Toon items op tag: Biometrie

Vandaag werd bekend dat op Schiphol een schimmig project met "slimme camera's" van start is gegaan. Hoe slim zijn die camera's eigenlijk? Beluister hieronder het item op BNR Nieuwsradio:

"De centrale opslag van vingerafdrukken als onderdeel van de Paspoortwet is in strijd met het recht op privacy van burgers. Dat oordeelde het Gerechtshof Den Haag gisteren in een zaak van Privacy First, dat opkomt voor privacybelangen, tegen de Nederlandse regering. In 2009 trad een nieuwe Paspoortwet in werking. Een paspoort moet zijn voorzien van een chip met een gezichtsopname en twee vingerafdrukken. Nederland ging verder en koos vier vingerafdrukken. Zo moest 'lookalikefraude' worden voorkomen: het reizen op een paspoort van iemand op wie je lijkt. Het ministerie van Justitie wilde alle informatie in een centrale database opslaan, waar de AIVD vrij toegang tot zou krijgen. Na kritiek op de grote foutmarge van apparatuur om vingerafdrukken te herkennen en bezwaren over privacy werd het plan in 2011 door toenmalig minister Donner voorlopig afgeblazen. De Tweede Kamer stemde vorig jaar wél in met een centrale opslag van vingerafdrukken van vreemdelingen."

Bron: NRC Next, 19 februari 2014, rubriek Weten.

"Regering zag er toch af al vanaf, maar zal er na deze uitspraak niet meer op terugkomen.

In een uitspraak vandaag heeft het Hof Den Haag vandaag geoordeeld dat de centrale opslag van vingerafdrukken onder de Paspoortwet onrechtmatig is. In een zogeheten 'algemeen-belangactie' had Privacy First deze rechtsvraag samen met 19 mede-eisers (burgers) aan het Hof voorgelegd. (...)"

Lees HIER het volledige artikel bij Netkwesties.

"Inbreuk op privacy door centrale opslag niet gerechtvaardigd. Heeft dit gevolgen voor andere databankambities van de overheid?

Privacy First behaalt een klinkende overwinning bij het Hof Den Haag, dat onomwonden oordeelt dat centrale opslag van vingerafdrukken niet door de beugel kan. Veel praktische gevolgen heeft het arrest niet, aangezien de overheid al eerder (onder druk) de centrale opslag in de koelkast had gezet.

De centrale database zou worden gebruikt om vingerafdrukken te matchen in het opsporingsproces, maar dat bleek extreem foutgevoelig. Eerder was er een foutpercentage van maar liefst 21 procent.

Big Data overheid aan banden

"Dit kan niet anders betekenen dan dat de opslag van vingerafdrukken in een centraal register niet geschikt is voor het daarmee aanvankelijk beoogde doel, te weten verificatie en identiteitsvaststelling, en daarmee dus evenmin geschikt voor het voorkomen van identiteitsfraude, hetzij bij het aanvragen van een nieuw reisdocument, hetzij bij het gebruik van het reisdocument, een van de voornaamste doeleinden van de wet," aldus het Hof.

De conclusie: "De inbreuk op de persoonlijke levenssfeer die gevormd wordt door de centrale opslag van vingerafdrukken, is niet gerechtvaardigd."

Ondanks dat de vingerafdrukdatabase dus al langer is geannuleerd, kan het arrest wel invloed hebben op de verzamelwoede van overheden met andere privacygevoelige data, zoals foto's. Christiaan Alberdingk Thijm, advocaat voor Privacy First: "Dit rijdt andere plannen van de overheid met centrale databanken in de wielen."

EU-Hof schoot database ook al af

Afgelopen oktober oordeelde het Europees Hof al dat er geen wettelijke basis is voor de opname van vingerafdrukken (afgenomen voor in het paspoort) in databases. Daarnaast mogen vingerafdrukken die door burgers zijn afgegeven niet worden gebruikt voor onderzoeken van Justitie naar criminaliteit."

Bron: http://webwereld.nl/beveiliging/81384-haags-hof-schiet-database-vingerafdrukken-af, 18 februari 2014.

