Toon items op tag: Biometrie

Hedenmiddag verzond Privacy First de volgende brief aan minister Donner:

Geachte heer Donner, 

In uw brief van 26 april jl. aan de Tweede Kamer deed u de toezegging om de wettelijke status van de Nederlandse identiteitskaart (NIK) zodanig aan te passen dat de Europese Paspoortverordening niet langer op dit document van toepassing zou zijn. Hierdoor zouden niet langer vingerafdrukken in de NIK hoeven worden opgenomen. Tijdens het algemeen overleg met de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken d.d. 27 april jl. werd door meerdere Kamerleden aan u gevraagd op welke termijn dit zou worden gerealiseerd. U antwoordde hierop als volgt:

“Als ik het praktisch en snel kan oplossen via een [Algemene Maatregel van Bestuur] of andere regeling, heeft dat prioriteit boven het regelen bij wet. De nationale ID-kaart wil ik snel aanpakken (...).”

Uw toezegging om de NIK ‘vingerafdrukvrij’ te maken verscheen vorige week breed in de nationale media. Sindsdien verkeren veel Nederlandse burgers in de veronderstelling dat men nu reeds een ‘NIK zonder vingerafdrukken’ kan aanvragen. Groot is dan ook hun teleurstelling als in het gemeentehuis blijkt dat dit nog niet het geval is, getuige ook de emails van burgers die Privacy First hierover dagelijks ontvangt. Deze actuele situatie van rechtsonzekerheid werkt nieuwe maatschappelijke onrust in de hand. In afwachting van de benodigde wetswijziging verzoekt Privacy First u dan ook met klem om de opname van vingerafdrukken in de NIK per direct stop te zetten. Dit kan hetzij via een AMvB of ministeriële regeling, hetzij langs (tijdelijke) technische weg. Een derde voorlopige oplossing kan bestaan uit het desgevraagd verstrekken van een NIK zonder vingerafdrukken met een geldigheidsduur van 12 maanden, zoals dit ook reeds mogelijk is bij personen van wie tijdelijk geen vingerafdrukken kunnen worden afgenomen.

Tevens geeft Privacy First u nadrukkelijk in overweging om, naast de beëindiging van de opslag van vingerafdrukken in gemeentelijke databanken, ook de opslag van vingerafdrukken in paspoorten geheel stop te zetten. Hierbij citeert Privacy First graag de brief die uw voorganger (staatssecretaris Bijleveld-Schouten) reeds in november 2009 ontving van de burgemeester van Roermond:

“Gedurende de periode 12 oktober t/m 7 november 2009 zijn in Roermond 448 reisdocumenten afgegeven. Bij het verifiëren van de vingerscans bij afgifte bleek van 55 personen maar één vinger verifieerbaar te zijn en van 42 personen bleken géén vingers verifieerbaar te zijn. Dit betekent dat van 21% van de personen die hun reisdocument kwamen afhalen, de bij het aanvragen van het document genomen vingerscan van zo slechte kwaliteit is geweest dat deze niet verifieerbaar is.

Ingevolge artikel 50A van de Paspoortuitvoeringsregeling Nederland (PUN) dient het verifiëren van vingerscans te gebeuren indien er twijfel is aan de identiteit van de afhaler. Mocht zich de situatie voordoen dat er daadwerkelijk aan de identiteit van een afhaler wordt getwijfeld zou het dus zo kunnen zijn dat een bonafide afhaler wiens uiterlijk zodanig is gewijzigd dat twijfels over de identiteit rijzen, 21% kans loopt om zonder reisdocument weer naar huis te moeten gaan of in het ergste geval als fraudeur te worden aangehouden.”

Naast de risico’s die burgers (ook in de toekomst, in binnen- en buitenland) lopen door de enorme foutenpercentages in de gebruikte biometrische techniek rijst tevens de vraag of Nederland de Europese Paspoortverordening in juridische zin nog kan blijven uitvoeren. Artikel 1 lid 2 van deze verordening vereist immers dat het opslagmedium in het document ‘voldoende geschikt is om de integriteit en authenticiteit van de gegevens te garanderen’. Nu bij 1 op de 5 Nederlanders niet aan dit vereiste wordt voldaan, vormt dat een grond om verdere uitvoering van de Paspoortverordening per direct in te trekken.

