Toon items op tag: Rechtspraak

Onlangs diende bij de Raad van State een opvallende rechtszaak van een individuele Arnhemmer tegen de lokale afvalpas. In steeds meer Nederlandse gemeenten kunnen burgers hun huisvuil alleen nog met behulp van een gepersonaliseerde afvalpas in ondergrondse vuilniscontainers deponeren. Dit is in strijd met het recht op privacy. 

Geen anonieme pas

Iedere afvalpas is gekoppeld aan een individueel huisadres. Hierdoor kunnen gemeenten precies nagaan wie waar en wanneer zijn/haar vuilnis weggooit en daarmee ook inzage hebben in ieders levenspatroon, zoals wanneer iemand doorgaans thuis of afwezig is of op vakantie is. Zeer gevoelige data dus, bijvoorbeeld voor hackers en inbrekers. De Arnhemmer Michiel Jonker beschouwt dit terecht als een schending van zijn recht op privacy. Voor het gebruik van huisvuilcontainers is immers geen huisvuilpas "op naam" nodig; een anonieme huisvuilpas is daartoe voldoende.

Geen besluit

Tijdens de (door Privacy First en media bijgewoonde) rechtszitting kon de gemeente Arnhem niet beargumenteren waarom voor dit type huisvuilpas gekozen was i.p.v. een privacyvriendelijk, anoniem alternatief. Desgevraagd kon de gemeente Arnhem de rechters ook niet goed vertellen voor welke doelen de informatie van de huisvuilpas wordt gebruikt. Op de vraag van de rechters welk gemeentelijk besluit er aan de invoering van de huisvuilpas ten grondslag lag, bleef het in de rechtszaal eveneens pijnlijk stil.

Kafka

Wegens het gebrek aan een deugdelijk invoeringsbesluit had de rechtbank Gelderland eerder de persoonlijke kennisgeving aan alle Arnhemmers (per brief) over de invoering van de huisvuilpas als dergelijk besluit aangemerkt. De nieuwe huisvuilpas vormt immers een inbreuk op hun recht op privacy en zonder formeel besluit terzake zou er een gat in de rechtsbescherming ontstaan. Om een dergelijke maatregel te kunnen aanvechten is namelijk een bestuursrechtelijke rechtsingang nodig: een formeel besluit waartegen bezwaar en beroep openstaat. Zo'n besluit bestaat in Arnhem (en ook in andere gemeenten?) echter niet. Dus bevinden de Arnhemmers zich met hun vuilnis in een juridisch niemandsland. Privacy First betreurt het dat de Raad van State dit niet heeft willen 'repareren' (zoals de rechtbank eerder wel deed) en de heer Jonker nu met een formalistisch kluitje in het riet stuurt. Onbegrijpelijk is bovendien het oordeel van de Raad van State dat de huisvuilpas "geen rechtsgevolg" zou hebben. Gezien de onmiskenbare aantasting van het recht op privacy door de huisvuilpas is dit standpunt van de Raad van State simpelweg onhoudbaar.  

Straatsburg

Hierdoor is de heer Jonker na twee jaar procederen weer terug bij af. Via media-bronnen begreep Privacy First dat de woordvoerder van de Raad van State de zaak had verwezen naar de civiele rechter. Probleem is echter dat de civiele rechter dit soort zaken de laatste jaren juist naar de bestuursrechter verwijst. Hierdoor dreigt dubbele niet-ontvankelijkheid. Bovendien vergt civielrechtelijk procederen meestal een dure advocaat en een lange, complexe rechtsgang. Privacy First zal de heer Jonker dan ook adviseren om deze zaak voort te zetten bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg wegens schending van art. 6, 8 en 13 EVRM (recht op toegang tot de rechter en een effectief rechtsmiddel, alsmede schending van het recht op privacy). Capabele advocaten die de heer Jonker hierin graag pro deo zouden willen bijstaan kunnen zich vanaf heden melden bij Privacy First.

Gemeenteraad aan zet

Privacy First hoopt tevens dat de Arnhemse gemeenteraad spoedig orde op zaken zal stellen. Zolang aan de Arnhemse afvalpas geen deugdelijk, met privacywaarborgen omgeven besluit ten grondslag ligt of zolang deze pas niet vervangen wordt door een privacyvriendelijk alternatief, kan het Arnhemmers immers moeilijk verweten worden als zij hun afvalpas voortaan thuis laten en hun vuilniszak naast de container dumpen.

Klik HIER voor de volledige uitspraak van de Raad van State d.d. 26 april jl.

Hieronder een overzicht van media tot nu toe, inclusief commentaar Privacy First:
http://www.volkskrant.nl/binnenland/digitaal-gesnuffel-in-de-moderne-vuilnisbak~a4303367/
http://www.rtlz.nl/tech/gemeente-mag-burgers-volgen-bij-weggooien-afval
http://www.gelderlander.nl/regio/arnhem-e-o/arnhem/rvs-oordeelt-niet-in-kafka%C3%ABske-uitspraak-over-arnhems-afvalpasje-1.5963198
http://www.telegraaf.nl/binnenland/25676495/___Spionage__bij_afvaldumping_mag__.html
http://www.omroepgelderland.nl/nieuws/2109046/Arnhemmer-blijft-doorknokken-voor-huisvuilprivacy
https://www.security.nl/posting/469014/Uitspraak+RvS+over+privacyschending+bij+inzamelen+huisvuil http://www.binnenlandsbestuur.nl/digitaal/nieuws/rvs-keurt-adres-gekoppelde-afvalpas-arnhem-goed.9533170.lynkx

