Toon items op tag: Anonimiteit

Deze week heeft de Rechtbank Gelderland uitspraak gedaan over de vraag of de Autoriteit Persoonsgegevens (AP; voorheen College Bescherming Persoonsgegevens) zonder onderzoek mag weigeren om te handhaven wanneer treinreizigers met een voordeeluren-abonnement door NS worden gedwongen extra te betalen als zij hun privacy willen behouden.

Twee jaar geleden schafte NS de papieren treinkaartjes af en verplichtte alle reizigers voortaan een OV-chipkaart te gebruiken. Het bleek dat reizigers die omwille van hun privacy voor een anonieme OV-chipkaart kozen, van NS geen voordeelurenkorting krijgen – ook niet als zij al vele jaren in het bezit zijn van een voordeelurenabonnement. Arnhemmer Michiel Jonker maakte hiertegen bezwaar. Na een procedure bij de Geschillencommissie-OV deed hij in april 2015 een handhavingsverzoek bij de AP (toen nog: CBP). De AP weigerde echter in te grijpen. Daarop stapte Jonker naar de rechter.

In de uitspraak, ECLI:NL:RBGEL:2016:4553, stelt de rechter dat het handhavingsverzoek voor de AP op zijn minst aanleiding had moeten zijn om de zaak op een aantal door Jonker genoemde punten te onderzoeken:

- Naar het oordeel van de rechtbank heeft de AP onvoldoende onderzocht of de gegevensverwerking voldoet aan het proportionaliteits- en subsidiariteitsbeginsel. Het subsidiariteitsbeginsel vereist dat als er een mogelijkheid bestaat om een bepaald doel te bereiken op een manier waarbij de privacy behouden blijft, of minder wordt aangetast, er dan ook voor die manier moet worden gekozen.

- De rechtbank merkt tevens op dat de mogelijkheid om anoniem te reizen, een aspect van het systeem van de OV-chipkaart is. Jonker: “Hieruit leid ik af dat de rechtbank, net als ik, vindt dat een monopolie op een basisvoorziening zoals het openbaar vervoer, niet misbruikt mag worden om mensen hun privacy zonder noodzaak afhandig te maken.”

- De rechtbank is van oordeel dat, mede gezien het principiële karakter van de voorliggende vraag, er in ieder geval sprake is van zwaarwichtige gronden om een onderzoek in te stellen als bedoeld in de Beleidsregels voor handhaving door de AP. Jonker: “Ik ben blij dat de rechtbank dit onderdeel van mijn argumentatie in zijn uitspraak expliciet onderschrijft.”

Jonker geeft aan verheugd te zijn dat de rechtbank duidelijk heeft gemaakt dat zijn verzoek om onderzoek en handhaving serieus moet worden genomen door de Autoriteit Persoonsgegevens, en niet zomaar van tafel mag worden geveegd. “Ik hoop dat dit bij de AP tot een nieuwe houding zal leiden, waarbij de AP zijn in naam onafhankelijke positie ook echt gaat waarmaken en zijn werk gaat doen.”

Gevraagd of hij overweegt om in hoger beroep te gaan, zegt Jonker: “Ik heb op zich een goed gevoel bij de uitspraak, maar wil hem nog wel nader bestuderen, voordat ik daarover een beslissing neem. Het feit dat de rechtbank nog niet meteen geoordeeld heeft dat er gehandhaafd moet worden, maar dat er eerst nog meer onderzoek moet plaatsvinden, brengt een vertraging teweeg, waardoor ik als abonnementhouder door NS voorlopig nog gediscrimineerd kan worden. In ieder geval vind ik het van groot belang dat het onderzoek van de AP grondig, transparant en inzichtelijk zal zijn. Gezien de eerdere houding van de AP is dat geen vanzelfsprekendheid. Dus dat ga ik nauwlettend volgen.”

Privacy First steunt het doel van deze rechtszaak: anoniem reizen met korting, zonder privacydiscriminatie. Privacy is immers een universeel mensenrecht. Voor dat recht dienen mensen niet extra te hoeven betalen.

De zaak geniet brede steun onder de Nederlandse bevolking, zo bleek de afgelopen weken uit talloze positieve reacties bij Privacy First en op social media. 81% van de mensen is het dan ook eens met de stelling "Het is belachelijk dat je alleen korting krijgt in de trein met een persoonsgebonden OV-chipkaart", zo blijkt uit een actuele opiniepoll bij dagblad De Gelderlander. De website Treinreiziger.nl heeft Michiel Jonker inmiddels zelfs voorgedragen voor de jaarlijkse Blije Reizigersprijs.

Lees HIER de hele uitspraak van de rechtbank en klik HIER voor achtergrondinformatie en eerdere media over de zaak.

Hieronder een actueel media-overzicht (in chronologische volgorde):

Persbericht rechtbank Gelderland, 17 augustus 2016: Autoriteit Persoonsgegevens moet meer onderzoek doen naar registratie reisgegevens door de NS

Security.nl, 17 augustus 2016: Toezichthouder moet registratie reisgegevens NS onderzoeken

Rechtennieuws.nl, 17 augustus 2016: Autoriteit Persoonsgegevens moet meer onderzoek doen naar registratie reisgegevens door de NS

Omroep Gelderland, 17 augustus 2016: Treinreiziger uit Arnhem krijgt gelijk: meer onderzoek naar registratie reisgegevens door NS

De Gelderlander, 17 augustus 2016: Extra onderzoek naar registratie reisgegevens

NU.nl, 17 augustus 2016 (inclusief reactie NS): Privacywaakhond moet registratie reisgegevens door NS beter onderzoeken

Tweakers.net, 17 augustus 2016: Privacytoezichthouder moet onderzoek doen naar anoniem reizen met korting

OV-Magazine, 17 augustus 2016: Rechter: onderzoek naar anonieme korting.

Treinreiziger.nl, 18 augustus 2016: Reiziger krijgt gelijk: onderzoek naar privacy NS

Treinreiziger.nl, 18 augustus 2016: Opinie: Michiel Jonker verdient reizigersprijs.

Weblog SOLV Advocaten, 19 augustus 2016: Privacy een gepasseerd station voor de NS? (met commentaar Michiel Jonker)

"De zwarte doos in auto's slaat het rijgedrag minutieus op. De politie wil die gegevens graag hebben, want die zeggen veel meer dan sporen op het wegdek.

In 2009 maakte de Rotterdamse politie voor het eerst gebruik van de Event Data Recorder, de zwarte doos. (...) Na een proef in Rotterdam gaan zeven van de tien politieregio's nog dit jaar aan de slag met de techniek. In moderne auto's zit een Event Data Recorder (EDR) ingebouwd, vergelijkbaar met een zwarte doos van een vliegtuig. (...)

De EDR registreert tijd, locatie, remgedrag, snelheid, stand van de pedalen, werking van de airbags enzovoorts. Bij de ernstige ongevallen waarbij de afdeling Verkeers Ongevallen Analyse van de politie onderzoek doet, kunnen de laatste vijf seconden voor het ongeluk in de EDR geraadpleegd worden. (...)