Graag verneemt Privacy First welke stappen u onderneemt om de opname van vingerafdrukken in de NIK alsnog per direct stop te zetten. Tevens ziet Privacy First graag uw reactie tegemoet op bovengenoemde bezwaren tegen verdere uitvoering van de Europese Paspoortverordening.

Hoogachtend,

 
Stichting Privacy First

Vandaag klonk eindelijk het verlossende woord: de opslag van vingerafdrukken onder de nieuwe Paspoortwet wordt opgeheven! Zowel de ontwikkeling van een nationale database als de huidige opslag bij gemeenten worden stopgezet. De reeds opgeslagen vingerafdrukken van 4½ miljoen onschuldige burgers zullen nu moeten worden vernietigd. Bovendien zal de wettelijke status van de nationale identiteitskaart zodanig worden aangepast dat in dat document geen vingerafdrukken meer hoeven te worden opgenomen. Hierdoor ontstaat een identiteitsdocument zonder biometrie voor binnenlands gebruik en gaat een langgekoesterde wens van principieel bezwaarden in vervulling. Privacy First had al deze eisen vorige week in een brief aan de Tweede Kamer gesteld en is verheugd dat deze eisen nu worden ingewilligd.

Vanaf het moment dat de nieuwe Paspoortwet in de zomer van 2009 in werking trad heeft Privacy First zich er met alle mogelijke middelen tegen verzet. Vandaag is een historische dag: deze dag bewijst dat maatschappelijk verzet loont. Mede onder druk van onze civiele rechtszaak met 21 mede-eisers is de nieuwe Paspoortwet vandaag effectief bezweken. Wij voorspelden het maanden geleden al: ‘linksom of rechtsom’ (politiek of juridisch) zouden wij dit proces gaan winnen. Privacy First is vastberaden deze ontwikkeling te continueren en van Nederland een maatschappij te maken die de Nederlandse burger verdient: een maatschappij waarin vertrouwen en vrijheid weer basiswaarden zijn en waarin ieders recht op privacy wordt gerespecteerd. De overwinning op de nieuwe Paspoortwet vormt daarbij een cruciale eerste stap.

Privacy First roept Tweede Kamer op tot stopzetting opslag paspoortbiometrie en intrekking nieuwe Paspoortwet. 

Vandaag heeft stichting Privacy First een brief aan de Tweede Kamer verzonden i.v.m. het algemeen overleg over de nieuwe Paspoortwet van 27 april as. met minister Donner. De inhoud van onze brief luidt als volgt:

Nog geen twee jaar na de inwerkingtreding van de nieuwe Paspoortwet staat deze wet opnieuw hoog op de agenda van de Tweede Kamer. Na een relatief geruisloos parlementair traject werd de nieuwe Paspoortwet op 9 juni 2009 zonder stemming door de Eerste Kamer aangenomen. Voor velen kwam dit destijds als een donderslag bij heldere hemel: van enig democratisch debat over deze ingrijpende wet was immers vrijwel geen sprake geweest. Geconfronteerd met dit fait accompli volgden anderhalf jaar van toenemende weerstand in de vorm van burgerprotesten, petities, wetenschappelijke en politieke kritiek, bezwaarprocedures, rechtszaken en zelfs afkeurende moties van gemeenteraden. In die zin keert de nieuwe Paspoortwet nu als een maatschappelijke boomerang bij de Tweede Kamer terug. Ten overvloede zet Stichting Privacy First de voornaamste bezwaren tegen de huidige wet nogmaals op een rij:

- onder de Europese Paspoortverordening is slechts de opname van twee vingerafdrukken en een gezichtsscan in reisdocumenten verplicht. Dit ter (veronderstelde) bestrijding van fraude met diezelfde reisdocumenten. In de nieuwe Paspoortwet gaat Nederland echter 3 stappen verder door deze gegevens (plus twee extra vingerafdrukken) tevens in databanken op te slaan voor een breed scala aan andere doeleinden, waaronder opsporing en vervolging, terrorismebestrijding, rampenbestrijding en inlichtingenwerk in Nederland en derde landen. Gezien het volstrekt ongerechtvaardigde en disproportionele karakter hiervan vormt dit een collectieve schending van het recht op privacy en lichamelijke integriteit van iedere Nederlander met een nieuw reisdocument;