Naar aanleiding van onze overwinning in het Paspoortproces tegen de Staat werd Vincent Böhre van Privacy First geïnterviewd door BNR Nieuwsradio. Beluister hieronder het hele interview of klik HIER voor een verkorte weergave ervan op BNR.nl.

"De centrale opslag van vingerafdrukken als onderdeel van de nieuwe paspoortwet is in strijd met het recht op privacy van burgers. Dat oordeelde het Gerechtshof Den Haag vandaag in een zaak van Privacy First, dat opkomt voor privacybelangen, tegen de Nederlandse regering.

Volgens het Hof is "de inbreuk op de persoonlijke levenssfeer die gevormd wordt door de centrale opslag van vingerafdrukken, niet gerechtvaardigd". Ook acht het hof "de opslag van vingerafdrukken in een centraal register niet geschikt" voor het beoogde doel, namelijk het voorkomen van identiteitsfraude. Daarmee werd een uitspraak van de rechtbank in 2011 vernietigd. Toen werd Privacy First niet-ontvankelijk verklaard, omdat de organisatie geen eigen belang zou hebben bij de zaak.

Centrale opslag omstreden

In 2009 trad een nieuwe paspoortwet in werking. Een paspoort moet voorzien zijn van een chip met een gezichtsopname en twee vingerafdrukken. Nederland ging daarin verder en koos vier vingerafdrukken. Zo moest 'lookalike-fraude' worden voorkomen: het reizen op een paspoort van iemand op wie je lijkt. Het ministerie van Justitie wilde alle informatie in een centrale database opslaan, waar de AIVD vrij toegang tot zou krijgen.

Na kritiek op de grote foutmarge van apparatuur om vingerafdrukken te herkennen en bezwaren over privacy werd het plan in 2011 door toenmalig minister Donner voorlopig afgeblazen. De Tweede Kamer stemde vorig jaar wél in met een centrale opslag van vingerafdrukken van vreemdelingen.

De Staat kan nog in cassatie gaan bij de Hoge Raad. Privacy First zal dat in elk geval niet doen. De organisatie noemt het arrest in een verklaring "baanbrekend":

"Dit vormt een grote overwinning voor ons en voor alle burgers die zich de laatste jaren tegen centrale opslag van vingerafdrukken hebben verzet. De uitspraak maakt tevens de weg vrij voor Privacy First of andere maatschappelijke organisaties om in het algemeen belang rechtszaken te kunnen blijven voeren ter behoud en bevordering van het recht op privacy en andere grondrechten.""

Bron: http://www.nrc.nl/nieuws/2014/02/18/hof-centrale-opslag-vingerafdrukken-in-strijd-met-recht-op-privacy/, 18 februari 2014. Tevens in verkorte vorm gepubliceerd in NRC Next, 19 februari 2014.

In een baanbrekende uitspraak heeft het Hof Den Haag vandaag geoordeeld dat de centrale opslag van vingerafdrukken onder de Paspoortwet onrechtmatig is. In een zogeheten 'algemeen-belangactie' had Privacy First deze rechtsvraag samen met 19 mede-eisers (burgers) aan het Hof voorgelegd. In februari 2011 achtte de rechtbank Den Haag Privacy First niet-ontvankelijk. De rechtbank kwam daardoor niet aan een inhoudelijk oordeel over de Paspoortwet toe. Het Hof verklaart Privacy First alsnog ontvankelijk en vernietigt het vonnis van de rechtbank. Tevens acht het Hof centrale opslag van vingerafdrukken onrechtmatig wegens strijd met het recht op privacy. Centrale opslag van vingerafdrukken onder de Paspoortwet lijkt daarmee voorgoed van de baan.

In mei 2010 dagvaardden Privacy First c.s. de Nederlandse Staat (ministerie van Binnenlandse Zaken) wegens de centrale opslag van vingerafdrukken onder de nieuwe Paspoortwet. Dergelijke opslag was met name bedoeld om kleinschalige identiteitsfraude met paspoorten (look-alike fraude) te voorkomen.

