Toon items op tag: Telecommunicatie

Deze week behandelt de Tweede Kamer een "tijdelijke" Corona-noodwet waardoor de bewegingen van iedereen in Nederland voortaan "anoniem" in kaart gebracht kunnen worden. Eerder uitte Privacy First reeds kritiek op dit plan in een uitzending van Nieuwsuur. In vervolg hierop verzond Privacy First vandaag onderstaande brief aan de Tweede Kamer:

Geachte Kamerleden,

Met grote zorg heeft Stichting Privacy First kennisgenomen van het “tijdelijke” wetsvoorstel informatieverstrekking RIVM i.v.m. COVID-19. Privacy First adviseert u om dit wetsvoorstel te verwerpen wegens de volgende fundamentele bezwaren en risico’s:

Strijdig met fundamentele bestuurlijke en privacy principes

- De maatschappelijke noodzaak voor dit wetsvoorstel ontbreekt. Het Corona-virus ebt momenteel immers weg uit de Nederlandse samenleving. Andere vormen van monitoring zijn reeds voldoende effectief gebleken. De noodzaak voor dit wetsvoorstel is niet aangetoond, en net zomin bestaan er voorbeelden uit het buitenland waar toepassing van vergelijkbare technieken een wezenlijke bijdrage leverde.
- Het wetsvoorstel is volstrekt disproportioneel, want het omvat alle telecom-locatiedata in heel Nederland. Van enige differentiatie is geen sprake. Hetzelfde geldt voor dataminimalisatie: een steekproef zou kunnen volstaan.
- Het wetsvoorstel werkt met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2020. Dit is in strijd met de rechtszekerheid en het legaliteitsbeginsel, zeker omdat deze datum ver vóór de Nederlandse ‘start’ van de pandemie ligt (11 maart).
- De in het wetsvoorstel gekozen systematiek van nadere aanwijzingen door de Minister is ronduit ondemocratisch. Het holt de democratische rechtsstaat en toezicht door de volksvertegenwoordiging verder uit.
- In het wetsvoorstel wordt niet gerept over privacy-by-design of hoe dit toegepast zal worden, terwijl dat juist bij dit wetsvoorstel aan de orde zou moeten zijn.

Alternatieven zijn minder invasief: subsidiariteit

- Privacyvriendelijker alternatieven zijn door de staatssecretaris onvoldoende onderzocht. Heeft zij hierin wel interesse?
- Data bij telecomproviders worden gepseudonimiseerd met een uniek ID-nummer en als zodanig aangeleverd bij het CBS. Massale aantallen gevoelige persoonsgegevens worden hierdoor enorm kwetsbaar. Anonimisering door het CBS gebeurt pas in een later stadium.
- De data worden bij gebruik gefilterd op geografische herkomst. Dit creëert een risico van verboden discriminatie naar nationaliteit.
- Onduidelijk is of men de gebruikte data bij CBS of RIVM zal willen “verrijken” met andere data, met function creep (doelverschuiving) en mogelijk data-misbruik tot gevolg.

Transparantie en onafhankelijk toezicht ontbreken

- De Privacy Impact Assessment (PIA) bij het wetsvoorstel is vooralsnog niet openbaar.
- Onafhankelijk toezicht op de maatregelen en effecten (door een rechter of onafhankelijke commissie) ontbreekt.
- De AVG is wellicht slechts deels op het wetsvoorstel van toepassing, aangezien anonieme data en statistieken van de werking van de AVG uitgezonderd zijn. Dit veroorzaakt nieuwe risico’s op data-misbruik, slechte beveiliging, datalekken etc. Algemene privacy-beginselen zouden daarom in elk geval van toepassing verklaard moeten worden.

Structurele wijzigingen en chilling effect

- Dit wetsvoorstel lijkt nu formeel tijdelijk, maar de geschiedenis rond dergelijke wetgeving leert dat het hoogstwaarschijnlijk permanent zal worden.
- Ongeacht de “anonimiteit” van e.e.a. zullen veel mensen zich door dit wetsvoorstel gemonitord gaan wanen en zich onnatuurlijk gaan gedragen. Het risico van een maatschappelijk chilling effect is enorm.

