Toon items op tag: EPD

Het zijn woelige tijden in privacyland. Mede onder druk van Privacy First is er sinds vorig jaar sprake van een positieve kentering. Privacy staat steeds hoger op de politieke agenda. Media berichten steeds vaker en uitvoeriger over privacyzaken. Hierdoor neemt het privacybewustzijn onder de Nederlandse bevolking toe. Dit versterkt onze democratische rechtsstaat. Voorbeelden van positieve ontwikkelingen zijn de afschaffing van rekeningrijden (geen 'spionagekastje' in de auto), vrijwillige i.p.v. verplichte 'slimme energiemeters', vrijwillige i.p.v. verplichte bodyscans op luchthavens, afschaffing van de opslag van vingerafdrukken onder de Paspoortwet en de invoering van Privacy Impact Assessments bij nieuwe wetgeving die de privacy van de burger aantast. Al die ontwikkelingen passen perfect bij het motto van Privacy First: "eigen keuzes in een vrije omgeving". Tegelijkertijd trekken de privacybeperkende krachten van weleer nog volop aan de touwtjes. "Bad habits die hard." De laatste maanden was dit vooral goed te zien aan ontwikkelingen richting een private doorstart van het landelijk Elektronisch Patiëntendossier (EPD). Eerder dit jaar had de Eerste Kamer dit EPD terecht naar de prullenbak verwezen. Sommige beleidsmakers en commerciële partijen waren daar blijkbaar niet van gediend. Met vergelijkbare koppigheid proberen anderen momenteel hun oude plannen voor Automatische Nummerplaatherkenning (ANPR) en cameratoezicht aan de landsgrenzen door te drukken. Deze plannen lagen jaren geleden al op de tekentafel, in een tijd waarin privacy steeds meer taboe leek te worden. Een tijd waarin de regering Bush de hele Europese Unie nog kon opzadelen met biometrische paspoorten en bijbehorende databases. Die tijd is nu voorbij, maar de erfenis ervan ijlt nog lang na...

Privacy is inmiddels terug van weggeweest. Privacy is het "nieuwe groen". Wat dat betreft gedragen de voorvechters van een landelijk EPD en ANPR zich als een stel oude milieuvervuilers. Als roestige oude fabrieken uit de jaren 70 die - zonder dat ze het zelf beseffen - naar het jaar 2011 zijn geteleporteerd. De Tweede Kamer leek dit goed aan te voelen toen zij vorige week unaniem een motie aannam over een onderwerp waar Privacy First al sinds haar oprichting op hamert: "Privacy by Design". Oftewel het van ontwerp af aan inbouwen van privacybescherming in technische zin, op microniveau, middels Privacy Enhancing Technologies (PET). In de visie van Privacy First geldt het principe van "Privacy by Design" echter ook op meso- en macroniveau. Dus in organisatorische en in wettelijke zin. Daarmee bereik je immers een privacyvriendelijk ontwerp én praktijk van een duurzame informatiemaatschappij als geheel. Enfin, u kunt hier zelf verder over doorfilosoferen. Ter inspiratie geeft Privacy First u met groot genoegen de gehele tekst van de parlementaire motie mee:

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende, dat er bij ICT-projecten van de overheid te weinig aandacht is voor de bescherming van privacy en er te weinig aandacht is voor het voorkomen van misbruik van deze systemen;

overwegende, dat privacy van burgers niet verder aangetast dient te worden dan strikt noodzakelijk is en dat onveilige systemen privacy in gevaar brengen;

overwegende, dat systemen die gemakkelijk gekraakt kunnen worden het aanzien van de overheid ernstig aantasten;

overwegende, dat achteraf systemen aanpassen om privacy te waarborgen en veiligheid te verhogen in de regel duurder is en vaak tot een lager beschermingsniveau leidt dan wanneer privacy en veiligheid aan het begin van een project randvoorwaarden zijn;

verzoekt de regering om bij de ontwikkeling van alle nieuw te starten ICT-projecten privacy by design en security by design toe te passen zodat nieuwe ICT-systemen veiliger zijn en beter berekend op misbruik en slechts privacygevoelige gegevens bevatten als dat strikt noodzakelijk is,

en gaat over tot de orde van de dag.