Voorafgaand en na de rechtszitting: 
https://www.privacynieuws.nl/nieuwsoverzicht/binnenlands-nieuws/politiek-en-overheid/16920-raad-van-state-beoordeelt-privacy-schending-bij-gemeentelijke-inzameling-van-huishoudelijk-afval-in-arnhem.html 
http://www.radio1.nl/item/347552 (2 delen)
http://www.bnr.nl/?service=player&type=archief&fragment=20160310071750300 (vooruitblik Brenno de Winter)
http://www.gelderlander.nl/regio/arnhem-e-o/arnhem/arnhemmer-koppeling-afvalpas-aan-woonadres-schendt-privacy-1.5810647 
http://motherboard.vice.com/nl/read/deze-arnhemmer-probeert-te-voorkomen-dat-je-privacy-bij-het-vuilnis-komt-te-ligg
http://www.gelderlander.nl/regio/arnhem-e-o/arnhem/arnhem-gebruikt-persoonlijke-gegevens-afvalpas-niet-1.5823992

"Het is definitief niet nodig om een juist kenteken in te voeren bij betaald parkeren. De Hoge Raad heeft dat vrijdag bepaald in een zaak van een vrouw die in Amsterdam haar parkeren via een app met een verkeerd kenteken had betaald. Bij een controle kreeg de vrouw een parkeerboete omdat niet het juiste kenteken bekend was.

De Hoge Raad stelt dat een verkeerd kenteken geen reden is voor een boete. In de wet staat namelijk dat er alleen een boete opgelegd kan worden als er geen parkeergeld is betaald en dat is in dit geval wel gebeurd.

Sinds begin vorig jaar kwamen de rechtbank en het gerechtshof in Amsterdam in deze en vergelijkbare zaken al tot hetzelfde oordeel.

Amsterdam was een van de eerste gemeenten die het kentekenparkeren invoerde. Een flink aantal andere gemeenten volgde. Door parkeerders hun kenteken in te laten vullen, kunnen parkeerwachters controleren door alleen de kentekens te scannen. In Amsterdam rijdt bovendien een aantal scanauto's rond die volledig geautomatiseerd kentekens scannen.
(...)

Privacy First blij met uitspraak Hoge Raad

Privacy First heeft verheugd gereageerd op de uitspraak van de Hoge Raad dat kentekenparkeren niet verplicht mag worden gesteld. De burgerrechtenorganisatie had eerder een overwinning geboekt bij een lagere rechter, maar was niet betrokken bij de zaak waar de Hoge Raad over besliste. "Misschien was het iemand die zich heeft laten inspireren door ons", gokt directeur Vincent Böhre. "Maar we zijn er heel blij mee."

De uitspraak is goed nieuws voor mensen die zich anoniem over straat willen bewegen, zegt Böhre. "Dat kan iedereen zijn. Mensen die naar een dokter of psychiater gaan, maar ook mensen die vanuit hun beroep niet gevolgd willen worden zoals advocaten of journalisten."

Amsterdam moet nu, als het aan Privacy First ligt, weer gaan controleren op parkeerkaartjes achter de voorruit. "Dat gebeurt bijvoorbeeld ook in Utrecht en Haarlem, terwijl ze daar ook kentekenparkeren hebben."

De organisatie is nog niet klaar met Amsterdam, kondigt Böhre aan. Privacy First spant binnenkort een kort geding tegen de gemeente aan om de tekst op de parkeerautomaten te laten aanpassen. Nu staat daar nog dat parkeerders verplicht zijn om een kenteken in te voeren. Ook komt er een bestuursrechtelijke zaak tegen de gemeente om anoniem betalen mogelijk te maken. Het is namelijk nu alleen mogelijk om met een kaart te betalen in de hoofdstad.

Rotterdam heeft lak aan verbod kentekenparkeren

De gemeente Rotterdam heeft lak aan de hoogste rechter die vrijdag bepaalde dat kentekenparkeren niet verplicht mag worden gesteld. De Maasstad vindt het te veel gedoe en te duur om het systeem om te gooien.

Privacy First, die fel gekant is tegen kentekenparkeren, is verbijsterd over de reactie van de gemeente. ,,Ongelooflijk dat je een uitspraak van de hoogste rechter negeert'', aldus een woordvoerder van de burgerrechtenirganisatie. (...)"  

Bronnen: www.telegraaf.nl/dft/geld/consument/25275918/__Streep_door_kentekenparkeren__.html ,
www.telegraaf.nl/binnenland/25276462/___Privacy_First__blij_met_uitspraak__.html &
www.telegraaf.nl/binnenland/25278880/__R_dam_blijft_kenteken_vragen__.html, 26 februari 2016.

Naschrift Privacy First, 8 maart 2016: uit een interview bij Radio Rijnmond op 26 februari jl. bleek inderdaad dat Rotterdam in wezen lak heeft aan het oordeel van de Hoge Raad, zoals correct is gemeld door de Telegraaf. Privacy First acht dit standpunt van de gemeente Rotterdam verwerpelijk en in strijd met de trias politica. Wij hopen dat de Rotterdamse gemeenteraad hier spoedig paal en perk aan stelt en het Rotterdamse parkeerbeleid op de schop neemt. Zo niet, dan resteert jegens Rotterdam slechts een nieuwe gang naar de rechter. Hieronder het betreffende interview met Privacy First voorzitter Bas Filippini en een woordvoerder van de gemeente Rotterdam op Radio Rijnmond. Klik HIER voor ons volledige persbericht, media en lokale politieke reacties naar aanleiding van de uitspraak van de Hoge Raad.