- van bovenstaande doeleinden in de nieuwe Paspoortwet zijn de meeste burgers nooit op de hoogte gebracht; dit vormt een schending van hun recht op ‘informed consent’ bij de verwerking van hun biometrische persoonsgegevens;

- burgers die bezwaar hebben tegen de verplichte opslag worden gedwongen tot jarenlange procedures en moeten gedurende die periode zonder geldig reis- en identiteitsdocument door het leven zien te gaan, met alle nadelen en risico’s van dien;

- de opslag van biometrische gegevens (zowel in het reisdocument als in een databank) creëert een nieuwe vorm van fraude: biometrische identiteitsfraude. Deze vorm van fraude kan jarenlang ongedetecteerd blijven en iemand een leven lang blijven achtervolgen;

- hetzelfde geldt voor de op afstand uitleesbare RFID-chip in het document: ook dit creëert nieuwe risico’s van identiteitsfraude;

- de veiligheid van de opslag in databanken (hetzij ‘centraal’, hetzij ‘decentraal’) kan onmogelijk (volledig) worden gegarandeerd;

- opslag in databanken leent zich bij uitstek voor identificatie i.p.v. verificatie en werkt function creep in de hand;

- bij uitgifte van het reisdocument vindt in het algemeen geen biometrische verificatie plaats. Het is hierdoor onbekend in hoeverre de reisdocumenten die onder de nieuwe Paspoortwet in omloop zijn gebracht in biometrische zin functioneren. Tijdens het parlementaire rondetafelgesprek over de nieuwe Paspoortwet van 20 april jl. bleek in dit kader een foutenpercentage (bij verificatie van vingerafdrukken) van maar liefst 21%.

Naar aanleiding van deze bezwaren doet Privacy First hierbij een dringend beroep op de Tweede Kamer om de opslag van biometrische gegevens (in het bijzonder vingerafdrukken) per direct stop te zetten en de nieuwe Paspoortwet van 2009 in te trekken of deze langs de volgende lijnen te herzien:

- de afname van biometrische gegevens dient vrijwillig te worden;

- opslag van deze gegevens in gemeentelijke of nationale databanken dient te worden opgeheven;

- Nederland dient het huidige model van opslag bij gemeenten te verlaten en te kiezen voor het Duitse model van vrijwillige opslag in de chip van het document;

- voor binnenlands gebruik dient een alternatief identiteitsdocument zonder biometrie te worden ontwikkeld.

Onderste steen in biometrisch paspoortdossier dient boven te komen. 

Vandaag vond in de Tweede Kamer een belangrijke hoorzitting over de nieuwe Paspoortwet plaats. Tussen een dozijn betrokken instanties, topambtenaren en experts schitterde de belangrijkste partij echter door afwezigheid: het agentschap Basisadministratie Persoonsgegevens en Reisdocumenten (BPR). Agentschap BPR was voor de hoorzitting van vandaag uitdrukkelijk uitgenodigd en stond reeds op de lijst van deelnemers. Afgelopen maandag werd echter bekend dat minister Donner de deelname van BPR alsnog heeft tegengehouden.

Agentschap BPR ressorteert onder het Ministerie van Binnenlandse Zaken en is sinds jaar en dag de nationale ‘spin in het web’ van de nieuwe Paspoortwet. Onder leiding van agentschap BPR is dit web echter dusdanig gesloten geraakt dat vrijwel niemand weet wat zich er de laatste jaren heeft afgespeeld. Dit bracht de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) er in 2009 toe om het biometrische paspoort te betitelen als een ‘black box’ die opengebroken diende te worden. Vervolgens slaagde de WRR hier echter nauwelijks in. Bij kenners van agentschap BPR wekte dit geen verbazing: het ‘bastion’ BPR staat al jaren bekend als één van de meest gesloten overheidorganisaties van Nederland. Vanuit andere departementen klinken over BPR structurele klachten over gebrekkige samenwerking en slechte omgang met kritiek. Dit bleek ook weer vandaag tijdens de hoorzitting over de nieuwe Paspoortwet, waarin drie voormalige ambtenaren verklaarden hoe zij na kritiek op het biometrische paspoort door BPR tot persona non grata waren verklaard.