In april dit jaar werd de invoering van een landelijk Elektronisch Patiëntendossier (EPD) vrijwel unaniem getorpedeerd door de Eerste Kamer. En terecht. Een dergelijk kolossaal EPD brengt immers grote privacy- en veiligheidsrisico's met zich mee. Aldus ook experts die door de Eerste Kamer waren geraadpleegd. Betrokken marktpartijen (waaronder zorgverzekeraars) lieten zich echter niet zomaar met dit democratische kluitje in het riet sturen en stuurden vrijwel meteen aan op een private doorstart. Ja, u leest het goed: een private doorstart van precies ditzelfde EPD buiten onze volksvertegenwoordiging om. Afgezien van een zomers interpellatiedebatje stuitte dit vreemdgenoeg niet op noemenswaardige tegenstand van de Tweede (!) Kamer. Ook Minister Schippers leek er weinig moeite mee te hebben, mits men het landelijk EPD zonder overheidssteun zou kunnen financieren. Een tweede voorwaarde was echter de ondubbelzinnige toestemming van iedere Nederlandse burger. Dit naar aanleiding van een tussentijdse 'zienswijze' van het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP). Het CBP bleek recht in de leer: zonder individuele toestemming geen uitwisseling van medische gegevens. Voorwaar een spaak in het wiel van een landelijk EPD... de weerstand tegen dit EPD onder de Nederlandse bevolking is immers onverminderd groot.

Diezelfde bevolking is van een mogelijke private doorstart echter niet of nauwelijks op de hoogte: de meeste mensen verkeren nog steeds in de gelukkige veronderstelling dat het landelijk EPD door de Eerste Kamer voorgoed naar de prullenbak is verwezen. Men kan dit de burger niet kwalijk nemen: door de media is de laatste maanden nauwelijks aandacht aan de private doorontwikkeling besteed, misschien ook vanwege de stilte en schimmigheid eromheen. E.e.a. vindt immers vooral achter de schermen plaats, zonder inzage en inspraak door maatschappelijke privacy-organisaties als Privacy First. Dit terwijl door de Tweede Kamer wel op dergelijke inspraak is aangedrongen. Het is dan ook volstrekt onduidelijk in hoeverre momenteel aandacht wordt besteed aan privacyvriendelijke alternatieven. Hiermee lijkt zich eenzelfde patroon te ontvouwen als bij de gemankeerde ontwikkeling van de nieuwe Paspoortwet enkele jaren geleden: een klein groepje gelijkgestemde insiders beslist, daarbij hooguit terzijde gestaan door patiënten- en artsenorganisaties die als 'controlled opposition' fungeren. Diezelfde artsen worden momenteel zelfs massaal onder druk gezet om hun goedkeuring te verlenen. De termijn voor deze goedkeuring verloopt begin volgende week (met als uiterste deadline 1 november as). Daarmee nadert de eventuele doorstart van het landelijk EPD een kritiek ondemocratisch moment. Afgelopen zaterdag trok Marc Chavannes hierover terecht aan de bel in NRC Handelsblad. Weer heerste er vervolgens mediastilte. Welk radio- of televisieprogramma zal deze stilte als eerste durven doorbreken?

Update 6 oktober 2011: vanochtend doorbrak het RTL Ontbijtnieuws de televisiestilte. 's Middags debatteerde de Tweede Kamer met Minister Schippers over de eventuele doorstart van het EPD. Een audioverslag van dit debat vindt u HIER.

Update 13 oktober 2011: gisteravond zond ook Nieuwsuur een item over het EPD uit.