Resultaten
De techniek is er al, maar werd nog maar mondjesmaat gebruikt. De politie Rotterdam heeft de afgelopen drie jaar bij 21 ongevallen de EDR geraadpleegd. (...) De politieregio's Oost-Nederland, Midden-Nederland, Amsterdam, Limburg , Oost-Brabant, Den Haag en Rotterdam zijn nu in het bezit van de EDR-apparatuur en hun mensen bij de dienst Verkeers Ongevallen Analyse worden opgeleid om er gebruik van te maken.

Zwarte doos
De verwachting is dat het gebruik van de EDR als getuige een grote vlucht gaat nemen. In de Verenigde Staten is de zwarte doos sinds 2014 verplicht in alle nieuwe auto's. (...) EDR is, in tegenstelling tot in de VS, nog niet verplicht in Nederland en de rest van Europa. Branchevereniging RAI weet niet welke auto's data opslaan. Volgens schattingen beschikt 70 procent van de nieuw verkochte auto's over een soort zwarte doos. Van een uniforme opslag is nog geen sprake. Vaak is de data alleen door de autofabrikant uit te lezen. Niet alle autofabrikanten staan toe dat de EDR door derden wordt uitgelezen. Als de fabrikant wordt gevraagd om de zwarte doos uit te lezen worden er bovendien hoge kosten gemaakt. Bij de proef in Rotterdam, waarbij de hulp van de fabrikant of importeur werd ingeroepen, varieerden de kosten tussen de 800 en 2000 euro. (...)

Privacy
Er zijn ook zorgen. Wat wel en niet mag met de data die een auto verzamelt is nog schimmig terrein. Autobrancheorganisatie Bovag en de ANWB pleiten al langer voor betere wetgeving om te bepalen hoe er met de data moet worden omgegaan. Privacyorganisatie Privacy First vindt het prima als mensen data wíllen delen. ,,Maar er moet encryptie zijn van de data en het moet mogelijk zijn om de zwarte doos uit te zetten. Jij als automobilist moet kunnen bepalen wat er wordt opgeslagen. Want het gaat niemand wat aan hoe jij je beweegt in de openbare ruimte'', zegt directeur Vincent Böhre van Privacy First.
(...)
De volgende toepassing waarbij data uit de auto wordt aangewend is eCall, een verplicht Europees systeem waarbij de auto zélf 112 belt als de computer in de auto berekent dat snelheid en impact dusdanig waren dat er wel een ernstig ongeluk met gewonden móet hebben plaatsgevonden. Naar verwachting wordt eCall in 2018 verplicht voor nieuwe auto's."

Bron: Algemeen Dagblad 9 augustus 2016, voorpagina en pp. 8-9. Volledige artikelen online: http://www.ad.nl/binnenland/zwarte-doos-helpt-politie-na-autocrash~a4456e34/ & http://www.ad.nl/nieuws/digitaal-remspoor-beter-dan-verbrand-rubber-op-de-weg~ab81ca38/ . Tevens gepubliceerd in AD/Rotterdams Dagblad, AD/De Dordtenaar, AD/Haagsche Courant, AD/Groene Hart, AD/Utrechts Nieuwsblad, AD/Rivierenland, AD/Amersfoortse Courant, BN/DeStem, Brabants Dagblad, Dagblad de Limburger, Limburgs Dagblad, Twentsche Courant Tubantia, De Gelderlander, De Stentor, Eindhovens Dagblad, Leeuwarder Courant & Provinciale Zeeuwse Courant (9 augustus 2016) en geciteerd in de Volkskrant (10 augustus 2016, p. 8) en Nederlands Dagblad (13 augustus 2016, pp. 18-19).

Lees hieronder de eerdere reactie van Privacy First voorzitter Bas Filippini in dagblad Spits op plannen voor invoering van de zogeheten "Crashcube" (zwarte doos/EDR) in 2011: 

"Privacywaakhonden maken zich zorgen over de introductie van een 'zwarte doos' in personenauto's. De politie Rotterdam-Rijnmond presenteert vanmiddag deze zogeheten Crashcube in de hoop dat deze technologie een bijdrage gaat leveren aan de afwikkeling van verkeersongevallen. Maar de Stichting Privacy First waarschuwt voor mogelijk misbruik.

Naast vliegtuigen krijgen nu ook auto's een zwarte doos. Het apparaat heet de Crashcube en moet de politie helpen bij het analyseren van ongevallen.

Met de Crashcube kunnen forensisch experts ter plekke informatie uitlezen over ongevallen, zoals de snelheid en de g-kracht van de betrokken auto, meldt de politie Rotterdam Rijnmond in een persverklaring.

De data uit de box is onomstotelijk en zal dus in de rechtszaal sterk bewijs leveren van wie schuldig is aan het ongeluk, zegt de Rotterdamse politie die samen met het Nederlands Forensisch Instituut (NFI), Rijksdienst voor Wegverkeer (RDW) en Rijkswaterstaat de Crashcube heeft ontwikkeld.

Voorzitter Bas Filippini van Stichting Privacy First ziet het nut niet van een cube in de rechtspraak. „Het is in de rechtszaal vrijwel altijd duidelijk wie de schuldige is, en om nou voor die paar gevallen dat het niet zo is je privacy op te geven. Dat gaat mij veel te ver." Volgens de stichting tast het apparaat de persoonlijke vrijheid aan. „Een bestuurder moet zelf kunnen beslissen of hij een Crashcube in zijn auto wil, maar je zult altijd zien dat dit soort dingen op een gegeven moment verplicht worden. Dit past niet bij onze grondwettelijke vrijheid om vrij en blij te zijn in de openbare ruimte." Filippini vreest dat de Cube misbruikt gaat worden. „Het begint bij ongevalanalyse, maar al snel zet de politie je aan de kant en lezen ze je Crashcube af waarop ze je een boete geven omdat je gisteren 150 hebt gereden.""

Bron: Spits 30 november 2011, https://www.privacyfirst.nl/in-de-media/item/477-spits-30-nov-2011-twijfel-over-zwarte-doos-in-auto.html.

Lees HIER ook de eerdere reactie van Privacy First op de Europese invoering van eCall.

Bij verplichte Nederlandse invoering van zowel zwarte dozen/EDR als eCall in auto's zal Privacy First dit bij de rechter aanvechten met als doel vrijwillige i.p.v. verplichte invoering en eigen regie van de automobilist over zijn/haar data. 

Update 10 augustus 2016: zie ook het bericht vandaag bij RTL Nieuws, Politie wil zwarte doos in auto's kunnen uitlezen: http://www.rtlnieuws.nl/nederland/politie-wil-zwarte-doos-autos-kunnen-uitlezen-zit-die-jouw-auto.

Update 13 augustus 2016: vandaag publiceerde het Reformatorisch Dagblad enig nader commentaar door Privacy First, zie http://www.rd.nl/vandaag/binnenland/auto-kan-straks-een-rijdende-spion-worden-1.1117073 (tevens gepubliceerd in papieren editie, p. 9). Hieronder enkele fragmenten:

"Privacy First zegt niet per se tegen de invoering van een zwarte doos te zijn, maar dan wel op vrijwillige basis en met wettelijk gereguleerde toepassingen. Want volgens directeur Vincent Böhre van de stichting die de anonimiteit van mensen in het publieke domein wil beschermen, liggen de gevaarlijke toepassingen op de loer. Hij verwijst naar leasemaatschappijen, verzekeraars en andere belanghebbenden die graag meer willen weten over rijgedrag, slijtage en schaderisico.