Gebrekkige methode met grote impact

- De effectiviteit van het wetsvoorstel is onbekend. Het wetsvoorstel vormt in wezen dus een massaal experiment. De Nederlandse maatschappij is echter niet bedoeld als levend laboratorium.
- Anonieme data kunnen middels koppeling alsnog herleidbaar blijken. Ook bij de gekozen drempelwaarde van minimaal 15 eenheden per datapunt is het risico van unieke “singling out” en identificatie waarschijnlijk nog steeds te groot.
- Het wetsvoorstel leidt tot valse signalen en blinde vlekken door mensen met meerdere telefoons, kwetsbare groepen zonder telefoon etc.
- Er is een groot risico op function creep (doelverschuiving), heimelijk gebruik en misbruik van data door andere overheidsdiensten (waaronder AIVD), toekomstige overheden, internationale uitwisseling etc.
- Naast het recht op privacy komen ook andere mensenrechten door dit wetsvoorstel onder druk te staan, waaronder de vrijheid van beweging en het recht op demonstratie. Dit wetsvoorstel kan gemakkelijk leiden tot structurele crowd control die niet past in een democratische samenleving.

Specifieke toestemming vooraf

Naast bovenstaande bezwaren en risico’s betwijfelt Privacy First of het gebruik van telecomdata zoals door dit wetsvoorstel beoogd voor telecom-providers überhaupt rechtmatig is. In de optiek van Privacy First zou daartoe tenminste sprake moeten zijn van expliciete, specifieke toestemming vooraf (opt-in) door de klant in kwestie, danwel van de mogelijkheid van een opt-out achteraf en het individuele recht op verwijdering van alle data.

Het is aan u als Kamerleden om onze maatschappij voor dit wetsvoorstel te behoeden. Bij gebreke daarvan behoudt Privacy First zich het recht voor om juridische stappen inzake deze wet te nemen.

Voor nadere informatie of vragen met betrekking tot bovenstaande is Privacy First te allen tijde bereikbaar op telefoonnummer 020-8100279 of per email: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Hoogachtend,

Stichting Privacy First

"'Nederland moet privacygidsland van de wereld worden'

Nederland moet hét privacygidsland van de wereld worden. Daartoe ontwikkelt Stichting Privacy First (SPF) een 'webwarenhuis' met producten die burgers kunnen beschermen tegen meeloerende instanties en bedrijven. SPF wil als een 'soort softwarewarenhuis' mogelijkheden aanbieden om zo anoniem mogelijk gebruik te maken van data. Door apps en programma's te installeren kunnen smartphones, tablets of internetverbindingen op legale wijze beschermd worden, zodat bij gebruik geen digitale sporen worden achtergelaten.Zodoende blijven controlerende instanties en gretige bedrijven als Facebook, Google en WhatsApp buiten de deur. Burgers kunnen via zo'n beveiligde app anoniem bellen, mailen en chatten. Die digitale bescherming blijkt hard nodig omdat overheden en bedrijven data opslaan die ze helemaal niet nodig hebben, claimt voorzitter Bas Filippini van de privacywaakhond.

We hoeven het wiel niet helemaal uit te vinden. Er zijn al veel goede apps gebouwd, die wij ook in ons assortiment opnemen. Burgers kunnen er zeker van zijn dat wij alleen programma's gebruiken die 100 procent veilig zijn. Ons land loopt in ontwikkeling van programma's al voorop. Dat moeten we uitbuiten door ons met dit soort legale digitale diensten te profileren als gidsland in privacy, meent Filippini.

Spionagechip

De diensten zijn hard nodig: SPF ziet de vrijheid van de burger steeds verder ingeperkt worden. Van zwarte dozen in de auto, diefstalpreventiechips, verplichte dashcams, trajectcontrole tot een netwerk van politiecamera's. Onlangs sloeg de club alarm over een spionagechip in de autokentekenplaat.

Allemaal om totale registratie van het reisgedrag van de burgers in te voeren. En er dienen zich alweer nieuwe gevaren aan, aldus Filippini. Zo worden automobilisten steeds meer verplicht overal hun kenteken in te voeren, bijvoorbeeld bij parkeergarages. Ook al betalen ze gewoon voor het stallen van hun voertuig. Van de gekke. Wij starten een rechtszaak tegen de opslag van alle kentekens en alle parkeer- en reisgegevens van burgers. Voordat het ingevoerd is.