"Privacy First stuurde brandbrief aan de EPD-woordvoerders in de Tweede Kamer

De ontwikkeling van een privaat landelijk Electronisch Patiënten Dossier (EPD) moet stoppen. Dat zegt Privacy First in een open brief aan Kamerleden, naar aanleiding van de 'doorstart' van het EPD. Privacy First is een onafhankelijke stichting met als doel het behouden en bevorderen van het recht op privacy. In de visie van Privacy First dient het Landelijk Schakelpunt (LSP) van het L-EPD conform de wens van de Eerste Kamer te worden omgevormd naar kleinschalige regionale systemen. Voor regionale uitwisseling is een LSP onnodig: daartoe volstaan immers regionale schakelpunten (RSP's), eventueel aangevuld met bovenregionale push-communicatie. Dit bevordert de beveiliging en vermindert de risico's van misbruik die aan een L-EPD inherent zijn.
(...)
Privacy First zegt bezorgd te zijn over de ontwikkelingen die duiden op een mogelijke 'doorstart' van ditzelfde EPD langs private, buitenparlementaire weg. Een dergelijke 'doorstart' getuigt niet alleen van minachting van het democratisch proces, maar tevens van ontkenning van de risico's en zorgen op basis waarvan wettelijke invoering van een landelijk EPD (L-EPD) onlangs geen doorgang vond, zo stelt Privacy First. Privacy First doet dan ook een dringend beroep op de leden van de Tweede Kamer om deze ontwikkeling een halt toe te roepen en de relevante bewindspersoon ter verantwoording te roepen. In privacyrechtelijke zin blijft de Nederlandse overheid in de optiek van Privacy First immers onverminderd verantwoordelijk voor de privacy-inbreuken die uit een 'privaat L-EPD' zullen voortvloeien, juist ook gezien het feit dat een dergelijk systeem door de Eerste Kamer nadrukkelijk om privacyredenen is verworpen.

In lijn met de recentelijk aangenomen motie Franken dringt Privacy First er in dit verband tevens op aan om zo spoedig mogelijk een onafhankelijke, openbare Privacy Impact Assessment (PIA) uit te (laten) voeren naar zowel 1) een landelijk EPD zoals dit betrokken private partijen voor ogen staat als naar 2) mogelijke alternatieven voor dit L-EPD. De criteria van noodzakelijkheid, proportionaliteit, subsidiariteit en keuzevrijheid dienen bij de uitvoering van deze PIA leidend te zijn. Een belangrijke rol bij de PIA zou moeten toekomen aan privacy by design en privacy enhancing technologies, waaronder bijvoorbeeld geavanceerde patiëntenpassen of personal health records. Totdat deze PIA zal zijn afgerond dienen geen onomkeerbare stappen richting een private doorstart van het L-EPD te worden gezet."

Bron: Medical Facts, 15 juli 2011.

"Het Nationaal ICT Instituut in de Zorg (Nictiz) heeft het contract met CSC voor het beheer van het landelijk schakelpunt (LSP) bij de informatie-uitwisseling in de zorg verlengd tot eind 2011. Nictiz heeft de aanbesteding voor een nieuw LSP stopgezet, maar onderzoekt of er nog een toekomst is voor een LSP zonder overheidssteun. Het LSP zou de spil worden in de opzet van het landelijk elektronisch patiëntendossier, maar de Eerste Kamer blokkeerde begin april de invoering ervan.

(...)

Inmiddels is er een club (Privacy First) opgestaan die vindt dat de ontwikkeling van zo'n privaat elektronische patiënten dossier moet stoppen. Privacy First is voorstander van regionale epd's met regionale uitwisselingsknooppunten. Dat zou het risico op privacyinbreuken sterk verminderen in tegenstelling tot een landelijke opzet."

Lees HIER het hele artikel bij Computable.