Mede onder druk van de rechtszaak van Privacy First werd de opslag van vingerafdrukken in de zomer van 2011 stopgezet. Door de uitspraak van het Hof Den Haag wordt eventuele toekomstige centrale opslag van vingerafdrukken juridisch onmogelijk gemaakt: het Hof acht de centrale opslag van vingerafdrukken een "ongeschikt middel" om identiteitsfraude met reisdocumenten te voorkomen. Dit kan volgens het Hof "tot geen andere conclusie leiden dan dat de inbreuk op de persoonlijke levenssfeer die gevormd wordt door de centrale opslag van vingerafdrukken, niet gerechtvaardigd is. De rechtbank had de vordering van Privacy First in zoverre moeten toewijzen." (Par. 4.4.)

Dit vormt een grote overwinning voor Privacy First en voor alle burgers die zich de laatste jaren tegen centrale opslag van vingerafdrukken hebben verzet. De uitspraak van het Hof maakt tevens de weg vrij voor Privacy First (en andere maatschappelijke organisaties) om in het algemeen belang rechtszaken te kunnen blijven voeren ter behoud en bevordering van het recht op privacy, bijvoorbeeld de nieuwe rechtszaak van Privacy First c.s. tegen de Nederlandse Staat n.a.v. de NSA-affaire. Onlangs achtte de landsadvocaat Privacy First ook in deze zaak ontvankelijk. Deze ontwikkelingen vormen voor Privacy First een belangrijke steun in de rug om de komende jaren rechtszaken te kunnen blijven voeren voor ieders recht op privacy.

Lees HIER de hele uitspraak van het Hof Den Haag (pdf); tevens gepubliceerd op rechtspraak.nl.
Klik HIER voor het nieuwsbericht van onze advocaten bij bureau Brandeis. Voorheen werd Privacy First in deze zaak vertegenwoordigd door SOLV Advocaten.
NRC Handelsblad kreeg van ons de primeur; klik HIER.

Update 21 mei 2014: de Nederlandse Staat blijkt een slecht verliezer: deze week heeft de landsadvocaat cassatie tegen de uitspraak van het Hof Den Haag ingesteld bij de Hoge Raad; klik HIER voor de cassatiedagvaarding (pdf). De Staat wil dat Privacy First alsnog niet-ontvankelijk wordt verklaard en verzoekt de Hoge Raad tevens om de centrale opslag van vingerafdrukken alsnog rechtmatig te verklaren. Dit mag niet gebeuren. Privacy First beraadt zich over de te nemen stappen ter verweer.

Update 21 november 2014:  vandaag hebben Privacy First c.s. hun verweerschrift tegen de cassatiedagvaarding van de Staat ingediend bij de Hoge Raad; klik HIER voor het document (pdf). In cassatie worden Privacy First c.s. bijgestaan door Alt Kam Boer Advocaten in Den Haag; dit advocatenkantoor is o.a. in civielrechtelijke cassatie gespecialiseerd. Namens de Staat (ministerie van Binnenlandse Zaken, BZK) heeft de landsadvocaat vandaag een schriftelijke toelichting bij de eerdere cassatiedagvaarding ingediend; klik HIER(pdf). Volgende stappen kunnen bestaan uit schriftelijke repliek en dupliek, gevolgd door een advies ("conclusie") van de Procureur-Generaal bij de Hoge Raad (waarop Privacy First c.s. nog kunnen reageren) en een uitspraak ("arrest") van de Hoge Raad medio 2015.

Update 5 december 2014: vandaag hebben Privacy First c.s. een procedureel Sinterklaaskado bij minister Plasterk laten bezorgen: onze schriftelijke reactie ("dupliek") op de recente toelichting van de Staat (BZK) bij de eerdere cassatiedagvaarding. Klik HIER voor het document (pdf). Tevens diende de Staat een korte reactie ("repliek") in op het recente verweerschrift van Privacy First c.s.; klik HIER(pdf). Op 9 januari as. wordt bij de Hoge Raad de datum van het advies van de Procureur-Generaal bepaald.

Update 12 januari 2015: het advies ("conclusie") van de Procureur-Generaal bij de Hoge Raad staat gepland op 10 april 2015.