Vandaag heeft de Hoge Raad een belangrijke uitspraak gedaan in een individuele zaak rondom kentekenparkeren: parkeerders kunnen niet verplicht worden om bij het parkeren hun kenteken in te voeren. Indien iemand kan aantonen dat hij voor zijn parkeerplek betaald heeft, dient een eventuele parkeerboete vernietigd te worden. Het parkeerbeleid van Amsterdam en tal van andere Nederlandse gemeenten komt daardoor definitief op losse schroeven te staan. Privacy First beschouwt dit als een grote overwinning in de strijd voor meer privacy in de openbare ruimte.

Privacy First roept burgers al jaren op om in verzet te gaan tegen kentekenparkeren middels het model-bezwaarschrift op onze website. Dit bezwaarschrift is inmiddels duizenden keren gedownload en wordt voortdurend met succes gebruikt.

Begin 2015 won Privacy First voorzitter Bas Filippini reeds zijn eigen rechtszaak tegen de gemeente Amsterdam over kentekenparkeren. Onze voorzitter had bij het parkeren bewust geen kenteken ingevoerd, aangezien dit een schending vormt van het recht op privacy in de zin van anonimiteit in de openbare ruimte. De rechtbank Amsterdam oordeelde vervolgens dat indien een parkeerder geen kenteken opgeeft maar wel aantoonbaar betaald heeft, er geen parkeerboete mag worden opgelegd. Parkeerbeheerder Cition BV (inmiddels Egis Parking Services, gemeente Amsterdam) ging bewust niet tegen dit vonnis in hoger beroep, maar deed dat wél in een aantal andere, vergelijkbare rechtszaken van individuele burgers zonder advocaat. Die laffe tactiek van Cition kwam de gemeente Amsterdam eind 2015 duur te staan: in een achttal vergelijkbare zaken kwam het Hof Amsterdam tot dezelfde conclusie als de rechtbank Amsterdam eerder in de zaak van Privacy First (gevolgd door de Hoge Raad vandaag in een andere, vergelijkbare zaak). Het is nu aan Amsterdam (en alle andere Nederlandse gemeenten) om het parkeerbeleid alsnog aan te passen: vrijwillige i.p.v. verplichte invoering van kentekens bij parkeren!

Privacy First dringt daarnaast aan op herinvoering van contante betaling of andere anonieme betaalmiddelen, bijvoorbeeld een anonieme parkeerkaart. Privacy First zal in dit verband binnenkort nadere juridische stappen nemen ter algehele afschaffing van kentekenparkeren.

Klik HIER voor de uitspraak van de Hoge Raad over kentekenparkeren. Klik HIER voor de recente uitspraken van het Hof Amsterdam en HIER voor ons model-bezwaarschrift.

Update 4 maart 2016, een greep uit de nieuwsberichten van de afgelopen dagen:
Telegraaf.nl, 26 februari 2016: Hoge Raad zet streep door kentekenparkeren.
Telegraaf.nl, 26 februari 2016: Privacy First blij met uitspraak Hoge Raad (via ANP).
Telegraaf.nl, 26 februari 2016: Rotterdam heeft lak aan verbod kentekenparkeren.
AT5, 26 februari 2016: Hoge Raad zet kentekenparkeren onder druk.
NOS.nl, 26 februari 2016: Kenteken invoeren voor parkeerkaartje niet verplicht.
RTLNieuws.nl, 26 februari 2016: Verkeerd kenteken bij betaald parkeren geen reden voor boete.
NU.nl, 26 februari 2016: Hoge Raad zet streep door kentekenparkeren.
AD.nl, 26 februari 2016: Geen parkeerboete bij verkeerd invoeren kenteken.
Metronieuws.nl, 26 februari 2016: Verkeerd kenteken ingevuld bij parkeren? Geen boete!
Parool.nl, 26 februari 2016: Hoge Raad zet kentekenparkeren onder druk.
Gemeente.nu, 26 februari 2016: Hoge Raad verbiedt kentekenparkeren.
RTVNH.nl, 26 februari 2016: Streep door kentekenparkeren: in deze gemeenten heb je weer privacy.
Nieuws.nl, 26 februari 2016: Uitspraak Hoge Raad: einde kentekenparkeren?
Binnenlands Bestuur, 27 februari 2016: Kentekenparkeren krijgt knauw van Hoge Raad.
TROSRadar.nl, 27 februari 2016: Kentekenparkeren krijgt knauw van Hoge Raad.
Tevens gepubliceerd in de Volkskrant, Trouw, BN/De Stem, De Stentor, Brabants Dagblad, Dagblad van het Noorden, Twentsche Courant Tubantia, Gooi- en Eemlander, Gelderlander, Eindhovens Dagblad, Haarlems Dagblad, IJmuider Courant, Leeuwarder Courant, Leidsch Dagblad, Noordhollands Dagblad, Provinciale Zeeuwse Courant & Reformatorisch Dagblad.

Televisie: korte reportage met Privacy First voorzitter Bas Filippini in NOS Journaal 26 februari 2016, 22.00u en 0.00u (vanaf 7m50s en 6m37s).