Eerder kreeg de particuliere belangengroep boetes van tafel voor mensen die in Amsterdam wel contant een parkeerkaartje kochten maar geen kenteken wilden laten opslaan. Ook zorgde de stichting ervoor dat de verplichte opslag van alle bel- en internetgegevens is geschrapt. Daarnaast trok de privacywaakhond aan het langste eind in enkele rechtszaken tegen de verplichte opslag van vingerafdrukken voor paspoorten.

Het is pure noodzaak je privacy te beschermen. Vanaf 2018 zit in alle nieuwe auto's de E-call, een apparaatje dat bij een ongeluk automatisch de 112-centrale belt. Dat lijkt leuk en veilig, maar die chip in je auto wordt door gsm-masten opgepikt , zegt Filippini. Kortom, ze weten voortdurend waar je auto is. Die gegevens kunnen worden opgeslagen, als het aan de lobby van leveranciers ligt zelfs in heel Europa.

Justitie moet criminelen vroeg met datacontroles kunnen opsporen, erkent de stichting. Filippini: Vroeger werden belgegevens van criminelen voor opsporing opgevraagd door politie. Prima. Maar nu worden alle burgers voortdurend via hun data real time gevolgd. Daar blijven wij tegen strijden."

Bron: Telegraaf 25 juni 2015, p. 10. Tevens HIER online beschikbaar en met commentaar van lezers op http://www.telegraaf.nl/binnenland/24197318/__Gevecht_voor_privacy__.html.

"Privacyorganisatie Privacy First heeft uitgehaald naar de mediacampagne van het Openbaar Ministerie waarin wordt geprobeerd om de noodzaak van de bewaarplicht telecomgegevens aan te tonen. Vorige week vrijdag liet het OM via de Volkskrant weten dat het zonder de bewaarplicht moeilijk en mogelijk zelfs onmogelijk zou worden om bepaalde zaken op te lossen.

"Hierbij wekt het OM de indruk bij het grote publiek dat ze geen gebruik meer kan maken van telecomgegevens nu de Wet bewaarplicht telecomgegevens is afgeschaft", zegt Bas Filippini, voorzitter van Privacy First. "Deze mediacampagne vertelt in onze ogen een misleidende boodschap, wat naar onze mening niet hoort bij een instituut als het OM."

Volgens Filippini heeft het OM namelijk de bevoegdheid om al het telecomgebruik van personen die met rede verdacht worden van een strafbaar feit te volgen, hun netwerk in kaart te brengen en hun (privé)communicatie af te tappen. "Dat zij dat naar hartenlust doet, blijkt uit het feit dat Nederland nog steeds het land is waar de meeste taps ter wereld plaatsvinden en een verzoek om een tap te plaatsen niets anders is dan een routine activiteit binnen politie en justitie", zo laat hij weten.

Toekomst

Filippini merkt op dat voor het "gemak" van het OM de Nederlandse rechtsstaat moet wijken en het rechtsprincipe dat iedereen onschuldig is tot anders bewezen wordt omgedraaid. De directeur van Privacy First verwacht de komende maanden dan ook nog meer "draaien" in de communicatiedraaimolen om een nieuwe wet bewaarplicht erdoorheen te krijgen. "Wij zien een tendens bij de overheid om zich niet bij uitspraken van de rechter neer te leggen als deze over privacyzaken gaan."

Mocht er een nieuwe bewaarplicht komen dan ziet Filippini de rechtszaak hiertegen met vertrouwen tegemoet. "Een dergelijke wet is immers disproportioneel, er zijn voldoende alternatieven voorhanden en het is het omkeren van het rechtsprincipe, puur voor "het gemak" van het OM. Het OM dat juist voor onze rechtsstaat zou moeten staan!""

Bron: https://www.security.nl/posting/427269/Privacy+First+hekelt+mediacampagne+OM+voor+bewaarplicht, 5 mei 2015.

Vandaag lanceerde het Openbaar Ministerie in de Volkskrant een mediacampagne om binnenkort een nieuwe bewaarplicht voor telecomgegevens door de Tweede Kamer te kunnen loodsen. Dit ondanks het feit dat een dergelijke bewaarplicht onlangs werd afgeschaft door een rechtszaak van o.a. Privacy First. BNR Nieuwsradio vroeg Privacy First om een reactie, beluister hieronder het hele interview:

Bron: http://www.bnr.nl/?service=player&type=archief&fragment=20150501090520300, 1 mei 2015.