In opdracht van BPR zijn de laatste 12 jaar talloze onderzoeken, haalbaarheidsstudies en pilots over het biometrische paspoort uitgevoerd. Veel van deze studies zijn echter nooit gepubliceerd. Tegelijkertijd duiden de openbare conclusies van deze studies veelal op een tunnelvisie ter invoering van biometrie.

Door het blokkeren van de participatie van agentschap BPR aan deze hoorzitting laadt minister Donner de verdenking op zich dat hier iets niet klopt. Dat hier iets stinkt. Dat hier wellicht sprake is van een beerput die zijn weerga niet kent. Een beerput die ten koste gaat van het recht op privacy van 16 miljoen Nederlanders en die tevens de veiligheid en het imago van Nederland schaadt.

Het deksel van deze beerput moet eraf. Daartoe dient Privacy First vanaf vandaag een serie WOB-verzoeken in bij alle relevante instanties in binnen- en buitenland. De onderste steen in het biometrische paspoortdossier dient immers boven te komen.

Indien minister Donner niets te verbergen heeft, hoeft hij niets te vrezen. ;)

Een brede internationale alliantie van maatschappelijke organisaties eist dat er een Europees onderzoek naar de opslag van biometrische gegevens komt. Overheden eisen in toenemende mate biometrische gegevens (waaronder vingerafdrukken) van mensen op, die vervolgens op RFID-chips in paspoorten en identiteitskaarten worden opgeslagen. Sommige landen, zoals Nederland, Frankrijk en Litouwen, gaan nog verder en slaan deze gegevens op in databanken die kunnen worden gebruikt voor opsporing en vervolging.

De alliantie van meer dan 60 organisaties (waaronder Privacy First) heeft Secretaris-Generaal Thorbjørn Jagland van de Raad van Europa dringend verzocht om de betrokken landen zo spoedig mogelijk om uitleg te vragen of hun wetgeving over dit onderwerp overeenstemt met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Volgens de alliantie dient er een diepgaand onderzoek te worden ingesteld of de mensenrechtengaranties en criteria met betrekking tot de noodzaak, proportionaliteit, subsidiariteit en veiligheidsgaranties die het EVRM voor het gebruik van biometrie eist, ook inderdaad worden gerespecteerd. In een recent rapport van de Raad van Europa wordt dit sterk betwijfeld.

Saillant 'detail' is overigens dat het idee voor de huidige Europese afname en opslag van biometrische gegevens mede tot stand is gekomen in de Raad van Europa zelf, namelijk op instigatie van enkele werkgroepen die zich rond 2004 met terrorismebestrijding bezighielden. Eén van deze werkgroepen was de Group of Specialists on Identity and Terrorism (CJ-S-IT) en stond onder Nederlands voorzitterschap. In april 2004 deed deze werkgroep de volgende aanbevelingen:

Inmiddels is het dan ook aan diezelfde Raad van Europa om sindsdien al te ver doorgeslagen nationale wetgeving in kaart te gaan brengen. Waar deze wetgeving in strijd is met de mensenrechten dient de betreffende lidstaat tot de orde te worden geroepen. Privacy First ziet de uitvoering van deze taken door de Secretaris-Generaal van de Raad van Europa met vertrouwen tegemoet.

Naast het civiele Paspoortproces van stichting Privacy First zijn diverse Nederlandse burgers het afgelopen jaar zelf naar de bestuursrechter gestapt om de verplichte opslag van vingerafdrukken onder de nieuwe Paspoortwet aan te vechten. Van al deze individuele rechtszaken is die van de Haagse Louise van Luijk inmiddels het verst gevorderd. Gisteren deed de Haagse bestuursrechter echter een zeer teleurstellende uitspraak: haar zaak werd ongegrond verklaard, voornamelijk omdat de situatie waar Louise bezwaar tegen maakt volgens de rechter nog niet zou bestaan. Deze situatie is momenteel als volgt: bij het aanvragen van een nieuw paspoort of ID-kaart dient u vier vingerafdrukken af te staan. Twee van die vingerafdrukken plus uw digitale gezichtsscan komen vervolgens in een (op afstand uitleesbare) RFID-chip in uw paspoort of ID-kaart te staan. Dit is verplicht onder de Europese Paspoortverordening. Alle vier uw afgenomen vingerafdrukken en uw gezichtsscan worden daarnaast opgeslagen in een gemeentelijke databank. Dit is verplicht onder de nieuwe Nederlandse Paspoortwet van juni 2009. In de toekomst zullen al deze gegevens (vingerafdrukken + gezichtsscans) vanuit de database van uw gemeente worden 'overgeheveld' naar een nieuwe, nationale database. Dat was althans de voornaamste reden voor de invoering van de nieuwe Paspoortwet. De bepalingen in die wet over de nationale database zijn echter nog niet in werking getreden. De nationale database is er namelijk nog niet en zal er waarschijnlijk ook niet meer komen. Immers, de Tweede Kamer is inmiddels tegen ("voortschrijdend inzicht") en de ambtelijke ontwikkeling van de database schijnt enige tijd geleden al te zijn stilgelegd, o.a. wegens problemen bij de technische vormgeving ervan.