Radio: korte reactie Privacy First op BNR Nieuwsradio en interviews Privacy First bij RTV Utrecht, Radio Rijnmond (mp3) en Amsterdam FM, 26 februari 2016. Uit het interview bij Radio Rijnmond bleek dat Rotterdam in wezen lak heeft aan het oordeel van de Hoge Raad, zoals ook correct is gemeld door de Telegraaf. Privacy First acht dit standpunt van de gemeente Rotterdam verwerpelijk en in strijd met de trias politica. Wij hopen dat de Rotterdamse gemeenteraad hier spoedig paal en perk aan stelt en het Rotterdamse parkeerbeleid op de schop neemt. Zo niet, dan resteert jegens Rotterdam slechts een nieuwe gang naar de rechter. Hieronder het hele interview met Privacy First voorzitter Bas Filippini en een woordvoerder van de gemeente Rotterdam op Radio Rijnmond: 

Politieke reacties:
Schriftelijke vragen Rotterdamse gemeenteraad n.a.v. oordeel Hoge Raad, 1 maart 2016: klik HIER (origineel in pdf). 
RTV Utrecht, 3 maart 2016: Utrechtse raadsleden sturen aan op anoniem parkeren.
AD.nl, 3 maart 2016: Utrecht wil anoniem parkeren gaan invoeren in de stad.
De Stentor, 5 maart 2016: Kentekenparkeren Zwolle onder vuur.
De Stentor, 7 maart 2016: Onderzoek naar kosten behoud papieren parkeerbon Zwolle.
Telegraaf.nl, 10 maart 2016: 'Opheldering over kentekenparkeren'.

Update 3 juni 2016: vandaag heeft de Hoge Raad het oordeel van het Hof Amsterdam dat een parkeerder om privacyredenen mag weigeren zijn/haar kenteken in te voeren, intact gelaten; klik HIER. Het betreffende arrest van het Hof Amsterdam d.d. 5 nov. 2015 vindt u HIER. Hieruit blijkt andermaal dat invoering van een kenteken bij het parkeren nimmer verplicht mag worden gesteld, zolang de betreffende parkeerder maar (aantoonbaar) betaalt voor zijn/haar parkeerplek.

"De coalitie Burgers tegen Plasterk heeft het aangetekende hoger beroep toegelicht bij het gerechtshof in Den Haag in de zaak over het uitwisselen van data tussen geheime diensten. De coalitie diende hier een memorie van grieven voor in.

Op 23 juli 2014 berichtte Tweakers over een uitspraak van de rechtbank in Den Haag in een zaak tussen een coalitie van organisaties en burgers die de staat hadden aangeklaagd. De aanklagers wilden dat de Nederlandse staat zou stoppen met het gebruiken van privégegevens die in strijd met de Nederlandse wet zijn verzameld. Het ging over gegevens die onder andere door de Amerikaanse geheime dienst NSA aan de Nederlandse inlichtingendiensten doorgespeeld worden. De rechtbank oordeelde toen dat de staat daar niet mee hoefde te stoppen.

Het vonnis luidde dat het voor inlichtingendiensten 'dringend noodzakelijk' is om samen te werken met buitenlandse diensten, ondanks dat het ertoe kan leiden dat de geheime diensten informatie verzamelen en eventueel gebruiken die niet in lijn met de Nederlandse wet is verzameld. Daarmee heeft de rechtbank de Nederlandse AIVD en MIVD volgens Privacy First een 'carte blanche gegeven om zonder enige rechtsbescherming grote hoeveelheden gegevens van Nederlandse burgers te verzamelen via buitenlandse inlichtingendiensten' onder het kopje 'nationale veiligheid'.

De coalitie ging daarop in hoger beroep, waarbij de coalitie wel aantekent dat ze er niet op uit is om samenwerking met buitenlandse diensten tegen te gaan. De coalitie vindt dat bij samenwerken en bij het ontvangen van gegevens 'strikte waarborgen in acht genomen moeten worden'. Als dat niet gebeurt, kunnen gegevens die op manieren die in strijd met de Nederlandse wet verzameld zijn, toch in bezit van de Nederlandse diensten komen. De coalitie noemt dit omzeilen van de Wiv een U-bochtconstructie.

Voordat er een zitting plaats zal vinden en er een uitspraak gedaan kan worden in hoger beroep, moet de Nederlandse staat eerst antwoorden in een memorie van antwoord.

De coalitie schrijft verder dat ze onlangs is toegelaten bij een procedure die de Britse organisatie Big Brother Watch bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft aangespannen tegen het Verenigd Koninkrijk. De zaak bij het EHRM kan van belang zijn voor de Nederlandse zaak. (...)"

Bron: http://tweakers.net/nieuws/108033/burgercoalitie-aivd-heeft-van-rechtbank-carte-blanche-voor-dataverzameling.html, 8 februari 2016.

De coalitie Burgers tegen Plasterk (waaronder Stichting Privacy First) heeft haar hoger beroep toegelicht bij het Hof Den Haag in de zaak over het internationale uitwisselingsregime tussen geheime diensten. Dat heeft de coalitie gedaan in een zogeheten Memorie van Grieven die op 2 februari jl. is ingediend bij het Hof Den Haag. In dit stuk zet onze coalitie uiteen waarom het vonnis van de rechtbank Den Haag onjuist is.

De rechtbank Den Haag heeft in haar vonnis, kort gezegd, geoordeeld dat de samenwerking en gegevensuitwisseling op basis van vertrouwen tussen Nederlandse geheime diensten en buitenlandse geheime diensten (waaronder de Amerikaanse NSA), gewoon mag worden voortgezet. Volgens de rechtbank geeft het belang van de nationale veiligheid de doorslag. Daarmee heeft de rechtbank de Nederlandse AIVD en MIVD in wezen een carte blanche gegeven om zonder enige rechtsbescherming grote hoeveelheden gegevens van Nederlandse burgers te verzamelen via buitenlandse inlichtingendiensten, louter vanwege het predicaat “nationale veiligheid”.