"Door de uiteindelijke beslissing over het vorderen van datagegevens bij de rechter-commissaris te leggen, verbeter je de afweging tussen privacy versus misdaad- en terreurbestrijding. Dat zegt PvdA-Kamerlid Astrid Oosenbrug tegen BNR. "Daardoor maak je niet meer elke Nederlander verdacht."

Volgens officier van Justitie Jeroen van Berkel en de Amsterdamse recherche belemmert de afschaffing van de bewaarplicht van telefoon-en internetgevens het liquidatie-onderzoek. Dat zeggen officier van Justitie Jeroen van Berkel en de Amsterdamse recherche in de Volkskrant. De minister werkt inmiddels aan een wet waarin de rechter-commissaris eerst toestemming moet verlenen voor het vorderen van data bij providers.

Oosenburg erkent het belang van de veiligheid, maar volgens haar werd met name de privacy tot nu toe onvoldoende gewaarborgd. "Zware criminelen moeten niet straffeloos rond blijven lopen, maar daarnaast moet je ook zorgen dat de privacy beter wordt gewaarborgd. Er is op zich niks mis met ouderwets handwerk, dus is er genoeg personeel aanwezig om onderzoeken uit te voeren."

Oosenbrug voorziet niet dat data ooit alles op zullen kunnen lossen. "Het zal nooit het doorslaggevende bewijs zijn. Je hebt naast de opsporing ook data nodig en die combinatie kun je gebruiken, maar je kunt het niet allemaal af laten hangen van een enorm sleepnet aan data. Door de rechter-commissaris te laten beslissen over proportionaliteit en uitvoerbaarheid moet het wel een zware misdaad zijn met een bepaalde termijn, ik meen acht jaar."

Volgens directeur Vincent Böhre van Privacy First weegt het belang van het OM al helemaal niet op tegen de privacy van miljoenen Nederlanders. "Natuurlijk zal het in bepaalde zaken iets lastiger worden om een misdrijf op te lossen, maar om daarvoor alle telecommunicatiedata van de hele bevolking op te slaan, vinden we tien bruggen te ver.""

Bron: http://www.bnr.nl/nieuws/politiek/913058-1505/proportionaliteit-in-goede-handen-bij-rechter-commissaris, 1 mei 2015.

"Recht op privacy botst met politie-onderzoek naar liquidaties en andere ernstige misdrijven

De afschaffing van de bewaarplicht van telefoon- en internetgegevens belemmert het onderzoek naar de reeks liquidaties in en rond Amsterdam 'in ernstige mate'. Als de uitspraak over de bewaarplicht blijft gehandhaafd, 'accepteren we dat een volgende liquidatiezaak niet op te lossen is'.

Dit zeggen Jeroen van Berkel, de officier van justitie die alle liquidatiezaken in en rond Amsterdam coördineert, en hoofd Opsporing Hanneke Ekelmans van de Amsterdamse recherche in een gesprek met de Volkskrant.

Het vonnis in de zaak van Benaouf A., de eerste veroordeelde in de reeks liquidatiezaken, is grotendeels gebaseerd op mast- en telecomgegevens, gegevens van camera's die autolocaties bepalen en internetverkeer over de huur van (vlucht)auto's. 'Zonder zulke data wordt het heel moeilijk, zo niet onmogelijk, het netwerk van deze verdachten in kaart te brengen', aldus Van Berkel. 'In de liquidatiezaken worden we geconfronteerd met zwijgende verdachten die er alles aan doen om buiten het zicht van de politie te blijven. Dan zijn communicatiedata voor de opsporing cruciaal.'

Op 11 maart stelde de kortgedingrechter in Den Haag de Wet bewaarplicht telecommunicatiegegevens buiten werking. Deze wet verplichtte aanbieders van telefoon- en internetdiensten alle verkeers- en locatiegegevens van gebruikers op te slaan. Volgens de rechter bleef deze inbreuk op de privacy 'niet beperkt tot het strikt noodzakelijke'.

De zaak was aangespannen door diverse organisaties, waaronder Privacy First, de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten en journalistenvakbond NVJ. Zij vergeleken de Nederlandse bewaarplicht met de maatschappij van 'Big Brother is watching you' uit het boek 1984 van George Orwell, waarin iedere inwoner traceerbaar is. 'Van iedere burger werden alle telecommunicatiedata opgeslagen, ongeacht of je verdacht werd van een strafbaar feit', zegt Vincent Böhre van Privacy First. 'Daarbij werd iedere Nederlander een potentiële verdachte.'