Update 12 maart 2015: op 20 februari jl. (veel eerder dan verwacht) heeft Advocaat-Generaal Jaap Spier zijn advies ("conclusie") over de zaak bij de Hoge Raad uitgebracht; klik HIER (pdf, 7 MB). Opvallend aan het advies van A-G Spier is vooral de conservatieve inhoud en toonzetting ervan. Bovendien gaat de A-G er abusievelijk vanuit dat de aangevochten bepalingen van de Paspoortwet het stadium van wetgeving nooit hebben bereikt. Weliswaar laat de A-G de ontvankelijkheid van Privacy First in stand, maar hij doet dit op verkeerde rechtsgronden. Tevens laat hij de inhoudelijke privacykwestie geheel links liggen, gaat hij er ten onrechte vanuit dat deze zaak ook bij de bestuursrechter had kunnen worden gevoerd en wil hij Privacy First c.s. alsnog - ten onrechte - in de proceskosten laten veroordelen. Binnen de formele termijn van 2 weken heeft Privacy First dan ook een reactie (zogeheten "Borgersbrief") op het advies van de A-G bij de Hoge Raad ingediend; klik HIER (pdf). Door de landsadvocaat is een dergelijke reactie niet ingediend. Het laatste woord in deze zaak is daarmee aan Privacy First geweest. Het wachten is nu op de uitspraak ("arrest") van de Hoge Raad later dit jaar.

Update 28 mei 2015: tegen alle verwachtingen in heeft de Hoge Raad zowel Privacy First als alle mede-eisers niet-ontvankelijk verklaard. Klik HIER voor de uitspraak en HIER voor ons commentaar.

"Over enkele weken zal het mogelijk worden om een ID-kaart aan te vragen zonder dat daar vingerafdrukken voor moeten worden afgestaan. Dat meldt de stichting Privacy First. Onlangs werd de Paspoortwet gewijzigd, waardoor vingerafdrukken niet meer voor een ID-kaart zijn verplicht.

Hoewel er inmiddels geen vingerafdrukken meer hoeven worden afgenomen bij de aanvraag van een nieuwe identiteitskaart, blijkt in de praktijk dat deze wetswijziging nog niet bij Nederlandse gemeenten is doorgevoerd. Uit telefonische navraag door Privacy First bij het ministerie van Binnenlandse Zaken blijkt dat ID-kaarten zonder vingerafdrukken waarschijnlijk pas later deze maand en 'uiterlijk begin februari' overal beschikbaar zullen zijn.

Aanpassingen

Volgens het ministerie heeft dit te maken met de vereiste aanpassingen van de gemeentelijke software. "Waarom deze technische aanpassingen niet tijdig voorbereid en geïmplementeerd zijn is een raadsel, aangezien reeds maandenlang duidelijk was dat de betreffende wijziging van de Paspoortwet door de Eerste Kamer unaniem zou worden aangenomen", stelt Privacy First.

De unanieme wetswijziging dateert van 17 december vorig jaar, maar is tot op heden niet gepubliceerd in het Staatsblad, waardoor de inwerkingtreding ervan vooralsnog geblokkeerd is. In september 2013 had minister Plasterk de invoering van ID-kaarten zonder vingerafdrukken per januari 2014 in het vooruitzicht gesteld.

Privacy First roept minister Plasterk dan ook op om de recente wetswijziging per direct te publiceren en vanaf heden ID-kaarten zonder vingerafdrukken aan burgers te verstrekken. (...)"

Bron: Security.nl, 7 januari 2014.