De coalitie Burgers tegen Plasterk acht dit vonnis flagrant in strijd met het recht op privacy en is in hoger beroep gegaan. De coalitie is er in deze zaak overigens niet op uit om de samenwerking met buitenlandse diensten als zodanig uit te bannen. Wij vinden echter dat er bij het samenwerken en bij het ontvangen van gegevens strikte waarborgen in acht moeten worden genomen. Gebeurt dat niet, dan komen gegevens die door de NSA en andere geheime diensten in strijd met de Nederlandse wet zijn verkregen illegaal in handen van de Nederlandse inlichtingendiensten. Dit komt neer op het witwassen van data middels een onrechtmatige U-bochtconstructie.

Onze advocaat Christiaan Alberdingk Thijm van bureau Brandeis: “Door NSA-data te gebruiken wordt illegaal verkregen data door Plasterk en zijn diensten witgewassen. Deze zaak moet daar een einde aan maken.”

Lees onze volledige Memorie van Grieven HIER (pdf).

Wat nu?

De Staat zal nu eerst op onze grieven moeten reageren in een zogenaamde “Memorie van Antwoord”. Daarna zal het hof een zitting plannen en uitspraak doen in hoger beroep.

Ondertussen is onze coalitie tevens toegelaten om te interveniëren in de procedure die de Britse organisatie Big Brother Watch e.a. bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) hebben aangespannen tegen het Verenigd Koninkrijk. Dit is een belangrijke ontwikkeling, omdat het EHRM hiermee al in een vroeg stadium een uitspraak zal kunnen doen die relevant is voor onze Nederlandse zaak. Klik HIER voor het recente ontvankelijkheidsbesluit van het Europese Hof (pdf) en HIER voor meer informatie over de Britse zaak op de website van het Hof.

De zaak Burgers tegen Plasterk

Eind 2013 dagvaardt de coalitie Burgers tegen Plasterk de Nederlandse Staat, vertegenwoordigd door minister Plasterk van Binnenlandse Zaken. Aanleiding vormen de onthullingen van Edward Snowden over de praktijken van (buitenlandse) inlichtingendiensten. De coalitie eist dat de Staat stopt met het gebruiken van gegevens die niet in overeenstemming met de Nederlandse wet zijn verkregen.

De zaak leidt in februari 2014 bijna tot de val van minister Plasterk. Het blijkt dat Plasterk de Kamer verkeerd heeft geïnformeerd over de uitwisseling met buitenlandse diensten. De Nederlandse diensten hebben 1,8 miljoen gegevens aan de Amerikanen verstrekt en niet andersom, zoals hij eerder had verkondigd.

In juli 2014 wijst de rechtbank de vorderingen van de coalitie af, waarna de coalitie in hoger beroep is gegaan bij het Hof Den Haag.

Eind 2015 werd bekend dat de coalitie zich mag voegen in een Britse rechtszaak bij het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg.

De deelnemende burgers in de coalitie zijn: Rop Gonggrijp, Jeroen van Beek, Bart Nooitgedagt, Brenno de Winter en Mathieu Paapst. De deelnemende organisaties zijn: Stichting Privacy First, de Nederlandse Vereniging voor Strafrechtadvocaten (NVSA), de Nederlandse Vereniging voor Journalisten (NVJ) en Internet Society Nederland.

De zaak wordt vanuit bureau Brandeis behandeld door onze advocaten Christiaan Alberdingk Thijm en Caroline de Vries. Zij maken hiervoor gebruik van de middelen in het pro deo fonds van bureau Brandeis.

Update 9 februari 2016: vandaag diende de coalitie 'written submissions' in bij het Europese Hof voor de Rechten van de Mens; klik HIER (pdf).

"Na Amsterdam gaat ook Den Haag kentekenparkeren invoeren, zo heeft de gemeente bekendgemaakt. Bij alle parkeerautomaten in Den Haag moet straks eerst het kenteken worden ingevoerd, gevolgd door de tijd dat men wil parkeren. Dit houdt in dat de parkeerbon verdwijnt.

De eigenaar van de auto ontvangt deze binnen een paar dagen per post. Daarnaast zal Den Haag in het tweede kwartaal van dit jaar een scanauto en een scanscooter voor de parkeercontrole inzetten. Met camera’s en computers worden de kentekens in de straat gecontroleerd op betaald parkeren. 48 uur na het afmelden worden de gegevens geanonimiseerd, zo laat de gemeente weten.

Is er bij controle niet betaald voor parkeren dan volgt binnen een paar dagen een parkeerbon in de brievenbus van de persoon op wiens naam de auto staat. Als er niet is betaald blijven de geregistreerde gegevens 13 weken bewaard voor een eventueel bezwaar tegen de parkeerbon. (...)

Privacy

Om de privacy en de bescherming van persoonsgegevens te waarborgen stelt de gemeente een speciaal protocol op. Vorig jaar wonnen privacyorganisatie Privacy First en verschillende burgers een rechtszaak tegen het kentekenparkeren in Amsterdam. Volgens privacyvoorstanders is kentekenparkeren een schending van het recht op privacy in de zin van anonimiteit in de openbare ruimte.

De rechtbank Amsterdam oordeelde vervolgens dat als een parkeerder geen kenteken opgeeft maar wel aantoonbaar heeft betaald, er geen parkeerboete mag worden opgelegd. Ook in hoger beroep kwam het Hof tot dezelfde conclusie dat betaalde parkeerbelasting niet kan worden nageheven. (...)"

Bron: https://www.security.nl/posting/458544/Den+Haag+gaat+kentekenparkeren+invoeren, 22 januari 2016.