De 'decentrale' gemeentelijke opslag van vingerafdrukken en (2D, binnenkort 3D?)gezichtsscans fungeerde oorspronkelijk als 'tussenfase' richting 'centrale' nationale opslag voor een breed scala aan doeleinden, waaronder opsporing en vervolging, terrorismebestrijding, rampenbestrijding, inlichtingenwerk in binnen- en buitenland etc. Het "probleem" is nu dus echter dat die nationale database er waarschijnlijk niet meer komt. Intussen zitten alle Nederlandse gemeenten opgescheept met een enorme lading vingerafdrukken en gezichtsscans van twijfelachtige kwaliteit, in gemeentelijke databases waarvan de veiligheid niet 100% kan worden gegarandeerd. Volgens experts kunnen deze gegevens ook NU al worden opgevraagd door politie, justitie en inlichtingendiensten, namelijk onder reeds bestaande wet- en regelgeving buiten de nieuwe Paspoortwet. (Voor de juristen onder u: zie bijvoorbeeld art. 126nc Sv.) Dit geldt in elk geval voor de gezichtsscans en vermoedelijk ook voor de vingerafdrukken, zo begrepen wij onlangs vanuit nota bene het Ministerie van Veiligheid en Justitie zelf.

De Haagse rechtbank zegt nu: de bepalingen in de nieuwe Paspoortwet over de nationale database, opsporing en vervolging etc. zijn nog niet in werking getreden, dus waar maakt u zich druk om. Hierbij gaat de rechter echter voorbij aan 1) de dreigende schending die uitgaat van inwerkingtreding van de betreffende bepalingen in de nieuwe Paspoortwet en 2) het feit dat de risico's en bezwaren tegen opslag in een nationale database net zo goed gelden voor de huidige opslag bij gemeenten. Beide aspecten had de rechtbank in haar uitspraak kunnen en moeten betrekken: zowel het Nederlandse als het Europese, 'Straatsburgse' recht laten hier alle ruimte toe.

Al met al maakt het vonnis van de rechtbank dan ook een gekunstelde, ontwijkende indruk. Misschien heeft de rechtbank een echt oordeel over de nieuwe Paspoortwet aan de Tweede Kamer willen overlaten? De laatste alinea van het vonnis duidt daar wel op:

"Ten overvloede overweegt de rechtbank dat zij, met eiseres, heeft geconstateerd dat er maatschappelijke discussie bestaat over de wenselijkheid van opslag van en controle aan de hand van vingerafdrukken. Eiseres heeft in dit kader betoogd dat het politieke draagvlak voor de (...) wetgeving is gewijzigd. Deze omstandigheden tasten evenwel de rechtmatigheid van de wetgeving niet aan. Het is niet aan de rechter om over dergelijke omstandigheden te oordelen. Eventuele wijzigingen in het politieke draagvlak dienen tot uitdrukking te worden gebracht binnen het politieke besluitvormingsproces."

Privacy First ziet zowel de komende beraadslagingen van de Tweede Kamer als het hoger beroep van Louise van Luijk bij de Raad van State met vertrouwen tegemoet. Ook de Raad van State heeft op dit terrein immers nog iets goed te maken, getuige bijvoorbeeld het recente WRR-rapport iOverheid waarin leden van de Raad van State zelf blijken toe te geven dat zij dit dossier voorheen onvoldoende scherp hebben gevolgd. In het parlementaire voortraject van de nieuwe Paspoortwet deed de Raad van State er immers slechts het zwijgen toe. Binnenkort zal men alsnog een kritisch oordeel over de Paspoortwet kunnen vellen.