"De ontwikkeling van een privaat landelijk Electronisch Patiënten Dossier (EPD) moet stoppen. Dat zegt Privacy First in een open brief aan Kamerleden, naar aanleiding van de 'doorstart' van het EPD. Privacy First is een onafhankelijke stichting met als doel het behouden en bevorderen van het recht op privacy. Dat meldt computable.nl.

"Geheel terecht wees de Eerste Kamer onlangs met algemene stemmen het wetsvoorstel ter invoering van een landelijk EPD af, met name gezien de enorme privacyrisico's die dit EPD met zich zou meebrengen", laat Privacy First weten. "Het is dan ook met grote zorg dat Privacy First inmiddels heeft kennisgenomen van ontwikkelingen die duiden op een mogelijke 'doorstart' van ditzelfde EPD langs private, buitenparlementaire weg."

Regionale schakelpunten

Privacy First doet in een open brief een dringend beroep aan Kamerleden 'om deze ontwikkeling een halt toe te roepen en de relevante bewindspersoon ter verantwoording te roepen'. "In privacyrechtelijke zin blijft de Nederlandse overheid in de optiek van Privacy First immers onverminderd verantwoordelijk voor de privacy-inbreuken die uit een privaat EPD zullen voortvloeien, juist ook gezien het feit dat een dergelijk systeem door de Eerste Kamer nadrukkelijk om privacyredenen is verworpen." In de visie van Privacy First dient het Landelijk Schakelpunt (LSP) van het L-EPD 'conform de wens van de Eerste Kamer te worden omgevormd naar kleinschalige regionale systemen. Voor regionale uitwisseling is een LSP onnodig: daartoe volstaan immers regionale schakelpunten (RSP's), eventueel aangevuld met bovenregionale push-communicatie."  (Bron)

"De ontwikkeling van een privaat landelijk Electronisch Patiënten Dossier (EPD) moet stoppen. Dat zegt Privacy First in een open brief aan Kamerleden, naar aanleiding van de 'doorstart' van het EPD. Nadat de Eerste Kamer op 5 april 2011 de invoering van het landelijk EPD blokkeerde, vroeg VVD-minister Edith Schippers het Nationaal ICT-instituut in de Zorg Nictiz in april om te onderzoeken of het Landelijk Schakelpunt (LSP) ook kan blijven bestaan zonder overheidssteun. (...) 'Geheel terecht wees de Eerste Kamer onlangs met algemene stemmen het wetsvoorstel ter invoering van een landelijk Elektronisch Patiëntendossier (EPD) af, met name gezien de enorme privacyrisico's die dit EPD met zich zou meebrengen', laat Privacy First weten. 'Het is dan ook met grote zorg dat Privacy First inmiddels heeft kennisgenomen van ontwikkelingen die duiden op een mogelijke 'doorstart' van ditzelfde EPD langs private, buitenparlementaire weg.'
(...)
Privacy First doet in een open brief een dringend beroep aan Kamerleden 'om deze ontwikkeling een halt toe te roepen en de relevante bewindspersoon ter verantwoording te roepen. In privacyrechtelijke zin blijft de Nederlandse overheid in de optiek van Privacy First immers onverminderd verantwoordelijk voor de privacy-inbreuken die uit een 'privaat L-EPD' zullen voortvloeien, juist ook gezien het feit dat een dergelijk systeem door de Eerste Kamer nadrukkelijk om privacyredenen is verworpen.'

In de visie van Privacy First dient het Landelijk Schakelpunt (LSP) van het L-EPD 'conform de wens van de Eerste Kamer te worden omgevormd naar kleinschalige regionale systemen. Voor regionale uitwisseling is een LSP onnodig: daartoe volstaan immers regionale schakelpunten (RSP's), eventueel aangevuld met bovenregionale push-communicatie. Dit bevordert de beveiliging en vermindert de risico's van misbruik die aan een L-EPD inherent zijn.'"

Lees HIER het hele artikel in Computable.