"De privacy-actiegroep 'Burgers tegen Plasterk' gaat via het Europese Hof voor de Rechten van de Mens de afluisterpraktijken van de Nederlandse overheid aanvechten. "De directe aanleiding zijn de afluisterpraktijken waarbij de Amerikaanse NSA al onze data opslurpt en een deel van die illegale data aan de Nederlandse inlichtingendiensten geeft."

Het Hof heeft de [coalitie, waaronder Privacy First,] toegelaten tot een lopende Britse procedure van Big Brother Watch, een Engelse zaak die draait om het aftappen van internetverkeer. De Nederlandse [coalitie], die een einde wil maken aan het gebruik van NSA-data door de Nederlandse inlichtingendiensten, heeft hiermee een belangrijke overwinning behaald.

In 2013 kwam aan het licht dat de Amerikaanse inlichtingendienst NSA zich bezighield met illegale afluisterpraktijken, ook in Nederland. De [coalitie] Burgers tegen Plasterk zegt dat de Nederlandse inlichtingendienst AIVD en MIVD een deel van de in Nederland verkregen illegale data van de NSA krijgen en wil dat hier een einde aan komt.

Bijzondere beslissing
Advocaat Christiaan Alberdingk Thijm staat de [coalitie] bij en legt waarom de beslissing van het Europees Hof zo speciaal is: “Als je een schending van de mensenrechten wilt aankaarten bij dit Europees Hof, is de kans heel klein dat het lukt. 94 procent van de gevallen die daar worden aangekaart, worden direct afgewezen. Het is dus heel bijzonder dat onze zaak wordt behandeld door het Europees Hof van de Rechten van de Mens."

En nu mag de Nederlandse zaak zich dus voegen in een andere procedure. Alberdingk Thijm: “Wij worden nu als partij gehoord in een Engelse zaak die heel erg lijkt op onze zaak. De Engelsen konden alleen eerder naar het Europese Hof, omdat al hun [nationale] voorzieningen al waren uitgeput. In Nederland moet je eerst helemaal naar de Hoge Raad voordat je bij het mensenrechtenhof mag aankloppen."

Bindende uitspraak
De Nederlandse zaak ligt nu nog bij het gerechtshof Den Haag, maar de kans bestaat dat de hele gang naar de Hoge Raad nu overgeslagen kan worden. Alberdingk Thijm: “De uitspraken van het Europese Hof zijn bindend voor de Nederlandse rechter. Het Hof Den Haag zal de uitspraak van de Europees Hof moeten overnemen, wat wellicht grote gevolgen zal hebben." Dat betekent dus ook dat als de actiegroep in het gelijk wordt gesteld, dit grote gevolgen zal hebben voor de samenwerking tussen de Nederlandse en Amerikaanse inlichtingendiensten: “Er zal dan geen gebruik meer gemaakt mogen worden van de illegale data die de NSA in Nederland heeft afgetapt.”"

Bron: http://www.bnr.nl/nieuws/juridisch/329530-1601/nederlands-privacyprotest-naar-europees-hof, 6 januari 2016.

"Vier Nederlandse burgerrechtenorganisaties dreigen Facebook voor de rechter te slepen, als het sociale netwerk niet stopt met het verzenden van privégegevens naar de Verenigde Staten.

In een brief aan Facebook-directeur Mark Zuckerberg beklagen onder meer Bits of Freedom en Privacy First zich erover dat het bedrijf zich niet heeft gemengd in de discussie over het afgeschafte Safe Harbor-verdrag tussen de VS en de EU.

In dat dataverdrag maakten de regio's afspraken over de opslag van persoonsgegevens op elkaars grondgebied. Door het Safe Harbor-verdrag konden bedrijven als Facebook, Google en Twitter onder bepaalde voorwaarden gegevens van Europeanen opslaan in de VS.

Het Europees Hof van Justitie besloot onlangs echter dat het verdrag ongeldig is, onder meer omdat de VS onvoldoende bescherming biedt voor Europese persoonsgegevens. De EU en VS zitten momenteel om tafel om een nieuw verdrag op te stellen.

Ondertussen gaat Facebook echter verder met het opslaan van Europese persoonsgegevens op servers in de VS. Het bedrijf beroept zich daarvoor op standaardcontracten, die volgens de schrijvers van de brief ook niet meer geldig zijn.

Dialoog

"Zolang er geen passend beschermingsniveau is in de VS, is doorgifte duidelijk in strijd met het EU-privacyrecht", zegt voorzitter Bas Filippini van Privacy First.

"Wij nodigen Facebook uit om in het openbaar deel te nemen aan een betekenisvolle en transparante dialoog met als doel om een oplossing te vinden", staat in de brief, die Facebook een deadline van 15 januari 2016 stelt voor het vinden van een goede oplossing.

Als dat niet lukt, zeggen de organisaties een kort geding te starten om ervoor te zorgen dat Facebook de doorgifte van gegevens naar de VS helemaal stopt. De eis geldt ook voor de dochterdiensten Instagram en Whatsapp.

Mechanismen

Facebook laat in een reactie weten dat het bedrijf "dezelfde mechanismen als duizenden andere bedrijven in de EU" gebruikt om gegevens "rechtmatig te verstrekken".

"Wij geloven dat een nieuwe Safe Harbor-overeenkomst met adequate en passende waarborgen voor Europese burgers de beste oplossing is voor de ontstane situatie", aldus een woordvoerder van Facebook.

De socialenetwerksite zegt vertrouwen te hebben dat onderhandelingen over een nieuw verdrag door de autoriteiten van de EU en de VS zullen leiden tot een oplossing.

Schrems

Ook de Oostenrijkse rechtenstudent Max Schrems eist in meerdere procedures tegen Facebook dat het bedrijf de privacy van gebruikers beter beschermt, en dat de datadoorgifte aan de VS wordt gestopt. Door een van de klachten van Schrems kwam het Europees Hof tot zijn oordeel over het Safe Harbor-akkoord."

Bron: http://www.nu.nl/internet/4183232/nederlandse-privacy-organisaties-dreigen-facebook-met-rechtszaak.html

Zie ook de volgende nieuwsbronnen:
http://nos.nl/artikel/2075316-facebook-stop-met-opslaan-data-europeanen-in-vs.html
http://www.nrc.nl/nieuws/2015/12/15/nederlandse-organisaties-dreigen-met-rechtzaak-tegen-facebook
http://www.volkskrant.nl/tech/privacyorganisaties-facebook-moet-stoppen-met-datadoorgifte-naar-vs~a4208407/ 
http://www.telegraaf.nl/digitaal/24880159/__Privacyvechters_dreigen_Facebook_met_rechtszaak__.html
http://www.telecompaper.com/nieuws/privacy-organisaties-dreigen-met-proces-tegen-facebook--1119055 
https://www.security.nl/posting/454590/Nederlandse+privacyorganisaties+dreigen+Facebook+met+rechter
http://nieuws.tpo.nl/kort-nieuws/2015/12/15/organisaties-dreigen-facebook-met-rechter/ 
http://tweakers.net/nieuws/106862/privacyorganisaties-sommeren-facebook-te-stoppen-met-datadoorgifte-naar-vs.html
http://www.ravage-webzine.nl/2015/12/15/privacyclubs-stellen-facebook-een-ultimatum/

Vandaag verzoekt Privacy First samen met drie andere Nederlandse mensenrechtenorganisaties en een aantal individuele gebruikers van Facebook, WhatsApp en Instagram aan Mark Zuckerberg om stelling te nemen in het publieke debat over de gevolgen van de uitspraak van het Europese Hof van Justitie in de zaak Schrems.

Het Europese Hof van Justitie vernietigde op 6 oktober 2015 het Safe Harbour-besluit dat de grondslag was voor de doorgifte van persoonsgegevens vanuit de EU naar de VS door Facebook. Het Hof van Justitie oordeelde dat de wetgeving in de VS tekortschiet omdat het geen beschermingsniveau biedt dat vergelijkbaar is met dat in de EU. Zo heeft de NSA toegang tot de Facebook-content van gebruikers in de EU, zonder dat die enige rechtsbescherming hebben. Volgens het Hof van Justitie is dit een inbreuk op de essentie van het fundamentele recht op privacy. Deze problemen zijn nog steeds niet opgelost.

Na de uitspraak is Facebook doorgegaan met de doorgifte van persoonsgegevens vanuit de EU naar de VS. Bas Filippini van Privacy First: "Zolang er geen passend beschermingsniveau is in de VS, is doorgifte duidelijk in strijd met het EU-privacyrecht. Dat is een schending van de privacy van miljoenen gebruikers. Als dit niet binnenkort wordt opgelost, zullen wij juridische stappen ondernemen."

Tot op heden heeft Facebook zich opvallend afzijdig gehouden van het publieke debat na het vonnis van het Hof van Justitie. Ton Siedsma van Bits of Freedom: "Wij verzoeken Facebook om zich publiekelijk te mengen in het debat over de oplossing van dit probleem, en om druk te zetten op de autoriteiten om zo’n oplossing te bereiken. Het zou goed zijn als Facebook haar huidige en toekomstige beleid over de doorgifte van persoonsgegevens publiekelijk bekend zou maken."

Facebook ontving vandaag een sommatiebrief, met als deadline 15 januari 2016 om een oplossing te vinden. Als die niet bereikt wordt, zal een kort geding tegen Facebook aanhangig worden gemaakt bij de Rechtbank Den Haag, met als eis dat Facebook per direct stopt met de doorgifte van persoonsgegevens naar de VS. Dit betreft alle diensten van Facebook, inclusief WhatsApp en Instagram.

"Zo lang de VS geen passende bescherming biedt tegen mass surveillance, mogen persoonsgegevens niet worden doorgegeven naar de VS. Een rechtszaak tegen Facebook onderstreept de urgentie om dit op te lossen", zegt Jelle Klaas van het Public Interest Litigation Project (PILP, NJCM). "Ons doel is niet om de computerschermen van miljoenen gebruikers op zwart te zetten, maar om het niveau van privacybescherming te verhogen. Hopelijk vinden de wetgevers snel een oplossing."

Klik HIER(pdf) voor de volledige sommatiebrief van Privacy First c.s. aan Facebook.

Update 21 januari 2016: vlak voor het verstrijken van de deadline reageerde Facebook per fax op onze sommatiebrief, klik HIER (pdf). Ondanks de ongeldigheid van Safe Harbour bestaat volgens Facebook nog steeds een bruikbare rechtsbasis voor de doorgifte van persoonsgegevens vanuit de EU naar de VS. Privacy First c.s. betwisten dit en hebben vandaag een reactie naar Facebook gestuurd, klik HIER (pdf).

Na onze sommatiebrief nam Facebook publiekelijk stelling in de discussie over een nieuw voorgestelde surveillance-wet in Engeland:

“Governments should not be able to compel the production of private communications content absent authorization from an independent and impartial judicial official. (...) Surveillance laws should not permit bulk collection of information. The principles require that the Government specifically identify the individuals or accounts to be targeted and should expressly prohibit bulk surveillance.” Aldus Facebook.