„Het lijken onschuldige gegevens te zijn, maar uit het rijgedrag van iemand kun je zelfs een persoonlijkheidsanalyse halen, die interessant kan zijn voor een werkgever of voor de overheid”, zegt Böhre. „Het moet duidelijk zijn dat de autogegevens eigendom zijn van de automobilist.”

(...) Volgens een deze week vrijgegeven document van de nationale politie is tot dusver in 21 gevallen in de periode 2013-2015 onderzoek uitgevoerd met behulp van de zwarte dozen. Aangezien de officier van justitie in die gevallen beslag had gelegd op de auto, kon de eigenaar dit niet weigeren. De onderzoeken zijn wel kostbaar: tussen de 800 en 2000 euro per keer.

In dat beperkte aantal gevallen waarin gegevens zijn uitgelezen, ziet de stichting Privacy First nog een reden om voorlopig van een verplichte invoering van de zwarte doos af te zien. „Het is met 21 onderzoeken in drie jaar tijd in feite schieten met een kanon op een mug”, zegt directeur Böhre. „Het is werkelijk de vraag of het inbouwen van zo’n zwarte doos wel proportioneel en maatschappelijk noodzakelijk is.”

Hij voorspelt daarnaast dat die ene toepassing van de zwarte doos omwille van ongevallenonderzoek leidt tot misschien wel twintig ongewenste bijproducten, zoals hogere premies voor automobilisten die vaak hard remmen en te snel rijden of extra toeslagen voor leaserijders met een agressieve rijstijl. Böhre: „Het is zaak om nu goed na te denken over de negatieve gevolgen, want dit gaat straks in heel Europa spelen.”"

Update 25 augustus 2016: lees ook http://www.rd.nl/opinie/zwarte-doos-in-auto-wapen-tegen-wegpiraat-1.1119248. Privacy First juicht dit maatschappelijke debat van harte toe en hoopt dat het tot een uitkomst zal leiden die zowel recht doet aan ieders privacy als aan andere relevante belangen.

NS laat reiziger extra betalen voor privacy. Abonnementhouder stapt naar rechter.

Op 7 juli 2016 zal een meervoudige kamer van de Rechtbank Gelderland zich buigen over de vraag of de Autoriteit Persoonsgegevens (voorheen College Bescherming Persoonsgegevens) mag weigeren om te handhaven wanneer treinreizigers met een voordeelurenabonnement door NS worden gedwongen om extra te betalen als zij hun privacy willen behouden.

Twee jaar geleden schafte NS de papieren treinkaartjes af en verplichtte alle reizigers voortaan een OV-chipkaart te gebruiken. Het bleek dat reizigers die omwille van hun privacy voor een anonieme OV-chipkaart kozen, van NS geen voordeelurenkorting krijgen – ook niet als zij al vele jaren in het bezit zijn van een voordeelurenabonnement. Arnhemmer Michiel Jonker maakte hiertegen bezwaar. Na een procedure bij de Geschillencommissie-OV deed hij in februari 2015 een handhavingsverzoek bij het CBP (thans: AP). Het CBP weigerde echter in te grijpen.

Met ingang van 9 juli 2014 heeft NS Reizigers BV het voor abonnementhouders onmogelijk gemaakt om een papieren kaartje te kopen dat in de trein samen met hun abonnementskaart wordt gecontroleerd. Wie in de voordeeluren met korting wil reizen, mag dat van NS alleen als hij in- en uitcheckt met een persoonsgebonden OV-chipkaart waarop ook zijn identiteit staat vermeld. Het gevolg hiervan is dat reizigers alleen nog voordeelurenkorting krijgen als zij al hun reisbewegingen via de persoonsgebonden OV-chipkaart door NS laten registreren. Als zij hun privacy wensen te behouden, verliezen zij hun voordeelurenkorting.

Jonker ervaart het feit dat een reiziger met privacy in de voordeeluren meer moet betalen dan een reiziger zonder privacy, als een vorm van discriminatie. “Ik wil net als vroeger het openbaar vervoer kunnen gebruiken zonder dat een bedrijf of de overheid precies kan bijhouden waar ik op welk moment geweest ben. Daarvoor is de anonieme OV-chipkaart ook bedoeld. Maar die wordt op deze manier ontmoedigd. Er wordt een ongerechtvaardigd onderscheid gemaakt tussen mensen met privacy en mensen zonder privacy. Mensen die hun privacy willen houden, moeten meer betalen. Dat is discriminatie.”

Volgens Jonker is discriminatie extra kwalijk wanneer die wordt ingezet als drukmiddel. “NS probeert me ertoe te dwingen mijn privé-reisgegevens voor commerciële doelen ter beschikking te stellen.” Het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens verbiedt alle discriminatie, maar de Nederlandse wet verbiedt alleen discriminatie op twaalf specifieke punten. Eén daarvan is iemands levensovertuiging. Jonker: “Ik heb het College voor de Rechten van de Mens uitgelegd dat respect voor ieders privé-sfeer bij mijn levensovertuiging hoort. Maar volgens hen is verlicht humanisme geen levensovertuiging. Dat vind ik absurd.”

Ook heeft Jonker bezwaar tegen de wijze waarop NS zijn persoonsgegevens heeft overgedragen aan Trans Link Systems (TLS). “NS zegt dat ik een contract met TLS heb, maar dat is onzin. Ik heb nooit zo’n contract afgesloten; dat heeft geen enkele treinreiziger. NS heeft zijn algemene voorwaarden veranderd. Maar NS kan niet rechtmatig in zijn algemene voorwaarden opnemen dat ik opeens een contract over mijn persoonsgegevens afgesloten zou hebben met een derde. Je ziet hier hoe de zogenaamde privatisering van een publieke voorziening, het OV, leidt tot onrechtmatige praktijken.”

Jonker wordt in deze rechtszaak ondersteund door Stichting Privacy First en Maatschappij voor Beter OV.

Update Privacy First, 5 juli 2016: de rechtszitting vindt plaats op donderdag 7 juli as. om 10.40u bij de rechtbank Gelderland (locatie Arnhem), klik HIER voor een routebeschrijving. Zaaknummer: ARN 15 / 5542 (Jonker vs. CBP; afwijzing handhavingsverzoek OV-chipkaart). De Nederlandse Spoorwegen (NS) en Trans Link Systems (TLS) zijn door de rechtbank vooralsnog als belanghebbenden aangemerkt en zullen in die hoedanigheid aan de rechtszitting deelnemen.

Zie tevens de volgende nieuwsbronnen:

Security.nl, 1 juli 2016: https://www.security.nl/posting/476407/Treinreiziger+die+korting+en+privacy+bij+NS+wil+naar+rechter 

Nederlands Dagblad, 2 juli 2016: https://www.nd.nl/nieuws/nederland/rechtszaak-om-schending-privacy-met-ov-chipkaart.1848969.lynkx?s=XZIXsSB2lB-7eer9r0xlqg== (tevens in papieren editie, p. 2)

NOS, 7 juli 2016: http://nos.nl/op3/artikel/2115951-ik-wil-met-een-anonieme-ov-chipkaart-met-korting-reizen.html

Omroep Gelderland, 7 juli 2016: http://www.omroepgelderland.nl/nieuws/2112922/Arnhemmer-strijdt-voor-anonieme-voordeelurenkaart-NS

RTL Nieuws, 7 juli 2016: http://www.rtlnieuws.nl/nederland/arnhemmer-naar-rechter-ns-laat-je-meer-betalen-voor-je-privacy

TROS Radar, 7 juli 2016: http://radar.avrotros.nl/nieuws/detail/ook-met-een-anonieme-ov-chipkaart-wil-ik-korting-bij-ns-krijgen/

Telegraaf, 8 juli 2016: http://www.telegraaf.nl/dft/geld/consument/26170823/___NS_benadeelt_anonieme_reiziger___.html (tevens in papieren editie, sectie Binnenland, p. 12)

Maatschappij voor Beter OV, 4 en 11 juli 2016: http://voorbeterov.nl/goedemaandagmorgen

Radio:

Interview met Michiel Jonker bij Amsterdam FM, 5 juli 2016: http://www.amsterdamfm.nl/ns-laat-reizigers-betalen-voor-privacy/

Interview bij Radio Gelderland, 7 juli 2016:

Update Privacy First, 7 juli 2016: de rechtszitting verliep vandaag relatief grondig en duurde bijna 3 uur (drie keer langer dan door de rechtbank was gepland). De NS werd door de rechtbank aan het begin van de zitting toegelaten om als belanghebbende partij aan de procedure deel te nemen. Trans Link Systems (TLS, het 'bedrijf achter de OV-chipkaart') werd door de rechtbank echter alsnog (terecht) niet-ontvankelijk verklaard. Klik HIER voor de pleitnota van Michiel Jonker (pdf). Het vonnis van de rechtbank staat vooralsnog gepland voor 18 augustus as., maar zal wellicht worden uitgesteld wegens de complexiteit van de zaak.

Update 16 augustus 2016: vandaag heeft de rechtbank Gelderland een positieve uitspraak gedaan, klik HIER voor ons nieuwsbericht en eerste commentaar door Michiel Jonker.

In hoeverre bestaat er een recht op contante of anderszins anonieme betaling? Hoe kan dit recht juridisch worden versterkt en technisch worden gerealiseerd?

Op donderdagavond 7 april 2016 vond op de kantoorlocatie van Privacy First (Volkshotel, Amsterdam) een enerverend publieksdebat plaats over het recht op anonieme betaling. Privacy First organiseerde dit debat omdat anoniem betalen steeds meer onder druk komt te staan. Contant betalen wordt uitgebannen, zonder dat daar anonieme digitale alternatieven voor in de plaats komen.

Privacy First voorzitter Bas Filippini opende de avond en het debat werd geleid door moderator Ancilla Tilia (columnist FD). Voor het debat waren een viertal gastsprekers uitgenodigd: Vincent Jansen (Innopay – Payments & Digital Identity), Bram Scholten (DNB), Eric Verheul (KeyControls/Radboud Universiteit Nijmegen) en Olivier Oosterbaan (Leopold Meijnen Oosterbaan Advocaten).

Ancilla Tilia begon de avond met haar column voor het Financieel Dagblad ‘Ik ben niet mijn bankrekening’, waarin zij zich afvraagt: ‘Wie komt er op voor het behoud van contant geld?’

Bas Filippini – voorzitter Privacy First

Vervolgens was het woord aan Privacy First voorzitter Bas Filippini. In zijn voorwoord benadrukte Filippini dat privacy niet alleen zij aan zij staat met veiligheid, maar dat het een basisprincipe is van onze democratische rechtsstaat. Het is een fundamenteel recht om anoniem te kunnen zijn in de openbare ruimte. Het recht op anonieme betaling vormt hier een belangrijk onderdeel van. We zijn de laatste jaren echter gegaan van ‘Cash is King naar Cash is Crimineel’. Filippini is benieuwd of er privacyvriendelijke alternatieven bestaan voor bankbiljetten en klinkende munten, en om te kijken of technologie het principe van anoniem betalen kan ondersteunen in plaats van ondermijnen.

Olivier Oosterbaan – Leopold Meijnen Oosterbaan Advocaten

Olivier Oosterbaan zet zich onder meer in voor privacy en tegen identiteitsdiefstal. Tijdens het publieksdebat legt hij een paar mogelijke verwerkingsgrondslagen uit in het kader van de Wet bescherming persoonsgegevens en de balans met de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Zo vertelt hij wie er mogelijk allemaal bij een parkeertransactie betrokken zijn en welke gegevens er worden gedeeld. Daarnaast laat je hiermee de gemeente weten dat je op een bepaalde plek gedurende een bepaalde periode bent geweest. Maar ook bij sommige winkels kan je alleen nog met pin betalen en laat je de bank daardoor weten dat je op een bepaalde plek bent geweest.

Vincent Jansen – InnoPay en Digital Identity

Vincent specialiseert zich in innovatief betalen en dat heeft in zijn kader weinig met cash geld te maken. Hij geeft een inleiding over context: hoe meer context je geeft aan een betaling, hoe minder anoniem je zult zijn.

Cash geld
In deze context: hoe vaker je bij een winkel komt, hoe meer informatie je deelt met de ontvangende partij, bijvoorbeeld wanneer je elke week bij je lievelingskoffietentje komt: op den duur weet men dat je daar elke week een lekkere latte macchiato komt halen. Door meer context te geven verdwijnt een deel van je anonimiteit.

Pinnen
Wanneer je gaat pinnen, krijgt de ontvangende partij informatie: op het bonnetje staan bijvoorbeeld de laatste cijfers van je bankrekeningnummer en je pasnummer. Hierdoor kan de ontvangende partij weten dat je een terugkerende klant bent. Als klant krijg je niet veel meer informatie dan wanneer je contant betaalt: je weet bijvoorbeeld de naam van de winkel en waar deze gevestigd is. Het verschil tussen pinnen en contant betalen is dus voornamelijk dat er een betaaldienstverlener tussen zit, die moet weten wie er wil betalen en aan wie er betaald moet worden. Hierbij dient de betaaldienstverlener te weten op welke tijd en bij welke vestiging je bijvoorbeeld bent en daarbij ontstaat een hele hoop data.

Overschrijving
Hoe zit het dan bij betaling door middel van overschrijving? Hierbij heb je indien je geld wilt overmaken veel informatie nodig van de begunstigde. Wat opmerkelijk is, is dat de begunstigde ook veel informatie krijgt, zoals het rekeningnummer, de tenaamstelling en ook de adresgegevens en woonplaats van de verzender.

Trends

• Crypto-currency als trend, het fenomeen dat je eigenlijk een soort van online cash kunt hebben. Dit is niet anoniem, maar een zekere vorm van pseudonimiteit waar geen bank tussen zit en waar we met zijn allen vaststellen wie het geld heeft en waar het zich bevindt. Het is een trend die relatief jong is, maar waar veel potentie in zit, in de vorm van het hebben van 'digitaal cash'.

• Een ander fenomeen is om reguliere transacties in de huidige betaalstructuur te pseudonimiseren. Dit is een generieke trend, waarbij gegevens niet meer te relateren zijn en waarbij er minder statische gegevens met de transactie worden meegegeven.

• Een andere trend vanuit de Europese Commissie is de Payment Service Directive die in 2018 van kracht zal zijn. Hierbij krijgen banken de opdracht om, als de klant dat wil, een rekening open te stellen voor betaaldiensten en informatiediensten. Anders gezegd: ik moet een provider vertellen dat jij namens mij naar mijn afschriften kunt kijken, in al mijn bankrekeningen, om bijvoorbeeld mijn budgetcoach te worden. Wat er echter waarschijnlijk gaat gebeuren is dat bankgegevens elders geraadpleegd kunnen worden en zullen worden opgeslagen.

• De laatste trend die benoemd wordt is Social Payments, voornamelijk in de peer-to-peer sfeer dat betalen steeds meer een onderdeel wordt van interactie en dat het juist heel 'cool' en leuk kan zijn om een betaling te verrijken met context. Zodat het gaat leven in de bankomgeving, door te vermelden waarom je betaalt, waar het was en hierbij bijvoorbeeld een leuke foto te plaatsen. Een ander fenomeen is dat IBANS (wat lastige dingen zijn) mogelijk vervangen zullen worden door 06-nummers en e-mailadressen, die ook weer extra herleidbaarheid met zich meebrengen.

Bram Scholten – De Nederlandsche Bank

Sinds 2012 maakt De Nederlandsche Bank (DNB) zich zorgen over de druk op contant geld. In de jaarverslagen van DNB wordt het belang van contant geld dan ook onderstreept. Bram Scholten stelt dat contant geld een bescherming van privacy geeft. Hij citeert uit het DNB jaarverslag van 2012: ‘In deze tijd waarin de samenleving langs elektronische weg steeds meer de persoonlijke levenssfeer binnendringt blijft daaraan behoefte bestaan’. De Nederlandsche Bank heeft zich ingezet om met marktpartijen zoals Detailhandel Nederland en de Nederlandse Betaalvereniging, die de banken vertegenwoordigd, in november 2015 in het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB) in eigen kring uit te dragen dat voor toonbankbetalingen (betalingen buiten de deur) contant betalen mogelijk blijft. Daarmee wordt dus afstand genomen van het feit dat er soms geen contante betalingen meer mogelijk zouden zijn. De Nederlandsche Bank heeft gemeten dat de helft van alle betalingen nog met contant geld wordt gedaan.

Contant betalen is natuurlijk een mogelijkheid om anoniem te betalen. Als wij een recht zouden hebben om contant te betalen, dan zouden wij ook een rechtmatige mogelijkheid hebben om anoniem te betalen. In wezen is het zo dat in het Burgerlijk Wetboek contant betalen als de gewone manier van betalen wordt beschreven. Er moeten in principe nadere afspraken gemaakt worden om af te wijken van de wet om contant te betalen. In het rapport van het MOB is dan ook gesteld dat met name in situaties waarin er sprake is van een lokaal monopolie, zoals een apotheek in een gebied waar geen andere apotheken zijn, als je daar niet contant zou kunnen betalen, dan zou dit bepaalde mensen kunnen duperen, omdat mensen niet meer kunnen krijgen wat ze nodig hebben. Het MOB ziet dit als onwenselijk en vraagt zich ook af of het rechtmatig is om contant geld te weigeren. Dit is een open vraag en in wezen ook een vraag op het gebied van Europees recht, omdat op Europees niveau is vastgelegd dat contant geld een wettig betaalmiddel is. Er bestaat echter nog geen jurisprudentie van het Europees Hof van Justitie hoe dit moet worden toegepast en wat het begrip 'wettig betaalmiddel' precies inhoudt. Dat leent zich dus wellicht voor een proefproces.

Eric Verheul – Radboud Universiteit Nijmegen & Digital Security Group

Eric hield een presentatie over online betalen en online aanloggen. Wat gebeurt er precies wanneer je iets afrekent in een webshop? Bijvoorbeeld: Jan Jansen koopt iets in een webshop, wat hij precies aanschaft kan iets zeggen over hem als persoon, misschien is het wel iets waarvoor hij zich schaamt en waarvan hij niet wil dat iedereen het weet. Het zou ook kunnen dat die informatie bijzondere persoonsgegevens bevat. Wanneer je online betaalt, dan weet de bank wie jij bent en aan wie je betaalt. Dit kan vanuit privacy-oogpunt nadelig zijn, maar qua veiligheid prettig zijn. Hierdoor kan een bank bijvoorbeeld zien dat een betaling frauduleus is en deze betaling stopzetten. Daarnaast kan het voor de webshop handig zijn om je rekeningnummer te weten, wanneer zij bijvoorbeeld geld terug willen storten.

Dit staat in relatie met een online applicatie: je hebt bijvoorbeeld DigiD om te kunnen inloggen bij de Belastingdienst. Daarbij geldt dezelfde problematiek als met online betalingen, omdat je hierbij jezelf identificeert met bijvoorbeeld je naam of in sommige gevallen een pseudoniem. Zo’n toegangsdienst weet jouw identiteit en tot welke website jij toegang zoekt. En zo’n toegangsdienst zou bijvoorbeeld gehackt kunnen worden. Steeds meer zorginstellingen gaan werken met DigiD, maar hoe wenselijk is het dat DigiD weet dat jij een GGZ-instelling bezoekt? En wat als bijvoorbeeld een bank zo’n toegangsdienst verleent, hoe wenselijk is het dat zo’n partij dat allemaal weet? In de parallel met de fysieke wereld: dan weet iemand welke fysieke winkels jij allemaal bezoekt. Digitaal is het momenteel heel vanzelfsprekend dat dat allemaal zo gaat.

In 2014 hebben we een nieuwe techniek ontwikkeld: polymorfe pseudonimisering. Het werkt eigenlijk op dezelfde manier als bijvoorbeeld DigiD of een andere toegangsdienst, je moet alleen een speciale kaart laten zien en het bijzondere van die kaart is dat de toegangsdienst die die kaart leest niet je identiteit kan achterhalen, maar alleen versleutelde pseudoniemen kan aflezen. Hiermee verleent de toegangsdienst wel toegang tot een website, de website die je bezoekt weet met wie hij te maken heeft, maar de toegangsdienst heeft niet meer jouw (persoons)gegevens. Deze dienst zou je ook kunnen gebruiken voor online betalen, door bijvoorbeeld een encrypted e-wallet te vullen met geld. Met een bank kun je wel geld overmaken naar die e-wallet, maar de bank weet niet meer met wie hij precies te maken heeft, omdat de e-wallet is gepseudonimiseerd.

Na afloop van de inleidingen en presentaties volgde een publieksdebat, waarbij diverse vragen werden beantwoord en enkele aanbevelingen werden gegeven:

Aanbevelingen:

• Kijk naar het digitale betalingsverkeer en hoe dit privacyvriendelijker gemaakt kan worden.
• Contant betalen moet mogelijk blijven voor toonbankbetalingen (betalingen buiten de deur).

Een greep uit de vragen vanuit het publiek aan de gastsprekers:

In hoeverre is een prepaid creditcard een anoniem betaalmiddel?

• Voor een prepaid creditcard wordt identificatie gevraagd.
• Vaak moet ook een prepaid creditcard worden geactiveerd voor specifieke betalingen.

Hoe staan jullie er tegenover dat het briefje van 500 euro wordt uitgefaseerd?

• Het zal niet nuttig zijn in het kader van terrorismebestrijding.

Klik HIER voor de uitnodiging (pdf) die Privacy First voor dit evenement aan haar netwerk verzond. Wilt u voortaan ook een uitnodiging voor onze evenementen ontvangen? Stuur ons dan een bericht, dan zetten wij u op onze mailinglist!

In de visie van Privacy First omvat het recht op privacy ook het recht op anonieme betaling. Dit recht staat de laatste jaren echter steeds meer onder druk. Contant geld wordt meer en meer uitgebannen, zonder dat daar anonieme digitale alternatieven voor in de plaats komen. In hoeverre bestaat er een recht op contante of anderszins anonieme betaling? Hoe kan dit recht juridisch worden versterkt en technisch worden gerealiseerd?

Over deze en andere vragen debatteert Privacy First op 7 april as. onder leiding van moderator Ancilla Tilia (columnist FD) met een viertal gastsprekers: Vincent Jansen (Innopay – Payments & Digital Identity), Bram Scholten (DNB), Eric Verheul (KeyControls/Radboud University) en Olivier Oosterbaan (Leopold Meijnen Oosterbaan Advocaten). De avond wordt geopend door Privacy First voorzitter Bas Filippini. Na afloop van het publieksdebat sluiten we af met een borrel.

Iedereen is welkom en toegang is gratis. Donaties aan Privacy First worden echter zeer op prijs gesteld. Aanmelden kan via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken., maar is niet verplicht.

Datum: donderdag 7 april 2016, 20.00-22.00u (inloop vanaf 19.30u).
Locatie: Volkshotel, Wibautstraat 150 te Amsterdam (Betonnen Zaal, begane grond). Dit is tevens de kantoorlocatie van Privacy First. Een routebeschrijving vindt u HIER.

Klik HIER voor de uitnodiging die Privacy First onlangs aan haar netwerk verzond. Wilt u voortaan ook een uitnodiging voor onze evenementen ontvangen? Stuur ons dan een bericht, dan zetten wij u op onze mailinglist! Bent u overigens al donateur van Privacy First? Dit kan ook anoniem! ;)

"Het is definitief niet nodig om een juist kenteken in te voeren bij betaald parkeren. De Hoge Raad heeft dat vrijdag bepaald in een zaak van een vrouw die in Amsterdam haar parkeren via een app met een verkeerd kenteken had betaald. Bij een controle kreeg de vrouw een parkeerboete omdat niet het juiste kenteken bekend was.

De Hoge Raad stelt dat een verkeerd kenteken geen reden is voor een boete. In de wet staat namelijk dat er alleen een boete opgelegd kan worden als er geen parkeergeld is betaald en dat is in dit geval wel gebeurd.

Sinds begin vorig jaar kwamen de rechtbank en het gerechtshof in Amsterdam in deze en vergelijkbare zaken al tot hetzelfde oordeel.

Amsterdam was een van de eerste gemeenten die het kentekenparkeren invoerde. Een flink aantal andere gemeenten volgde. Door parkeerders hun kenteken in te laten vullen, kunnen parkeerwachters controleren door alleen de kentekens te scannen. In Amsterdam rijdt bovendien een aantal scanauto's rond die volledig geautomatiseerd kentekens scannen.
(...)

Privacy First blij met uitspraak Hoge Raad

Privacy First heeft verheugd gereageerd op de uitspraak van de Hoge Raad dat kentekenparkeren niet verplicht mag worden gesteld. De burgerrechtenorganisatie had eerder een overwinning geboekt bij een lagere rechter, maar was niet betrokken bij de zaak waar de Hoge Raad over besliste. "Misschien was het iemand die zich heeft laten inspireren door ons", gokt directeur Vincent Böhre. "Maar we zijn er heel blij mee."

De uitspraak is goed nieuws voor mensen die zich anoniem over straat willen bewegen, zegt Böhre. "Dat kan iedereen zijn. Mensen die naar een dokter of psychiater gaan, maar ook mensen die vanuit hun beroep niet gevolgd willen worden zoals advocaten of journalisten."

Amsterdam moet nu, als het aan Privacy First ligt, weer gaan controleren op parkeerkaartjes achter de voorruit. "Dat gebeurt bijvoorbeeld ook in Utrecht en Haarlem, terwijl ze daar ook kentekenparkeren hebben."

De organisatie is nog niet klaar met Amsterdam, kondigt Böhre aan. Privacy First spant binnenkort een kort geding tegen de gemeente aan om de tekst op de parkeerautomaten te laten aanpassen. Nu staat daar nog dat parkeerders verplicht zijn om een kenteken in te voeren. Ook komt er een bestuursrechtelijke zaak tegen de gemeente om anoniem betalen mogelijk te maken. Het is namelijk nu alleen mogelijk om met een kaart te betalen in de hoofdstad.

Rotterdam heeft lak aan verbod kentekenparkeren

De gemeente Rotterdam heeft lak aan de hoogste rechter die vrijdag bepaalde dat kentekenparkeren niet verplicht mag worden gesteld. De Maasstad vindt het te veel gedoe en te duur om het systeem om te gooien.

Privacy First, die fel gekant is tegen kentekenparkeren, is verbijsterd over de reactie van de gemeente. ,,Ongelooflijk dat je een uitspraak van de hoogste rechter negeert'', aldus een woordvoerder van de burgerrechtenirganisatie. (...)"  

Bronnen: www.telegraaf.nl/dft/geld/consument/25275918/__Streep_door_kentekenparkeren__.html ,
www.telegraaf.nl/binnenland/25276462/___Privacy_First__blij_met_uitspraak__.html &
www.telegraaf.nl/binnenland/25278880/__R_dam_blijft_kenteken_vragen__.html, 26 februari 2016.

Naschrift Privacy First, 8 maart 2016: uit een interview bij Radio Rijnmond op 26 februari jl. bleek inderdaad dat Rotterdam in wezen lak heeft aan het oordeel van de Hoge Raad, zoals correct is gemeld door de Telegraaf. Privacy First acht dit standpunt van de gemeente Rotterdam verwerpelijk en in strijd met de trias politica. Wij hopen dat de Rotterdamse gemeenteraad hier spoedig paal en perk aan stelt en het Rotterdamse parkeerbeleid op de schop neemt. Zo niet, dan resteert jegens Rotterdam slechts een nieuwe gang naar de rechter. Hieronder het betreffende interview met Privacy First voorzitter Bas Filippini en een woordvoerder van de gemeente Rotterdam op Radio Rijnmond. Klik HIER voor ons volledige persbericht, media en lokale politieke reacties naar aanleiding van de uitspraak van de Hoge Raad.