Naschrift: een treffend krantenartikel over het vonnis in de zaak van Louise leest u in de Spits van vandaag (p. 7).

Korpschef Frank Paauw van de politie Rotterdam-Rijnmond vindt dat het DNA van alle Nederlanders verplicht zou moeten worden opgeslagen in een nationale databank voor de opsporing van misdrijven. Dit verklaart korpschef Paauw in een interview in de partijkrant van Leefbaar Rotterdam. Terwijl privacy volgens hem “een groot goed” is, denkt korpschef Paauw met de massale opslag van DNA “de wereld veiliger” te kunnen maken.

Korpschef Paauw citeert in de partijkrant van Leefbaar Rotterdam de 19^e-eeuwse criminoloog Lacassagne die stelde dat “iedere maatschappij de criminaliteit krijgt die het verdient”. Stichting Privacy First zou hier tevens privacycriminaliteit onder willen verstaan en wijst korpschef Paauw graag op een relevanter citaat van Benjamin Franklin: “Hij die vrijheid opgeeft voor veiligheid verdient geen van beide.”

Verplichte opslag van het DNA van alle Nederlanders in een nationale databank vormt bij voorbaat een collectieve mensenrechtenschending. Alleen al het volstrekt disproportionele karakter ervan betekent immers een grove schending van het recht op privacy en lichamelijke integriteit van iedere Nederlander. Afgezien van het totale gebrek aan kennis en respect voor de mensenrechten dat korpschef Paauw met zijn uitlatingen etaleert, getuigt dit ook van een achterhaalde maatschappijvisie waarin veiligheid en privacy jarenlang een valse tegenstelling vormden. Privacy is veiligheid: de persoonlijke veiligheid van het individu tegenover een overheid die haar eigen burgers niet meer vertrouwt en iedere Nederlander als potentiële verdachte wenst te behandelen. Privacy First wil deze ontwikkeling een halt toeroepen en gaat hierbij uit van een positieve maatschappijvisie waarin vertrouwen en vrijheid basiswaarden zijn.

Update: korpschef Paauw krijgt zowel vanuit de politiek als vanuit het Ministerie van Veiligheid en Justitie geen enkele steun voor zijn plan. Minister Opstelten noemt het "disproportioneel" en "over de schreef".

In de late avond van donderdag 10 maart 2011 heeft de Utrechtse gemeenteraad met overweldigende meerderheid een motie aangenomen ter stopzetting van de gemeentelijke opslag van biometrische gegevens (vingerafdrukken en gezichtsscans) bij de aanvraag van een nieuw paspoort of identiteitskaart. Op initiatief van D66 Utrecht en gesteund door vrijwel alle andere lokale fracties (behalve het CDA) roept de motie zowel de Tweede Kamer als de Minister van Binnenlandse Zaken op om de huidige opslag van biometrie stop te zetten en daartoe de Paspoortwet aan te passen.

De opslag van vingerafdrukken is verplicht onder de nieuwe Paspoortwet van juni 2009 en ligt sindsdien in toenemende mate onder vuur. Reeds enkele weken nadat de nieuwe Paspoortwet was aangenomen werden er door het VN-Mensenrechtencomité in Genève kritische vragen over gesteld. Sindsdien is er sprake van toenemend maatschappelijk verzet en kritiek op lokaal, nationaal en Europees niveau. Op gemeentelijk niveau gebeurde dit allereerst in de Zaanstreek in februari 2010, gevolgd door kritiek vanuit de gemeenteraden van onder meer Purmerend, Amsterdam, Huizen, Nijmegen, Oldenzaal en Amersfoort. Deze ontwikkeling bereikt nu een hoogtepunt met de oproep van de Utrechtse gemeenteraad aan de Tweede Kamer en de verantwoordelijke Minister om de gemeentelijke opslag van vingerafdrukken en gezichtsscans stop te zetten en de Paspoortwet op dit punt te wijzigen. Een audio-opname van dit historische moment vindt u HIER.