Precies op deze aspecten schiet de rechtsbescherming in de VS volgens het Europese Hof van Justitie echter tekort. In onze brief van hedenmiddag hebben Privacy First c.s. Facebook daarom verzocht haar standpunt ook uit te dragen in het debat over mass surveillance in de VS. Over dit onderwerp vinden momenteel onderhandelingen plaats tussen de EU en de VS. Het zou goed zijn als Facebook zich daar inhoudelijk in mengt, in lijn met het standpunt dat Facebook heeft over het Engelse wetsvoorstel.

Als er niet op korte termijn een oplossing wordt gevonden voor de fundamentele privacyproblemen waar het Europese Hof van Justitie op heeft gewezen, overwegen Privacy First c.s. om een kort geding aanhangig te maken bij de rechtbank Den Haag.

"Worstelen met nieuw systeem

Twintig minuten aan de telefoon om een auto aan te melden, ondernemers die noodgedwongen naar hun winkel lopen. Negen maanden nadat Delft overschakelde op digitaal parkeren staan nog lang niet alle Delftenaren te juichen. Ook vinden inwoners het nog ongemakkelijk dat de gemeente zoveel persoonlijke gegevens opslaat.
(...)
Tegelijkertijd zijn echter ook de parkeerinkomsten die de gemeente ontvangt teruggelopen, mede doordat het nieuwe systeem in het begin flink werd geplaagd door technische storingen. Die storingen zijn ondertussen verholpen, laat de gemeente in reactie weten. Wel waarschuwt de gemeente dat de internetverbinding soms trager is op piekmomenten, wat het aanmelden van auto's soms bemoeilijkt.

Te weinig parkeeruren voor bezoekers en het gedoe om steeds nieuwe klanten aan en af te melden zijn minpunten die Delftse ondernemers het vaakst noemen. (...)

Ook zijn er ondernemers die op eigen creatieve wijze omspringen met het aantal toebedeelde parkeeruren. Bob Junius (48), eigenaar van snackbar De Snek aan de Bieslandsekade, weet wel raad met het nieuwe parkeersysteem. De snackbarhouder blijkt nota bene de broer van voormalig wethouder Milène Junius, die het digitaal parkeren besloot in te voeren.

Het digitale parkeren vindt hij prima werken - en nee, dat zegt hij niet omdat zijn zus toevallig de wethouder was. ,,Je moet gewoon goed weten hoe de regels in elkaar steken. Voor mijn bezoekers vormt het geen probleem, ik kan namelijk de scanauto van ver aan zien komen rijden. Er is dan meer dan genoeg tijd om alle auto's eventjes aan te melden. En wanneer de parkeerwachters voorbij zijn, dan meld ik ze weer af.''
(...)
Delftenaren op straat zijn negatiever gestemd. Opvallend veel ouderen geven toe dat ze nog worstelen met de digitale drempel. Een ander heikel punt dat veel geïnterviewden noemen, betreft de persoonsgegevens die de gemeente nu digitaal opslaat. De gemeente Delft verzekert dat gegevens van iedere auto die juist staat geparkeerd na twee dagen worden gewist. Op straat wordt dat met scepsis ontvangen.

Jurist Vincent Böhre van Privacy First, een stichting die opkomt voor de bescherming van privacy van burgers, is welbekend met deze zorgen. ,,Er is onbehagen tegen het opslaan van zoveel persoonlijke gegevens, vooral onder ouderen die na de Tweede Wereldoorlog zijn opgegroeid. Voor hen ligt dit nog bijzonder gevoelig.''

Ouderen

Naast rechtszaken aanspannen wordt er ook op andere wijze protest gevoerd. Zo verzamelden ouderen in Zaandam afgelopen zomer honderden handtekeningen tegen het digitale parkeren, mede door zorgen over hun privacy. Böhre: ,,Het is eigenlijk triest dat het de ouderen zijn die voor hun rechten opkomen.''

De 73-jarige Leny, die niet met haar achternaam in de krant wil, verwoordt het sentiment onder de oudere Delftse inwoners het scherpst. ,,Ik vind het systeem waardeloos. Het voelt alsof ik constant word gecontroleerd, niet prettig. Je hangt nu soms twintig minuten aan de telefoon om bezoek aan te melden, en soms lukt het dan nog niet. Het is zelfs al een keer voorgekomen dat er ondertussen een parkeerboete was uitgeschreven. Ik heb liever weer een papieren bezoekerskaart.''

Rechtszaken

In verschillende steden waar kentekenparkeren afgelopen jaren is ingevoerd, worden rechtszaken gevoerd tegen het digitale parkeren. Volgens Vincent Böhre van stichting Privacy First laat een recente uitspraak van het gerechtshof in Amsterdam zien dat burgers niet verplicht mogen worden om hun kenteken in te voeren. Het hof behandelde acht zaken van burgers die een onjuist kenteken in een parkeerautomaat hadden ingevoerd, maar die wel netjes hadden betaald. Daarvoor kregen ze een parkeerboete van de gemeente Amsterdam, maar het hof veegde deze boetes weer allemaal van tafel. De gemeente Delft, die eenzelfde parkeersysteem als Amsterdam gebruikt (met een controlewagen), is op de hoogte van de uitspraak, maar laat weten dat het geen verdere gevolgen zal hebben voor de handhaving in de stad. Volgens Böhre kan het echter de bijl aan de wortel van het digitale parkeren zetten. ,,Als mensen massaal weigeren om hun kenteken in te voeren, dan zou je het systeem overladen. Mensen krijgen dan wel eerst een boete opgestuurd, maar die kan je nu succesvol aanvechten. Het is gedoe, maar soms moet je dat voor de bescherming van je privacy over hebben.''"

Bron: AD/Haagsche Courant, zaterdag 12 december 2015, pp. 2-3.