Vandaag heeft de Hoge Raad een belangrijke uitspraak gedaan in een individuele zaak rondom kentekenparkeren: parkeerders kunnen niet verplicht worden om bij het parkeren hun kenteken in te voeren. Indien iemand kan aantonen dat hij voor zijn parkeerplek betaald heeft, dient een eventuele parkeerboete vernietigd te worden. Het parkeerbeleid van Amsterdam en tal van andere Nederlandse gemeenten komt daardoor definitief op losse schroeven te staan. Privacy First beschouwt dit als een grote overwinning in de strijd voor meer privacy in de openbare ruimte.

Privacy First roept burgers al jaren op om in verzet te gaan tegen kentekenparkeren middels het model-bezwaarschrift op onze website. Dit bezwaarschrift is inmiddels duizenden keren gedownload en wordt voortdurend met succes gebruikt.

Begin 2015 won Privacy First voorzitter Bas Filippini reeds zijn eigen rechtszaak tegen de gemeente Amsterdam over kentekenparkeren. Onze voorzitter had bij het parkeren bewust geen kenteken ingevoerd, aangezien dit een schending vormt van het recht op privacy in de zin van anonimiteit in de openbare ruimte. De rechtbank Amsterdam oordeelde vervolgens dat indien een parkeerder geen kenteken opgeeft maar wel aantoonbaar betaald heeft, er geen parkeerboete mag worden opgelegd. Parkeerbeheerder Cition BV (inmiddels Egis Parking Services, gemeente Amsterdam) ging bewust niet tegen dit vonnis in hoger beroep, maar deed dat wél in een aantal andere, vergelijkbare rechtszaken van individuele burgers zonder advocaat. Die laffe tactiek van Cition kwam de gemeente Amsterdam eind 2015 duur te staan: in een achttal vergelijkbare zaken kwam het Hof Amsterdam tot dezelfde conclusie als de rechtbank Amsterdam eerder in de zaak van Privacy First (gevolgd door de Hoge Raad vandaag in een andere, vergelijkbare zaak). Het is nu aan Amsterdam (en alle andere Nederlandse gemeenten) om het parkeerbeleid alsnog aan te passen: vrijwillige i.p.v. verplichte invoering van kentekens bij parkeren!

Privacy First dringt daarnaast aan op herinvoering van contante betaling of andere anonieme betaalmiddelen, bijvoorbeeld een anonieme parkeerkaart. Privacy First zal in dit verband binnenkort nadere juridische stappen nemen ter algehele afschaffing van kentekenparkeren.

Klik HIER voor de uitspraak van de Hoge Raad over kentekenparkeren. Klik HIER voor de recente uitspraken van het Hof Amsterdam en HIER voor ons model-bezwaarschrift.

Update 4 maart 2016, een greep uit de nieuwsberichten van de afgelopen dagen:
Telegraaf.nl, 26 februari 2016: Hoge Raad zet streep door kentekenparkeren.
Telegraaf.nl, 26 februari 2016: Privacy First blij met uitspraak Hoge Raad (via ANP).
Telegraaf.nl, 26 februari 2016: Rotterdam heeft lak aan verbod kentekenparkeren.
AT5, 26 februari 2016: Hoge Raad zet kentekenparkeren onder druk.
NOS.nl, 26 februari 2016: Kenteken invoeren voor parkeerkaartje niet verplicht.
RTLNieuws.nl, 26 februari 2016: Verkeerd kenteken bij betaald parkeren geen reden voor boete.
NU.nl, 26 februari 2016: Hoge Raad zet streep door kentekenparkeren.
AD.nl, 26 februari 2016: Geen parkeerboete bij verkeerd invoeren kenteken.
Metronieuws.nl, 26 februari 2016: Verkeerd kenteken ingevuld bij parkeren? Geen boete!
Parool.nl, 26 februari 2016: Hoge Raad zet kentekenparkeren onder druk.
Gemeente.nu, 26 februari 2016: Hoge Raad verbiedt kentekenparkeren.
RTVNH.nl, 26 februari 2016: Streep door kentekenparkeren: in deze gemeenten heb je weer privacy.
Nieuws.nl, 26 februari 2016: Uitspraak Hoge Raad: einde kentekenparkeren?
Binnenlands Bestuur, 27 februari 2016: Kentekenparkeren krijgt knauw van Hoge Raad.
TROSRadar.nl, 27 februari 2016: Kentekenparkeren krijgt knauw van Hoge Raad.
Tevens gepubliceerd in de Volkskrant, Trouw, BN/De Stem, De Stentor, Brabants Dagblad, Dagblad van het Noorden, Twentsche Courant Tubantia, Gooi- en Eemlander, Gelderlander, Eindhovens Dagblad, Haarlems Dagblad, IJmuider Courant, Leeuwarder Courant, Leidsch Dagblad, Noordhollands Dagblad, Provinciale Zeeuwse Courant & Reformatorisch Dagblad.

Televisie: korte reportage met Privacy First voorzitter Bas Filippini in NOS Journaal 26 februari 2016, 22.00u en 0.00u (vanaf 7m50s en 6m37s).

Radio: korte reactie Privacy First op BNR Nieuwsradio en interviews Privacy First bij RTV Utrecht, Radio Rijnmond (mp3) en Amsterdam FM, 26 februari 2016. Uit het interview bij Radio Rijnmond bleek dat Rotterdam in wezen lak heeft aan het oordeel van de Hoge Raad, zoals ook correct is gemeld door de Telegraaf. Privacy First acht dit standpunt van de gemeente Rotterdam verwerpelijk en in strijd met de trias politica. Wij hopen dat de Rotterdamse gemeenteraad hier spoedig paal en perk aan stelt en het Rotterdamse parkeerbeleid op de schop neemt. Zo niet, dan resteert jegens Rotterdam slechts een nieuwe gang naar de rechter. Hieronder het hele interview met Privacy First voorzitter Bas Filippini en een woordvoerder van de gemeente Rotterdam op Radio Rijnmond: 

Politieke reacties:
Schriftelijke vragen Rotterdamse gemeenteraad n.a.v. oordeel Hoge Raad, 1 maart 2016: klik HIER (origineel in pdf). 
RTV Utrecht, 3 maart 2016: Utrechtse raadsleden sturen aan op anoniem parkeren.
AD.nl, 3 maart 2016: Utrecht wil anoniem parkeren gaan invoeren in de stad.
De Stentor, 5 maart 2016: Kentekenparkeren Zwolle onder vuur.
De Stentor, 7 maart 2016: Onderzoek naar kosten behoud papieren parkeerbon Zwolle.
Telegraaf.nl, 10 maart 2016: 'Opheldering over kentekenparkeren'.