In het vonnis onderstreept de rechter dat de buitenwerkingstelling van deze wet 'ingrijpende gevolgen kan hebben' voor de opsporing en vervolging van strafbare feiten. (...)

Het ministerie van Veiligheid en Justitie werkt aan een nieuw voorstel om alsnog zo'n bewaarplicht te introduceren. Daarbij wordt voorgesteld dat een rechter-commissaris voortaan goedkeuring moet verlenen aan het vorderen van communicatiegegevens bij telefoon- en internetproviders. Maar de bekrachtiging daarvan kan nog lang duren, stelt rechercheofficier Van Berkel. 'Tot die tijd worden wij ernstig in de opsporing gehinderd.'

Het Openbaar Ministerie (OM) heeft een lijst opgesteld van 130 strafzaken waarbij communicatiedata cruciaal waren voor een veroordeling. Het gaat om ernstige delicten zoals moord, verkrachting, mensenhandel en afpersing. Communicatiedata kunnen alleen bij telefoon- en internetaanbieders worden gevorderd bij verdenkingen die zo ernstig zijn dat ze een voorlopige hechtenis rechtvaardigen. (...)

Communicatiedata kunnen bovendien ook ontlastend bewijs vormen, zegt een OM-woordvoerder. (...)"

Bron: Volkskrant 1 mei 2015, voorpagina. Tevens gepubliceerd op http://www.volkskrant.nl/binnenland/liquidaties-door-afschaffing-bewaarplicht-onoplosbaar~a3992229/, 1 mei 2015.

"De bewaarplicht is cruciaal voor misdaadbestrijding, aldus de overheid. Dus hoger beroep om de buitenwerkingstelling aan te vechten? Nee, dat niet.

De wet bewaarplicht is definitief kaltgestellt, nu het vonnis van de kortgedingrechter 'in kracht van gewijsde' is, zoals dat in jargon heet. De Staat gaat namelijk verrassend genoeg niet in hoger beroep, bevestigt de advocaat van de eisers. De termijn daarvoor is inmiddels verstreken.

In zoverre verrassend, gezien de voortdurende nadruk die Justitie legt op het belang van de bewaarplicht en de dramatische gevolgen voor opsporingsdiensten nu de wet is afgeschoten. Dan zou je toch verwachten dat de crime fighters ook in de rechtszaal doorvechten om die cruciale bewaarplicht weer in ere te herstellen.

Maar Justitie neemt zijn verlies en laat een kortgedingrechter in eerste aanleg een hele wet afschieten. Aan de andere kant niet heel verrassend, want wie het dossier een beetje kent, weet dat de Staat er nog genadig is afgekomen. De rechtbank toonde zich namelijk opmerkelijk mild voor de bewaarplicht. De kans is dus groot dat een hogere rechter eerder méér bezwaren zou hebben tegen de bewaarplicht dan minder. Dat beseffen ook de juristen van de Staat.

Nieuwe wetsvoorstel ook omstreden
Justitie hoopt nu op een snelle doorloop van het nieuwe wetsvoorstel, dat enige aanpassingen bevat ten opzichte van de nu ongeldige versie. Zo zal toestemming van de rechter-commissaris nodig zijn voor vorderingen van telecommetadata, gaat voor lichtere vergrijpen de opvraagtermijn terug naar 6 maanden, en moeten isp's de data binnen de EU bewaren.

Maar of dit voorstel met spoed door het parlement gejaagd kan worden is onzeker. Privacytoezichthouder CBP heeft het nieuwe voorstel al afgekraakt: het is nog steeds in strijd met het historische arrest van het EU-Hof van een jaar geleden.

Ook ANPR illegaal
Het wachten is nu op advies van de Raad van State. Die concludeerde eerder dat dit arrest verstrekkende gevolgen heeft voor Nederland: niet alleen de bewaarplicht is illegaal, ook het scannen en opslaan van kentekens van alle auto's, de omstreden Automatic Number Plate Recognition (ANPR). De Tweede Kamer lijkt minder kritisch, daar tekent zich een ruime meerderheid af voor de nieuwe bewaarplicht.

En mocht het voorstel zoals het nu voorligt worden aangenomen, dan stappen tegenstanders wederom naar de rechter, zo belooft actiegroep Privacy First alvast."

Bron: http://computerworld.nl/beveiliging/85894-bewaarplicht-niet-belangrijk-genoeg-voor-hoger-beroep, 10 april 2015.