Stichting Privacy First juicht deze Utrechtse motie van harte toe en hoopt dat de Tweede Kamer de motie spoedig zal overnemen. In de optiek van Privacy First zijn gemeenten overigens ook nu reeds bevoegd om (in afwijking van de Paspoortwet) de huidige opslag van vingerafdrukken zelfstandig stop te zetten. Dit gezien het feit dat gemeenten als overheidsorganen rechtstreeks gebonden zijn aan (en derhalve zelfstandig uitvoering dienen te geven aan) hoger internationaal en Europees recht terzake, waaronder het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) en vergelijkbare bepalingen van EU-recht. Indien gemeenten niet een dergelijke eigen verantwoordelijkheid en bevoegdheid zouden hebben, zou mensenrechtenbescherming op gemeentelijk niveau in feite illusoir worden. Gemeenten kunnen zich hierbij beroepen op 1) het recht op privacy en bescherming van persoonsgegevens, 2) het recht op lichamelijke integriteit, 3) het beginsel van ‘nemo tenetur’ en 4) het recht op individuele eigendom van de biometrische gegevens van hun inwoners.

Privacy First en 21 mede-eisers hebben in mei 2010 de Nederlandse Staat gedagvaard wegens schending van de mensenrechten door de nieuwe Paspoortwet. Momenteel werkt Privacy First aan de voorbereiding van het hoger beroep in deze rechtszaak bij het Hof Den Haag.

Meer over de Utrechtse motie leest u in Binnenlands Bestuur en Webwereld.

"Toegang met een wijsvinger. In Universum, het ultramoderne hoofdgebouw van het [Universitair Sport Centrum, USC], kun je alleen nog maar sporten als je eerst een vingerscan laat maken. Makkelijk - je kunt nooit meer je pasje vergeten - maar wel omstreden. (...) Het sportcentrum beweert in een folder dat de privacy van de sporters 'uitstekend gewaarborgd' blijft en het systeem 'onmogelijk' te kraken is, maar is dat echt zo?

Bart van der Sloot, onderzoeker aan het Instituut voor Informatierecht, betwijfelt het: 'Elke code is te kraken.' Volgens hem maakt de beveiliging van het USC het dan misschien wel moeilijk en heeft een goede hacker er veel tijd voor nodig, maar het kán wel. Ook Vincent Böhre van Privacy First, de organisatie die binnenkort in hoger beroep gaat tegen de staat vanwege de vingerafdruk in het paspoort, maakt zich zorgen: 'Als je vingerafdruk eenmaal gestolen is, ben je je hele leven de sigaar. Met behulp van een siliconenkopie kan de afdruk bijvoorbeeld worden achtergelaten op een plaats delict. Een vingerafdruk kun je niet laten blokkeren.' (...)"

Lees HIER het hele artikel (p. 14) in het weekblad Folia van de Universiteit van Amsterdam.

In het civiele Paspoortproces van Privacy First was op 2 februari jl. sprake van een curieuze ontwikkeling: de rechtbank Den Haag verklaarde zowel Privacy First als haar 21 mede-eisers niet-ontvankelijk. Naast de juridisch onbegrijpelijke motivatie valt vooral op hoe kort het vonnis is. Privacy First kan zich dan ook niet aan de indruk onttrekken dat de rechtbank vooral snel van deze zaak af wilde zijn.

De rechtbank motiveerde het vonnis met de mededeling dat Privacy First geen eigen belang in deze zaak zou hebben en dat voor de mede-eisers (burgers) slechts de weg naar de bestuursrechter open zou staan. Dit terwijl Privacy First als ideële stichting terzake juist alle belang bij deze zaak heeft en burgers geen (rechtstreeks) bestuursrechtelijk bezwaar kunnen maken tegen de opslag van hun vingerafdrukken voor een nieuw paspoort of ID-kaart. Dergelijk bezwaar is slechts mogelijk via een lange, omslachtige procedure. Van een dergelijk 'ping-pongen' met burgers is stichting Privacy First niet gediend. Privacy First beraadt zich momenteel op de te nemen civiele vervolgstappen en zal hierover spoedig berichten.

* UPDATE 16 feb. 2011 * Privacy First gaat in hoger beroep tegen de niet-ontvankelijkheid bij de rechtbank in het Paspoortproces.