Hedenmiddag verzond Privacy First de volgende brief aan de EPD-woordvoerders in de Tweede Kamer:

"Geachte Kamerleden,

Geheel terecht wees de Eerste Kamer onlangs met algemene stemmen het wetsvoorstel ter invoering van een landelijk Elektronisch Patiëntendossier (EPD) af, met name gezien de enorme privacyrisico's die dit EPD met zich zou meebrengen. Het is dan ook met grote zorg dat Privacy First inmiddels heeft kennisgenomen van ontwikkelingen die duiden op een mogelijke 'doorstart' van ditzelfde EPD langs private, buitenparlementaire weg. Een dergelijke 'doorstart' getuigt niet alleen van minachting van het democratisch proces, maar tevens van ontkenning van de risico's en zorgen op basis waarvan wettelijke invoering van een landelijk EPD (L-EPD) onlangs geen doorgang vond. Hierbij doet Privacy First dan ook een dringend beroep op u om deze ontwikkeling een halt toe te roepen en de relevante bewindspersoon ter verantwoording te roepen. In privacyrechtelijke zin blijft de Nederlandse overheid in de optiek van Privacy First immers onverminderd verantwoordelijk voor de privacy-inbreuken die uit een 'privaat L-EPD' zullen voortvloeien, juist ook gezien het feit dat een dergelijk systeem door de Eerste Kamer nadrukkelijk om privacyredenen is verworpen.

In lijn met de recentelijk aangenomen motie Franken dringt Privacy First er in dit verband tevens bij u op aan om zo spoedig mogelijk een onafhankelijke, openbare Privacy Impact Assessment (PIA) uit te (laten) voeren naar zowel 1) een landelijk EPD zoals dit betrokken private partijen voor ogen staat als naar 2) mogelijke alternatieven voor dit L-EPD. De criteria van noodzakelijkheid, proportionaliteit, subsidiariteit en keuzevrijheid dienen bij de uitvoering van deze PIA leidend te zijn. Een belangrijke rol bij de PIA zou moeten toekomen aan privacy by design en privacy enhancing technologies, waaronder bijvoorbeeld geavanceerde patiëntenpassen of personal health records. Totdat deze PIA zal zijn afgerond dienen geen onomkeerbare stappen richting een private doorstart van het L-EPD te worden gezet.

In de visie van Privacy First dient het Landelijk Schakelpunt (LSP) van het L-EPD conform de wens van de Eerste Kamer te worden omgevormd naar kleinschalige regionale systemen. Voor regionale uitwisseling is een LSP onnodig: daartoe volstaan immers regionale schakelpunten (RSP's), eventueel aangevuld met bovenregionale push-communicatie. Dit bevordert de beveiliging en vermindert de risico's van misbruik die aan een L-EPD inherent zijn."

Vanmiddag ging eindelijk de langverwachte kogel door de kerk: de invoering van een landelijk Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) werd door de Eerste Kamer met algemene stemmen verworpen. Na 14 jaar en 300 miljoen euro aan investeringen is het landelijke EPD nu aangeland waar het jaren geleden al had moeten zijn: op de Schroothoop der Draconische Wetten. Twee jaar geleden nam de Tweede Kamer hetzelfde plan voor nationale uitwisseling van uiterst gevoelige patiëntengegevens nog in grote meerderheid aan: PvdA, GroenLinks, D66, VVD, ChristenUnie, SGP en CDA stemden toen vóór. Vanmiddag maakten al deze partijen een historische ‘180’. Zelfs het CDA lijkt genezen. Voortschrijdend inzicht? Wie zal het zeggen... In elk geval past deze ontwikkeling in een bredere trend die het laatste jaar gaande is en waarin de politiek steeds meer oog lijkt te krijgen voor de privacy van haar burgers. Privacy First juicht deze ontwikkeling toe en verwacht dat er nog vele andere privacyschendende wetten getorpedeerd zullen worden.