezet, desnoods langs technische weg. Ondanks het feit dat afname momenteel nog 'verplicht' is onder de Europese Paspoortverordening, zal de Europese Commissie eerdere stopzetting door Nederland (gezien de enorme foutenpercentages in de biometrische techniek) naar alle waarschijnlijkheid niet euvel duiden. Dit ook gezien het feit dat Nederland als enige EU-lidstaat de ID-kaart als wettelijk reisdocument i.p.v. als identiteitsdocument heeft betiteld, waardoor de Europese Paspoortverordening (en daarmee de verplichting van vingerafdrukken) naast het Nederlandse paspoort ook – geheel overbodig – op de Nederlandse ID-kaart van toepassing is. Snelle stopzetting levert Nederland bovendien slechts voordelen i.p.v. risico's op door kortere wachttijden aan gemeentebalies, kostenbesparingen en uitsluiting van de risico's die met de huidige afname van vingerafdrukken en RFID-technologie in de chip gepaard gaan.

Hedenmiddag verzond Privacy First de volgende brief aan minister Donner:

Geachte heer Donner, 

In uw brief van 26 april jl. aan de Tweede Kamer deed u de toezegging om de wettelijke status van de Nederlandse identiteitskaart (NIK) zodanig aan te passen dat de Europese Paspoortverordening niet langer op dit document van toepassing zou zijn. Hierdoor zouden niet langer vingerafdrukken in de NIK hoeven worden opgenomen. Tijdens het algemeen overleg met de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken d.d. 27 april jl. werd door meerdere Kamerleden aan u gevraagd op welke termijn dit zou worden gerealiseerd. U antwoordde hierop als volgt:

“Als ik het praktisch en snel kan oplossen via een [Algemene Maatregel van Bestuur] of andere regeling, heeft dat prioriteit boven het regelen bij wet. De nationale ID-kaart wil ik snel aanpakken (...).”

Uw toezegging om de NIK ‘vingerafdrukvrij’ te maken verscheen vorige week breed in de nationale media. Sindsdien verkeren veel Nederlandse burgers in de veronderstelling dat men nu reeds een ‘NIK zonder vingerafdrukken’ kan aanvragen. Groot is dan ook hun teleurstelling als in het gemeentehuis blijkt dat dit nog niet het geval is, getuige ook de emails van burgers die Privacy First hierover dagelijks ontvangt. Deze actuele situatie van rechtsonzekerheid werkt nieuwe maatschappelijke onrust in de hand. In afwachting van de benodigde wetswijziging verzoekt Privacy First u dan ook met klem om de opname van vingerafdrukken in de NIK per direct stop te zetten. Dit kan hetzij via een AMvB of ministeriële regeling, hetzij langs (tijdelijke) technische weg. Een derde voorlopige oplossing kan bestaan uit het desgevraagd verstrekken van een NIK zonder vingerafdrukken met een geldigheidsduur van 12 maanden, zoals dit ook reeds mogelijk is bij personen van wie tijdelijk geen vingerafdrukken kunnen worden afgenomen.

Tevens geeft Privacy First u nadrukkelijk in overweging om, naast de beëindiging van de opslag van vingerafdrukken in gemeentelijke databanken, ook de opslag van vingerafdrukken in paspoorten geheel stop te zetten. Hierbij citeert Privacy First graag de brief die uw voorganger (staatssecretaris Bijleveld-Schouten) reeds in november 2009 ontving van de burgemeester van Roermond:

“Gedurende de periode 12 oktober t/m 7 november 2009 zijn in Roermond 448 reisdocumenten afgegeven. Bij het verifiëren van de vingerscans bij afgifte bleek van 55 personen maar één vinger verifieerbaar te zijn en van 42 personen bleken géén vingers verifieerbaar te zijn. Dit betekent dat van 21% van de personen die hun reisdocument kwamen afhalen, de bij het aanvragen van het document genomen vingerscan van zo slechte kwaliteit is geweest dat deze niet verifieerbaar is.

Ingevolge artikel 50A van de Paspoortuitvoeringsregeling Nederland (PUN) dient het verifiëren van vingerscans te gebeuren indien er twijfel is aan de identiteit van de afhaler. Mocht zich de situatie voordoen dat er daadwerkelijk aan de identiteit van een afhaler wordt getwijfeld zou het dus zo kunnen zijn dat een bonafide afhaler wiens uiterlijk zodanig is gewijzigd dat twijfels over de identiteit rijzen, 21% kans loopt om zonder reisdocument weer naar huis te moeten gaan of in het ergste geval als fraudeur te worden aangehouden.”

Naast de risico’s die burgers (ook in de toekomst, in binnen- en buitenland) lopen door de enorme foutenpercentages in de gebruikte biometrische techniek rijst tevens de vraag of Nederland de Europese Paspoortverordening in juridische zin nog kan blijven uitvoeren. Artikel 1 lid 2 van deze verordening vereist immers dat het opslagmedium in het document ‘voldoende geschikt is om de integriteit en authenticiteit van de gegevens te garanderen’. Nu bij 1 op de 5 Nederlanders niet aan dit vereiste wordt voldaan, vormt dat een grond om verdere uitvoering van de Paspoortverordening per direct in te trekken.

Graag verneemt Privacy First welke stappen u onderneemt om de opname van vingerafdrukken in de NIK alsnog per direct stop te zetten. Tevens ziet Privacy First graag uw reactie tegemoet op bovengenoemde bezwaren tegen verdere uitvoering van de Europese Paspoortverordening.

Hoogachtend,

 
Stichting Privacy First