Update 3 juni 2016: vandaag heeft de Hoge Raad het oordeel van het Hof Amsterdam dat een parkeerder om privacyredenen mag weigeren zijn/haar kenteken in te voeren, intact gelaten; klik HIER. Het betreffende arrest van het Hof Amsterdam d.d. 5 nov. 2015 vindt u HIER. Hieruit blijkt andermaal dat invoering van een kenteken bij het parkeren nimmer verplicht mag worden gesteld, zolang de betreffende parkeerder maar (aantoonbaar) betaalt voor zijn/haar parkeerplek.

"Na Amsterdam gaat ook Den Haag kentekenparkeren invoeren, zo heeft de gemeente bekendgemaakt. Bij alle parkeerautomaten in Den Haag moet straks eerst het kenteken worden ingevoerd, gevolgd door de tijd dat men wil parkeren. Dit houdt in dat de parkeerbon verdwijnt.

De eigenaar van de auto ontvangt deze binnen een paar dagen per post. Daarnaast zal Den Haag in het tweede kwartaal van dit jaar een scanauto en een scanscooter voor de parkeercontrole inzetten. Met camera’s en computers worden de kentekens in de straat gecontroleerd op betaald parkeren. 48 uur na het afmelden worden de gegevens geanonimiseerd, zo laat de gemeente weten.

Is er bij controle niet betaald voor parkeren dan volgt binnen een paar dagen een parkeerbon in de brievenbus van de persoon op wiens naam de auto staat. Als er niet is betaald blijven de geregistreerde gegevens 13 weken bewaard voor een eventueel bezwaar tegen de parkeerbon. (...)

Privacy

Om de privacy en de bescherming van persoonsgegevens te waarborgen stelt de gemeente een speciaal protocol op. Vorig jaar wonnen privacyorganisatie Privacy First en verschillende burgers een rechtszaak tegen het kentekenparkeren in Amsterdam. Volgens privacyvoorstanders is kentekenparkeren een schending van het recht op privacy in de zin van anonimiteit in de openbare ruimte.

De rechtbank Amsterdam oordeelde vervolgens dat als een parkeerder geen kenteken opgeeft maar wel aantoonbaar heeft betaald, er geen parkeerboete mag worden opgelegd. Ook in hoger beroep kwam het Hof tot dezelfde conclusie dat betaalde parkeerbelasting niet kan worden nageheven. (...)"

Bron: https://www.security.nl/posting/458544/Den+Haag+gaat+kentekenparkeren+invoeren, 22 januari 2016.

"Als het aan de VVD en Partij voor de Dieren ligt, moeten automobilisten in Rotterdam weer anoniem kunnen parkeren. De twee partijen vragen het stadsbestuur om dat mogelijk te maken. Nu wordt het kenteken altijd gekoppeld aan de betaling.

In schriftelijke vragen wijzen de twee partijen erop dat door een recente uitspraak van de rechter het verplicht doorgeven van het kenteken onder vuur ligt. Ook de organisatie Privacy First pleit voor de vrijwillige invoer van kentekens als bewijs voor betaald parkeren. De VVD en Partij voor de Dieren willen verder van het stadsbestuur weten wat het met de kentekengegevens doet.

Mocht de uitspraak van de rechter inderdaad tot gevolg hebben dat een kenteken niet altijd hoeft te worden ingevoerd, dan zit Rotterdam met een overbodige kentekenscanwagen. Een parkeerwachter zal dan weer moeten gaan controleren of er een betaalbewijs achter de ruit ligt."

Bron: http://www.metronieuws.nl/binnenland/rotterdam/2015/11/anoniem-parkeren-in-rotterdam-moet-weer-kunnen, 20 november 2015.

"Door milieuzones in diverse steden dreigt er een jungle aan wetgeving, waarvan de automobilist uiteindelijk de dupe is. Zo luidt de waarschuwing van Vincent Böhre van stichting Privacy First. ‘Het zou ons daarnaast niet verbazen als er straks veel rechtszaken worden aangespannen door onvoldoende geïnformeerde automobilisten.’

Zorgen om privacy

Privacy First uitte eerder zorgen om privacy bij de kentekenregistratie in de milieuzone van Rotterdam. ‘Wij zijn voorstander van het milieu ontzien, maar de geschiedenis leert dat kentekenregistraties, bij bijvoorbeeld parkeren, uiteindelijk vaak voor andere doeleinden gebruikt worden. Die doelen kunnen onder meer de Belastingdienst, de politie en inlichtingendiensten zijn. Voor deze organisaties zijn kentekens van grote waarde.’ Böhre vindt dat kentekens alleen geregistreerd mogen worden wanneer dat strikt noodzakelijk is. ‘Wanneer deze gegevens lekken, kunnen ook criminelen er veel mee doen. Aan de hand van kentekenregistratie kun je achterhalen wie op welk moment waar is, met alle gevolgen, zoals inbraken, van dien.’

Jungle aan wetgeving

Overheden moeten daarnaast met elkaar optrekken om verschillende regelgeving per milieuzone te voorkomen, vindt Böhre. ‘Na Utrecht en Rotterdam zullen er meer gemeenten met een milieuzone komen. Dat werkt verwarrend voor automobilisten. Met meerdere milieuzones creëer je een lappendeken aan reglementen over het land. Zo ontstaat er een jungle aan regelgeving voor bestuurders, die in iedere stad worden verrast met andere voorwaarden. Het is aan de verschillende overheden om dit gezamenlijk in goede banen te leiden.’

Summier informeren

Wanneer een gemeente een milieuzone wil instellen, moet zij hun inwoners voldoende informeren, stelt Böhre. In Utrecht is er al een milieuzone, die met borden wordt aangegeven. Aan het AD liet gemeente Rotterdam daarnaast weten dat er een pictogram van een camera onder de milieuzoneborden komt. Maar die maatregel vindt Böhre te summier. ‘Leuk en aardig, zo’n pictogram. Maar de automobilist heeft nog steeds geen idee hoe lang zijn kenteken wordt opgeslagen en of deze bij derden kan belanden. Voor Rijkswaterstaat is het lastig om deze informatie langs de snelweg te delen. Ik vrees dat overheden het informeren op elkaar afschuiven en uiteindelijk is de automobilist daar de dupe van.’

Veel rechtszaken verwacht

Gemeenten moeten idealiter alle bewoners in de gemeente en omliggende gebieden per brief informeren over de kentekenregistratie en de regels die binnen de milieuzone gelden, vindt Böhre. Een bericht op de gemeentewebsite en in de media is volgens hem niet voldoende. ‘Wie leest de gemeentelijke website of de plaatselijke krant tegenwoordig nog? Een minimale voorwaarde voor de milieuzone is toch wel dat de bewoners met auto’s die niet aan de voorwaarden voldoen, tijdig per brief worden geïnformeerd. Als ze niet goed geïnformeerd zijn, worden bestuurders onnodig op kosten gejaagd met bekeuringen en daarnaast beperkt in hun bewegingsvrijheid, omdat ze een route moeten omzeilen. Als er door gemeenten niet goed geïnformeerd wordt, zal het ons niet verbazen als er veel rechtszaken komen.’"

Bron: http://www.binnenlandsbestuur.nl/digitaal/nieuws/jungle-aan-wetgeving-dreigt-bij-milieuzones.9501309.lynkx, 19 november 2015.