"De Staat gaat niet in hoger beroep tegen de recente buitenwerkingstelling van de Wet bewaarplicht telecomgegevens. De beroepstermijn verstreek gisteren. Daarmee krijgt het recente vonnis de zogeheten "kracht van gewijsde". Het vonnis kan nu niet meer worden aangevochten en wordt daarmee definitief.

Volgens de rechter maakte de wet inbreuk op het recht op "eerbiediging van privéleven" en het recht op bescherming van persoonsgegevens. De rechter was van oordeel dat deze inbreuk niet was beperkt tot het strikt noodzakelijke en stelde daarop de wet buitenwerking. Door het besluit worden er geen verkeersgegevens meer voor de opsporing door providers opgeslagen.

Het Openbaar Ministerie liet deze week weten dat het de gevolgen van de buitenwerkingstelling vreest. Volgens OM-topman Herman Bolhaar wordt het nu lastiger om criminelen op te sporen en te vervolgen. Inmiddels wordt er aan een voorstel voor een nieuwe bewaarplicht gewerkt, dat justitieminister Van der Steur snel hoopt te presenteren. Privacywaakhond Privacy First, één van de organisaties die de Staat wegens de bewaarplicht had aangeklaagd, laat weten dat als er een nieuwe bewaarplicht komt er een nieuwe rechtszaak zal worden aangespannen."

Bron: https://www.security.nl/posting/424490/Staat+niet+in+hoger+beroep+tegen+uitspraak+bewaarplicht, 9 april 2015.

"Iemand steelt een fiets. De politie zou om dat te bewijzen de historische belgegevens van de verdachte bij de provider kunnen opvragen. Die bedrijven waren verplicht om voor een jaar te bewaren wie met wie belt, voor hoe lang en vanaf welke locatie.

Tot de rechter gisteren in een kort geding die bewaarplicht van tafel veegde. Omdat het gaat om het opslaan van gegevens van alle Nederlanders, ook mensen die nergens van worden verdacht, moeten hoge eisen worden gesteld aan wanneer de politie de database mag inkijken. Die zijn er onvoldoende, vindt de rechter. (...)

(...) Want de staat kan wel zeggen dat het alleen bij zwaardere delicten telecomgegevens opvraagt, maar het is volgens de Wet bewaarplicht wel mógelijk om de informatie van een fietsendief in te zien. Inzage mag namelijk bij misdrijven waarop een gevangenisstraf van minimaal vier jaar staat. Daarbij is het de officier van justitie die beslist wanneer het middel wordt ingezet en dat is volgens de rechter geen onafhankelijke toets.

De rechter erkent dat de uitspraak 'ingrijpende gevolgen' kan hebben voor de opsporing van criminelen. Toch staat de politie niet helemaal met lege handen. Zo slaan providers vanwege de facturering, de belgeschiedenis van hun klanten sowieso op. KPN bijvoorbeeld voor zes maanden. De politie kan die gegevens alsnog opvragen.

Alleen een kant-en-klare database met gegarandeerd het historische bel- en internetgedrag van alle Nederlanders, is niet meer beschikbaar. Naar aanleiding van de uitspraak van de rechtbank zijn verschillende providers al gestopt met uitvoering van de bewaarplicht.

Hoe zit het in Europa?

Het kort geding bij de rechtbank in Den Haag is het gevolg van een uitspraak van het Europees Hof van Justitie. Dat verklaarde de Europese richtlijn die ten grondslag ligt aan de bewaarplicht vorig jaar april ongeldig. Voormalig minister van veiligheid en justitie Ivo Opstelten weigerde de bewaarplicht in Nederland echter op te schorten.

Verschillende organisaties, waaronder Privacy First, de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten en journalistenvakbond NVJ, dwongen dat daarom via de rechter af.

Ook verschillende andere Europese lidstaten namen maatregelen. In zeventien landen is de bewaarplicht opgeschort of lopen er procedures, waaronder in Zweden, Slovenië, Oostenrijk en Denemarken. In Duitsland was de bewaarplicht nooit ingevoerd. (...)"

Bron: Trouw 12 maart 2015, p. 5.

In de RTL avondjournaals van woensdag 11 maart 2015 werd Privacy First geïnterviewd naar aanleiding van de gewonnen rechtszaak tegen de telecom-bewaarplicht. Bekijk hieronder het hele item: