Toon items op tag: Belastingdienst

"Auto parkeren? In sommige Nederlandse gemeentes moeten automobilisten hun kenteken invoeren bij de parkeermeter. Tot ongenoegen van Bas Filippini (48), voorzitter van de stichting Privacy First. Hij eist vandaag voor de rechter dat de gemeente Amsterdam het zogeheten kentekenparkeren afschaft.

Volgens Filippini is het een aantasting van onze privacy. "Er is een directe koppeling tussen mij en mijn kenteken. Ik wil anoniem kunnen reizen." Als de rechter hem gelijk geeft en Amsterdam zijn parkeerbeleid moet aanpassen, volgen naar zijn verwachting ook de andere gemeentes.

De directe aanleiding van de rechtszaak is een parkeerboete die Filippini ontving omdat hij zijn kenteken niet invoerde bij een parkeerautomaat. De boete bedroeg 59,60 euro. "Dat is toch belachelijk?", zegt Filippini. "Als ik niet mee wil doen aan het verzamelen van kentekens, moet dat kunnen."

De overheid faalt in het handhaven van privacy, vindt Filippini. Hij is bang voor misbruik van de opgeslagen kentekens. "De overheid is bezig een kentekendatabase op te bouwen. Die informatie kunnen ze vast voor andere dingen gebruiken."

Een goed alternatief vindt hij het nummeren van parkeervakken, zodat automobilisten dát nummer kunnen invoeren bij de parkeermeter. "Dat is anoniem, en de software van de automaten kan gemakkelijk aangepast worden."

Privacy First heeft ook gestreden voor de anonieme ov-chipkaart en het belang van het medisch geheim. In februari kregen ze gelijk in een zaak over de centrale opslag van vingerafdrukken. Dat mag niet, luidde het vonnis."

Bron: Trouw, 11 november 2014, p. 9.

"Na maanden vertraging dient vandaag eindelijk de mogelijk baanbrekende rechtszaak met als hamvraag: wordt de privacy in de stad geschonden door het kentekenparkeren?

Het verhaal begint op 14 oktober 2013, toen Bas Filippini op de Gustav Mahlerlaan een parkeerkaartje kocht. In juli van dat jaar werd in Amsterdam het kentekenparkeren ingevoerd: wie een parkeerbonnetje wil hebben, moet eerst het kenteken van de auto invoeren.

"Dat heb ik niet gedaan, expres niet. Ik ben er namelijk pertinent op tegen dat ik mijn privégegevens in moet tikken om van de overheid gebruik te kunnen maken", zegt Filippini die tevens voorzitter is van de stichting Privacy First. "Sterker nog, ik moet er gebruik van maken, want parkeerbeheerder Cition heeft ook nog eens een monopoliepositie."

Enkele weken later viel er een boete van EUR 59,90 in de bus. Filippini weigerde deze te betalen, hij had weliswaar geen kenteken ingevoerd, maar wel gewoon zijn parkeerkaartje betaalt. Over en weer volgden brieven met bezwaarschriften en afwijzingen. Bijkomend probleem volgens Filippini is dat de ingevoerde kentekens ook nog eens dertien weken worden bewaard in een databank, de termijn die staat voor eventuele beroep- en bezwaarperiode.

Volgens Filippini's advocaat Benito Boer maakt hij een grote kans de zaak te winnen."Onder bepaalde omstandigheden mag de overheid afstappen van het Europees recht op privacy, maar het doel moet dan wel de middelen heiligen. Daar is in dit geval geen sprake van."

De uitspraak, die waarschijnlijk nog weken op zich laat wachten, kan grote gevolgen hebben voor de rest van Nederland. Een aantal gemeenten heeft net als Amsterdam het kentekenparkeren al ingevoerd. "Als blijkt dat het strijdig is met de wet, kan dat niet meer worden toegepast."

Filippini heeft met zijn stichting al een oplossing bedacht: een anonieme registratie aan de hand van parkeervaknummer in plaats van een systeem van verplicht kentekenparkeren. Zolang de zaak onder de rechter is, wil de gemeente Amsterdam inhoudelijk niet reageren. Uit stukken in bezit van deze krant blijkt dat Cition vindt dat het keurig volgens de regels handelt en dat door het nieuwe systeem de handhaving veel efficiënter, meer kostenbesparend en minder fraudegevoelig is geworden."

Bron: Telegraaf, 11 november 2014, p. 16.

De kilometerstanden die de RDW sinds dit jaar van alle auto's bijhoudt, zijn onbedoeld een nieuwe bron van informatie voor de Belastingdienst. De dienst heeft al in 'enkele tientallen' gevallen kilometerstanden opgevraagd bij de RDW. Dat gebeurt vooral om het privégebruik van lease- en zakenwagens te controleren, aldus een woordvoerder van de Belastingdienst. "Maar we kunnen in principe voor alle autogerelateerde belastingen de gegevens opvragen bij de RDW." Zo zou de dienst bij twijfel ook belastingvrij gedeclareerde kilometers kunnen controleren.

Het doorgeven van kilometerstanden is sinds 1 januari verplicht bij alle reparaties boven de 150 euro. Het systeem is bedoeld om fraude met tellerstanden te voorkomen. Vorig jaar leidde het opvragen van parkeergegevens door de Belastingdienst tot ophef, omdat de privacy van automobilisten in het geding zou komen. Ook werd bekend dat de Belastingdienst via een convenant alle beelden van KLPD-camera's krijgt. Volgende week dient een rechtszaak over die kwestie. De dienst vroeg bij KLPD en parkeerbedrijven alle gegevens op, om er vervolgens de bruikbare zaken uit te selecteren.

Bij de RDW gebeurt dat vooralsnog niet. Daar zijn alleen van individuele automobilisten de gegevens opgevraagd. Ook verzekeraars kunnen de kilometerstanden inzien, maar dat mag alleen bij de schade-afhandeling na ongelukken, verzekert de RDW.

Sinds 1 oktober krijgen autobezitters een brief thuisgestuurd als de tellerstand van hun auto rare sprongen maakt. Dat is tot vorige week 7.247 keer gebeurd, meldt een woordvoerster van de RDW. Zeventig mensen vroegen vervolgens meteen om een correctie van de gegevens. Dat aantal lijkt de laatste dagen toe te nemen, meldt de RDW.

Vandaag dient in Amsterdam een rechtszaak van belangenorganisatie Privacy First tegen het verplicht invoeren van kentekens in parkeerautomaten in Amsterdam. Ook in andere gemeenten is of wordt kentekenparkeren verplicht, omdat controle zo snel met camerawagens uitgevoerd kan worden. Ingevoerde kentekens kunnen echter ook door de Belastingdienst opgeëist worden. (...)"

Bron: BN/DeStem, Brabants Dagblad, De Stentor, Deventer Dagblad, Dagblad Flevoland, Gelders Dagblad, Nieuw Kamper Dagblad, Sallands Dagblad, Zutphens Dagblad, Zwolse Courant, Twentsche Courant Tubantia, Eindhovens Dagblad, Leidsch Dagblad, Provinciale Zeeuwse Courant, 11 november 2014.

Op dinsdagochtend 11 november as. vindt bij de rechtbank Amsterdam een unieke rechtszitting plaats: de zaak van Privacy First voorzitter Bas Filippini tegen kentekenparkeren in Amsterdam.

De rechtszaak draait in de kern om twee aspecten bij kentekenparkeren die Stichting Privacy First onrechtmatig acht: 1) verplichte registratie van kentekens en 2) gebrek aan anonieme betalingsmogelijkheden. Beide aspecten zijn in strijd met het recht op privacy wegens gebrek aan noodzaak en proportionaliteit. Bovendien ontbreekt een privacyvriendelijk alternatief.

Aanleiding voor de zaak is een parkeerboete die Filippini ontving wegens het niet invoeren van zijn kenteken in een parkeerautomaat. Dit omdat verplichte invoering van kentekens bij parkeren in strijd is met het recht op privacy. Iedere vrije burger heeft immers het recht op privacy in de zin van anonimiteit in de openbare ruimte, ook als men ergens de auto parkeert. Dit recht wordt beschermd door artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.

In steeds meer Nederlandse gemeenten wordt kentekenparkeren ingevoerd. De uitkomst van deze zaak zal dus invloed hebben op het parkeerbeleid van alle Nederlandse gemeenten.

Klik HIER voor ons beroepschrift zoals wij dat eerder dit jaar indienden bij de rechtbank Amsterdam (inclusief ons eerdere bezwaarschrift en de daaropvolgende reactie van parkeerbeheerder Cition, pdf). Klik HIER voor het latere verweerschrift van de gemeente Amsterdam (pdf).

Privacy First wordt in deze zaak vertegenwoordigd door mr. Benito Boer van Alt Kam Boer Advocaten in Den Haag. Dit advocatenkantoor verzorgt tevens de cassatiefase in ons civiele Paspoortproces bij de Hoge Raad.

De rechtszaak van onze voorzitter tegen de gemeente Amsterdam is openbaar: u bent van harte welkom. Adres: rechtbank Amsterdam, Parnassusweg 220. Datum & tijdstip: dinsdag 11 november 2014, 9.00u. Zaaknr: AMS 14/1512 Parkbl.  Wij hopen op uw komst!

Update 12 november 2014: gisteren vond eindelijk de langverwachte rechtszitting plaats. Namens de voorzitter van Privacy First voerde onze advocaat Benito Boer het woord; klik HIER voor zijn pleidooi (pdf). De gemeente Amsterdam werd tijdens de zitting vertegenwoordigd door de gemeentelijke belastinginspecteur Bas Brekveld. Tijdens de zitting kwamen tal van principiële aspecten rond de zaak aan bod, waaronder de opslagtermijnen en mogelijke toegang door derden, anonieme betalingsmogelijkheden en privacyvriendelijke alternatieven. De zaak kreeg veel aandacht in de media, waaronder de Telegraaf en Radio 1. RTL Nieuws was tijdens de zitting met een cameraploeg aanwezig; klik HIER voor het item gisteravond in het RTL Journaal en HIER voor overige publicaties en interviews. Het vonnis van de rechtbank staat vooralsnog gepland voor 23 december as. Privacy First hoopt op een positieve uitspraak!

© RTL

Update 18 december 2014: het vonnis van de rechtbank Amsterdam is vandaag 6 weken uitgesteld.

Update 30 januari 2015: eerder dan verwacht heeft de rechtbank vandaag uitspraak gedaan en onze voorzitter in het gelijk gesteld! Bij parkeren hoeft geen kenteken te worden ingevoerd als kan worden aangetoond dat voor de parkeerplek betaald is. Het Parool en de Telegraaf hadden de primeur. Klik HIER voor ons nieuwsbericht en HIER voor het hele vonnis.

Vorig jaar werd bekend dat de Belastingdienst massaal politiedata van ANPR-camera's (Automatic Number Plate Recognition) boven snelwegen gebruikt om belastingfraudeurs te kunnen detecteren. De Belastingdienst had daartoe een geheim convenant (overeenkomst) met de politie gesloten. Dit convenant blijkt inmiddels te zijn vernieuwd en uitgebreid. Iedere automobilist komt hierdoor automatisch in het vizier bij de Belastingdienst.

Onder de huidige wetgeving mogen door de politie alleen verdachte kentekens ("hits") worden bewaard. Alle niet-verdachte kentekens ("no-hits", oftewel het gros van alle automobilisten) dienen meteen te worden gewist. Onder het geheime convenant liet de politie echter wekelijks per koerier een harde schijf met àlle ANPR-data (hits en no-hits) bij de Belastingdienst bezorgen. De Belastingdienst heeft sindsdien inzage in het dagelijkse reisgedrag van miljoenen automobilisten. Nadat het convenant door een Wob-verzoek (Wet openbaarheid van bestuur) boven water was gekomen besteedde o.a. NRC Handelsblad er vorig jaar aandacht aan. Vervolgens bleef het echter stil... totdat recentelijk een nieuwe versie van het convenant opdook. Niet door actieve openbaarmaking vanuit de overheid, maar pas nadat dit opnieuw door een burger middels een Wob-verzoek was opgevraagd.

In het nieuwe convenant worden de ANPR-data niet langer wekelijks in pakketjes bij de Belastingdienst bezorgd, maar gaan alle data rechtstreeks, continu naar de Belastingdienst. De Belastingdienst krijgt daardoor real-time zicht op het reisgedrag van alle automobilisten die door honderden (in de toekomst duizenden) ANPR-camera's boven Nederlandse snelwegen worden gefilmd.

Dit is precies het doemscenario waar Privacy First al jaren voor waarschuwt: totale controle van ieders reisgedrag middels real-time monitoring en profiling. Massale opslag van ieders gegevens voor latere opsporing en vervolging is echter onrechtmatig, zo oordeelde het Europees Hof van Justitie eerder dit jaar in een baanbrekende uitspraak over dataretentie (bewaarplicht telecomgegevens). Dit vormt immers een omkering van het klassieke principe in een democratische rechtsstaat: de overheid mag pas inbreuk maken op iemands privacy bij een redelijke verdenking van een concreet strafbaar feit. Door het convenant tussen de politie en de Belastingdienst wordt dit principe omgedraaid en wordt iedere automobilist een potentiële verdachte. De bevoegdheden van de Belastingdienst worden hierdoor enorm opgerekt: waar de Belastingdienst voorheen individuele ANPR-data bij de politie kon opvragen gebeurt dat nu continu massaal, zónder voorafgaande verdenking. De ANPR-data kunnen vervolgens jarenlang door de Belastingdienst worden gebruikt.

De politie zou dit convenant niet gesloten hebben als dat niet ook in haar eigen belang zou zijn: hierdoor wordt immers een enorme berg aan ANPR-data gecreëerd waar de politie (en OM, AIVD etc.) jarenlang uit kan putten middels informatieverzoeken aan de Belastingdienst. Met dit convenant creëert de politie dus een U-bochtconstructie om haar eigen bevoegdheden en bewaartermijnen te kunnen omzeilen. Het huidige controversiële wetsvoorstel van minister Opstelten om de ANPR-bewaartermijn voor de politie (hits én no-hits) naar 4 weken op te rekken is daarbij vergeleken peanuts.

Het convenant is bovendien ronduit ondemocratisch: hier had op zijn minst parlementair debat aan vooraf moeten gaan. Dat het convenant pas bekend werd na een individueel Wob-verzoek vormt een klap in het gezicht van de Tweede Kamer.

Hoog tijd dus voor een principiële discussie en inperking van dit soort praktijken. Vast beleid van Privacy First is om collectieve privacyschendingen aan de rechter voor te leggen. Zolang het College bescherming persoonsgegevens (CBP) en de Tweede Kamer niet ingrijpen behoudt Privacy First zich dat recht ook in dit geval voor.

Gisteravond besteedde EenVandaag uitgebreid aandacht aan het convenant. Bekijk hieronder de hele reportage, inclusief een interview met Privacy First:

"De Belastingdienst mag vrijwel onbeperkt meekijken met kentekencamera's langs de weg. Die waren ooit neergezet met de bedoeling alleen zware criminelen, zoals mensenhandelaren, op te sporen, maar inmiddels worden de camera's ook ingezet voor mensen die wat extra privékilometers maken met een lease-auto.

Het gaat om de zogeheten ANPR-camera's: Automatic Number Plate Recognition-cams. Die werden aanvankelijk door de politie neergezet langs de grenzen, om alle passerende voertuigen te scannen. Mogelijk zaten daar criminelen bij, waarbij de ANPR-camera's konden worden ingezet om vluchtende criminelen te pakken.

Convenant

De politie heeft sinds kort echter ook een convenant gesloten met de Belastingdienst. Dat betekent dat de fiscus nu mag meekijken met die cameragegevens. Die gegevens worden ongeveer 8 weken bewaard. Critici vragen zich af of die bewaartermijn wel proportioneel is.

Kleine overtredinkjes

De Belastingdienst wil de camera's nu gebruiken om ook kleine overtredinkjes aan te pakken. Iemand die bijvoorbeeld privé rijdt met zijn lease-auto wordt nu door de camera's in de gaten gehouden, en de camera's worden gebruikt om te kijken welke auto's hun wegenbelasting hebben betaald.

Critici

De ANPR-camera's zijn privacyvoorvechters al jaren een doorn in het oog. Burgerrechtenactivist Rejo Zenger protesteert al jaren tegen de camera's en ook Privacy First is tegen de camera's.

Function creep

Een situatie als deze noemen de critici 'function creep'. Dat betekent dat een middel als de camera's wordt ingezet voor één doel, maar later door oprekking van de wet voor heel andere doeleinden wordt gebruikt."

Bron: http://www.pcmweb.nl/nieuws/belastingdienst-kijkt-op-grote-schaal-mee-met-politiecameras.html, 22 oktober 2014.

"Rotterdamse politici en de Stichting Privacy First vinden dat Rotterdam snel moet stoppen met het langdurig bewaren van kentekengegevens van parkeerders, vooral nu het kentekenparkeren ook in het centrum is ingevoerd. De stichting roept burgers op naar de rechter te stappen.

Burgers opgeroepen naar de rechter te stappen

Met de nieuwe kentekenautomaten kan Rotterdam precies zien wie waar parkeert en wanneer. De gemeente kiest ervoor - in tegenstelling tot bijvoorbeeld Amsterdam - om die gegevens 7 jaar te bewaren. Dat zou nodig zijn vanwege een convenant met de Belastingdienst, die de mogelijkheid wil hebben om de gegevens op te kunnen vragen. Zo kan die bekijken of mensen meer privékilometers maken met hun leaseauto dan ze opgeven.

Maar volgens de Stichting Privacy First, die ook in Amsterdam strijdt tegen het kentekenparkeren, hoeft Rotterdam dit helemaal niet te doen. ,,Daar is geen landelijke wetgeving voor en die is ook niet in voorbereiding. Het is gemeentelijk beleid. Dat het wettelijk verplicht zou zijn, is onzin,'' zegt woordvoerder Vincent Böhre.

Verbazingwekkend

Hij vindt het dan ook 'verbazingwekkend' dat Rotterdam weigert het voorbeeld van Amsterdam te volgen. Die gemeente vernietigt de gegevens van betalende parkeerders al na een dag. Van de automobilisten die worden beboet, blijven de gegevens maximaal dertien weken bewaard in verband met bezwaarschriften.

Privacy First heeft het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) nu gevraagd te onderzoeken of Rotterdam hiermee in strijd handelt met de privacywet. Ook roept de organisatie burgers op naar de rechter te stappen. ,,Wij zijn bereid ze daarbij te ondersteunen.''

Ook binnen de Rotterdamse raad is onbegrip over de langdurige bewaartermijn. ,,Zeven jaar is natuurlijk volstrekte onzin,'' zegt SP-fractievoorzitter Leo de Kleijn, die binnenkort met een motie komt. ,,Ik vind dat je privacy voorop moet stellen, vooral bij zoiets als parkeren. Het gaat hier niet om zware criminaliteit.'' Ook andere partijen, zoals D66 en de VVD, willen dat Rotterdam ermee stopt.

Volgens verkeerswethouder Pex Langenberg voert hij nu een discussie met de Belastingdienst over het langdurig bewaren van de transactiegegevens. (...)"

Bron: AD/Rotterdams Dagblad, 20 augustus 2014, sectie Regio/Rotterdam, p. 1.

"Rotterdam bewaart nog steeds gegevens van parkeerders, ook al hoeft dit van de rechter niet meer. De Stichting Privacy First dreigt met een rechtszaak om de gemeente, net als Amsterdam, tot stoppen te manen. Ook een deel van de raad is kritisch.

(...) Alle informatie wordt opgeslagen in een database, die in beheer is bij een particulier bedrijf (Parkmobile). Dat bewaart deze gegevens minimaal zeven jaar voor controles door de belastingdienst of justitie. Volgens verkeerswethouder Jeannette Baljeu (VVD) houdt de gemeente zich aan de wettelijke eis wat betreft de bewaartermijn.

Privacy

Maar D66, dat zich eerder al zorgen maakte om de privacy van parkeerders bij de invoering van kentekenautomaten, wil dat de gemeente daar helemaal mee stopt, net als de gemeente Amsterdam. ,,Daar is er ongetwijfeld goed over nagedacht en ik vind dat je altijd moet kijken en leren van andere gemeenten,'' aldus raadslid Brenda Dirkse.

Ook als het aan de VVD-fractie ligt, wordt de informatie niet meer zo lang opgeslagen. ,,Je moet gegevens niet langer bewaren dan strikt noodzakelijk is voor het parkeren. Parkeren is niet bedoeld om boeven te vangen,'' zegt VVD-raadslid George van Gent.

De rechter bepaalde eind vorig jaar ook dat parkeergegevens niet in grote hoeveelheden aan de belastingdienst hoeven te worden overhandigd. Die wilde aan de hand van die gegevens kijken of mensen verzwijgen dat zij hun leasewagen privé gebruiken. Het bedrijf SMSParking weigerde de gegevens van twee miljoen transacties in 2012 af te staan. De rechter stelde het bedrijf in het gelijk.

Verbaasd

De Stichting Privacy First, die zich fel verzet tegen de invoering van het kentekenparkeren in Amsterdam, is dan ook erg verbaasd dat Rotterdam doorgaat met het bewaren. ,,Als de gemeente dat blijft doen, zouden wij dat erg betreuren,'' zegt woordvoerder Vincent Böhre.

Het liefst ziet de stichting dat kentekenparkeren helemaal niet wordt ingevoerd. En anders moeten de gegevens, zoals in Amsterdam, na 13 weken (bezwaartermijn) worden gewist. Gebeurt dat niet, dan begint de stichting een rechtszaak, zo waarschuwt Böhre. ,,Dat hebben we in Amsterdam ook gedaan.''"

Bron: AD/Rotterdams Dagblad, 28 januari 2014, voorpagina. Tevens online op AD.nl. Lees HIER meer over de actie van Privacy First tegen kentekenparkeren en wordt donateur!

"De macht van de Belastingdienst dreigt fors te worden ingeperkt door een uitspraak van de rechtbank Den Bosch. Volgens de rechter schendt de Belastingdienst de privacy als ze klakkeloos grote hoeveelheden gegevens opeist om te kijken of er toevallig bruikbare informatie tussen zit.

Dat blijkt uit een uitspraak in een kort geding tussen de Belastingdienst en het bedrijf SMSParking uit Best.

Het bedrijf, dat het betalen van parkeergeld met de mobiele telefoon mogelijk maakt, weigerde gegevens van twee miljoen transacties uit 2012 af te geven. De Belastingdienst wilde op basis van de kentekengegevens kijken of mensen verzwijgen dat zij hun leasewagen privé gebruiken.

Trendbreuk
Volgens deskundigen is de uitspraak een trendbreuk. Bijna veertig jaar geleden bepaalde de Hoge Raad dat de Belastingdienst bijna onbeperkt gegevens mag opvragen. Die regel leek onaantastbaar.

De rechtbank stelt nu echter dat de situatie van 2013 niet vergelijkbaar is met die van 1974. Er worden nu veel meer gegevens opgeslagen.

Als die allemaal beschikbaar moeten zijn voor de Belastingdienst, is het Europese recht op privacy bijna niets meer waard, redeneert de rechter.

De Belastingdienst mag alleen 'proportioneel' (in verhouding) gegevens opvragen. (...) De Belastingdienst tekende gisteren hoger beroep aan. (...) Collegabedrijven als Yellowbrick en ParkMobile hadden hun gegevens al aan de Belastingdienst afgestaan. Yellowbrick gaat die zo snel mogelijk terugeisen. Ook ParkMobile overweegt dat.

Grote gevolgen
Jaap-Henk Hoepman van de security-groep van de Universiteit Nijmegen denkt dat de uitspraak grote gevolgen kan hebben. (...) Die overtuiging heeft ook jurist Vincent Böhre van Privacy First. De organisatie ziet in de uitspraak steun voor de strijd tegen het opslaan van camerabeelden met kentekens voor juridisch onderzoek. Ook dat is niet proportioneel, stelt Böhre."

Bron: Limburgs Dagblad, Dagblad de Limburger, Eindhovens Dagblad, Twentsche Courant Tubantia, De Gelderlander, Brabants Dagblad, BN/DeStem & Almere Vandaag, 27 november 2013. Tevens online gepubliceerd op http://www.destentor.nl/algemeen/binnenland/belastingdienst-dreigt-macht-te-verliezen-1.4115374 etc.

"Het bedrijf SMS Parking hoeft geen parkeergegevens van klanten aan de Belastingdienst te geven. Dat bepaalde de rechter gisteren. De overheid hoeft niet van iedereen te weten wie waar parkeert.

Het recht van de Belastingdienst om privacygevoelige informatie over burgers op te vragen is minder groot dan gedacht. De rechtbank in Den Bosch oordeelde gisteren dat het bedrijf SMS Parking geen parkeergegevens van klanten hoeft over te dragen. Het verstrekken van informatie aan de overheid over welke automobilist waar parkeerde en wanneer precies, is een te grote inbreuk op de privacy.

'Iedere burger moet in beginsel een auto kunnen parkeren op een door die burger verkozen plaats in Nederland, zonder dat de overheid behoeft te weten dat hij dat doet en waarom hij dat doet', aldus het vonnis in een kort geding dat de Belastingdienst tegen SMS Parking had aangespannen. Het is de eerste keer dat de Belastingdienst wordt teruggefloten bij het massaal verzamelen van locatiegegevens van automobilisten.

Via de diensten van SMS Parking kunnen automobilisten met hun mobiele telefoon voor een parkeerplaats betalen. Met de parkeergegevens over 2012 wilde de fiscus controleren of leaserijders niet méér privékilometers maakten dan ze via hun rittenadministratie opgaven. SMS Parking weigerde de gegevens over te dragen om de privacy van klanten te beschermen. Directeur Mladen Ciric zei eerder bang te zijn dat de informatie door datalekken bij de fiscus op straat zou komen. De advocaat van het bedrijf betoogde dat de gegevensvordering van alle parkeertransacties disproportioneel is, omdat leaserijders maar een beperkt deel van het klantenbestand uitmaken.

Concurrenten werkten wel mee

Eerder voldeden concurrenten als Parkmobile en Yellowbrick wel aan de vordering door de fiscus. Op basis van de informatie die zij gaven, zijn al naheffingen aan leaserijders opgelegd. Dat kan weleens voorbarig zijn geweest. Dat de bedrijven meewerkten is niet zo vreemd, want de bevoegdheden van de Belastingdienst om informatie op te vragen, leken tot nu toe vrijwel onbeperkt. Zo verwees de rechter gisteren naar een uitspraak van de Hoge Raad in 1974. (...) Ook daarna liet de Hoge Raad meerdere malen het belang van de fiscus om belastingontduiking op te sporen zwaarder wegen dan het recht van burgers op privacy. Dat recht is vastgelegd in artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).

De rechter in Den Bosch oordeelde gisteren anders. Een belangrijke reden daarvoor is dat de overheid tegenwoordig toegang heeft tot allerlei databanken met gegevens waaruit het gedrag van burgers valt af te leiden. Denk bijvoorbeeld aan informatie over wie wanneer met wie belde en vanaf welke locatie. Deze gegevens worden een jaar bewaard en politie en opsporingsdiensten hebben er toegang toe. ,,Waar steeds meer informatie wordt vastgelegd, dringt zich in het maatschappelijke debat steeds vaker de vraag op wat de hoofdregel van artikel 8 EVRM voor de burger nog waard is", aldus de rechter.

Het veelgehoorde 'wie niets te verbergen heeft, heeft ook niets te vrezen' moet volgens de rechtbank niet het uitgangspunt zijn bij het opvragen van gegevens door de overheid. ,,Het dagelijks doen en laten van de burgers gaat de overheid niets aan." Dat is volgens het vonnis de juiste vertaling van het EVRM.

Sleepnetmethode

Daarop kan alleen een uitzondering worden gemaakt vanwege 'zeer zwaarwegende collectieve belangen'. Naleving van de belastingwetgeving kan zo'n belang zijn, maar de ,,fishing expedition ten aanzien van alledaags gedrag van burgers om te zien of die sleepnetmethode 'hits' oplevert" gaat volgens de rechtbank te ver.

In een reactie op het vonnis zei een woordvoerder van de Belastingdienst gisteren dat de fiscus in hoger beroep gaat. (...)

Kentekenfoto's van de politie

Daarnaast krijgt de Belastingdienst wekelijks een databestand van de politie met gegevens over wiens auto waar op de snelweg heeft gereden. Dat soort informatie wordt vastgelegd met politiecamera's die kentekens registreren. Ook hiermee controleert de fiscus vooral of leaserijders niet te veel privékilometers rijden. Volgens het College Bescherming Persoonsgegevens is het opslaan van de foto's die de camera's maken illegaal. Er lopen diverse rechtszaken van automobilisten die vinden dat hun privacy op deze manier te veel wordt aangetast. Een uitspraak van een hogere rechter over gegevensverzameling door de Belastingdienst kan ook gevolgen hebben voor hun rechtszaken. En voor de naheffingen die aan hen zijn opgelegd.

De Tweede Kamer behandelt nu een wetsvoorstel van minister Opstelten (Veiligheid en Justitie, VVD) dat het bewaren van kentekenfoto's wel toestaat, voor een periode van vier weken. Dat zou de politie de mogelijkheid geven terug te zoeken in de kentekenfoto's om te kijken of een verdachte met zijn auto tijdens een misdrijf in de buurt was. Volgens privacyvoorvechters is ook het bewaren van kentekenfoto's strijdig met de Europese privacyregels. Organisatie Privacy First zegt naar de rechter te stappen als de Tweede en Eerste Kamer de plannen goedkeuren."

Bron: NRC Next 27 november 2013, rubriek 'Weten'.