N.a.v. een recente wijziging van de Paspoortwet zouden inmiddels geen vingerafdrukken meer hoeven worden afgenomen bij de aanvraag van een nieuwe identiteitskaart. (Voor paspoorten blijft de verplichte afname van vingerafdrukken voorlopig helaas bestaan.) In de praktijk is deze wetswijziging echter nog niet bij Nederlandse gemeenten doorgevoerd. Uit telefonische navraag door Privacy First bij het ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK) blijkt dat ID-kaarten zonder vingerafdrukken waarschijnlijk pas later deze maand ("uiterlijk begin februari") overal beschikbaar zullen zijn. Dit i.v.m. de "vereiste aanpassingen van de gemeentelijke software", aldus BZK. Waarom deze technische aanpassingen niet tijdig voorbereid en geïmplementeerd zijn is Privacy First een raadsel, aangezien reeds maandenlang duidelijk was dat de betreffende wijziging van de Paspoortwet door de Eerste Kamer unaniem zou worden aangenomen. Deze unanieme wetswijziging dateert van 17 december jl. maar is tot op heden niet gepubliceerd in het Staatsblad, waardoor de inwerkingtreding ervan vooralsnog geblokkeerd is. In september 2013 had minister Plasterk de invoering van ID-kaarten zonder vingerafdrukken per januari 2014 in het vooruitzicht gesteld. Het huidige uitstel brengt burgers die zonder geldige ID-kaart door het leven gaan (wegens hun legitieme weigering om vingerafdrukken te laten afnemen) nog verder in de maatschappelijke problemen waarin velen van hen de laatste jaren zijn geraakt. Zonder geldige ID-kaart immers geen nieuw arbeidscontract, geen nieuw huis, geen uitkering, geen studie, etc. etc. etc.

Privacy First doet hierbij een dringende oproep aan minister Plasterk om de recente wetswijziging per direct te publiceren en vanaf heden ID-kaarten zonder vingerafdrukken aan burgers te verstrekken. Privacy First behoudt zich het recht voor de minister hiertoe te verplichten middels een kort geding bij de rechtbank Den Haag.

Update 10 januari 2014: vanaf maandag 20 januari as. worden er geen vingerafdrukken meer afgenomen bij de aanvraag van een ID-kaart, zo maakte minister Plasterk vandaag bekend. Een eventueel kort geding van Privacy First is daarmee van de baan.

Update 17 januari 2014: de wetswijziging ter invoering van ID-kaarten zonder vingerafdrukken is vandaag gepubliceerd in het Staatsblad. Zie tevens het bijbehorende Koninklijk Besluit. De wetswijziging treedt in werking per maandag 20 januari as.

"Het vastleggen van vingerafdrukken op de chip in een paspoort mag, heeft het Europese Hof van Justitie geoordeeld. Maar opslag van die vingerafdrukken in een database is niet legaal, aldus het Hof. Dat heeft consequenties voor de Nederlandse Paspoortwet.

Gerechtvaardigd
De uitspraak is gedaan naar aanleiding van een Duitse rechtszaak, waarbij een burger weigert vingerafdrukken af te staan voor opname in zijn paspoort. Het Hof ziet het opnemen van die vingerafdrukken in het paspoort in tegenstelling tot de betreffende Duitser niet als onrechtmatig. Het is wel enigszins tegenstrijdig met de Europese burgerrechten, maar het tegen gaan van fraude rechtvaardigt die inbreuk, vindt het Hof.

Opslag mag niet
De Duitse burger kan echter mogelijk vergaand misbruik door de overheid van gecentraliseerd (in een database) opgeslagen vingerafdrukgegevens niet als argument aanvoeren, simpelweg omdat die opslag niet mág, aldus het advies van het Hof aan de Duitse rechtbank. Een afzonderlijke rechtszaak over die opslag lijkt daarmee bij voorbaat op een verbod van een dergelijke opslag uit te draaien.

Artikel 4b
Dat betekent ook dat de nieuwe Nederlandse Paspoortwet, waarover de Eerste Kamer zich nog moet buigen, onder druk komt te staan. Artikel 4b van die wet maakt een centrale reisdocumentenadministratie mogelijk, inclusief opslag van vingerafdrukken, toegankelijk voor de Officier van Justitie voor opsporingsdoeleinden. Het artikel is een 'slapend artikel', dat bij ingaan van de wet niet meteen van kracht is, maar dat wel kan worden. Burgerrechtenbeweging Privacy First voert momenteel met een groep burgers een juridische actie om dat artikel verwijderd te krijgen uit de Paspoortwet, maar werd in eerste instantie niet ontvankelijk verklaard door de Haagse rechtbank. Eind deze maand dient daarover het hoger beroep bij het Hof [Den Haag]."

Bron: http://www.binnenlandsbestuur.nl/digitaal/nieuws/europees-hof-vingerafdrukken-opslaan-mag-niet.9150782.lynkx.