Toon items op tag: Databases

"Er zijn grenzen aan de technieken die de overheid mag gebruiken om de burger te controleren. Dat vindt zeventig procent van de deelnemers aan de Stelling van de Dag. U meent dat de controle met waarborgen moet worden omgeven.

Een ruime meerderheid vindt het dan ook een goede zaak dat privacywaakhond Privacy First een rechtszaak tegen trajectcontroles heeft aangespannen omdat de camera's niet alleen hardrijders registreren maar ook alle andere automobilisten die langsrijden en zich netjes aan de snelheidslimiet houden. Volgens Privacy First, dat een nationaal debat over controletechnieken wil houden, is dit onrechtmatig. "De goeden mogen niet onder de kwaden lijden", aldus een lezer. U vindt dat trajectcontrole net als in Duitsland verboden zou moeten worden.

Ook andere technische systemen vindt u onaanvaardbaar, zoals het opslaan van telefoon- en internetgegevens van burgers en het invoeren van het kenteken in parkeermeters, waar de rechter overigens al een stokje voor heeft gestoken. Over het met camera's registreren van kentekens en het opslaan van passagiersgegevens verschilt u van mening. De helft is ervoor, de andere helft is tegen.

Camera's op straat, in winkelcentra, tunnels en dergelijke vindt u echter geen bezwaar. "Het is goed voor onze veiligheid", schrijft iemand. Een ander tekent echter aan dat het niet de bedoeling is dat de camera's registreren "wat voor brood ik koop bij de bakker".

Aanvaardbaar
Zeventig procent van de lezers vindt opslaan van persoonsgegevens en camerabeelden alleen aanvaardbaar als er duidelijke waarborgen zijn, bijvoorbeeld dat ze niet worden misbruikt en dat ze maar kort worden bewaard. "Alleen toestaan indien er duidelijke garanties zijn dat de gegevens alleen voor dat ene doel beschikbaar zijn en alleen voor de juiste dienst", schrijft een lezer.

U bent het er niet mee eens dat dit soort controlepraktijken een noodzakelijk kwaad is en dus zonder meer moet worden aanvaard. Een flinke minderheid van bijna 40 procent vindt echter van wel: "Met alle terreur is het hard nodig, deze controle." Een ander schrijft: "Als er ook maar één zaak wordt opgelost omdat een persoon per ongeluk ergens op een camera staat, vind ik het prima."

Minister Van der Steur (Veiligheid) stelt dat de opsporing van misdrijven wordt bemoeilijk als bedrijven niet meer kunnen worden verplicht telefonie- en internetgegevens van burgers op te slaan. Ruim 60 procent van u is echter niet van deze argumentatie onder de indruk: "Onder het mom van veiligheid wordt een steeds meer totalitaire staat ingevoerd", aldus een lezer, die verwijst naar het boek '1984' over een futuristische dictatuur waarin 'Big Brother' elke burger via een beeldscherm in de gaten houdt.

Ruim zeventig procent van u vindt dat de overheid te veel en te vaak persoonsgegevens opslaat. "Ik vind het te ver gaan, mijn privacy wordt zo op vele terreinen geschonden," schrijft iemand. Meer dan de helft vindt dat bestrijding van misdaad en terreur ook wel zonder dit soort praktijken kan: "Het is nog nooit bewezen dat het opslaan van al deze data heeft geholpen tegen terreur.""
 
Bron: Telegraaf 8 april 2015, p. 18. Tevens gepubliceerd op http://www.telegraaf.nl/watuzegt/23898277/__Burger_ongebreideld_controleren__.html.

"De databank met DNA-profielen die de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) bijhield moet worden vernietigd. Voor het bewaren van het celmateriaal en bijbehorende profielen zijn geen richtlijnen vastgesteld en dus is het tegen de wet. Maar de AIVD bouwde toch een database. Kun je de inlichtingendienst nog wel vertrouwen?

Vandaag verscheen een rapport van de Commissie van Toezicht betreffende de Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (CTIVD). Volgens het rapport werden 'op beperkte schaal' gegevens bijgehouden in een databank. Het betrof namen gekoppeld aan DNA-profielen.

Het onderzoeken van DNA-gegevens is wettelijk geregeld, maar zodra de identiteit is vastgesteld moeten de DNA-profielen en eventueel ander materiaal, zoals vingerafdrukken, worden vernietigd. Het bewaren van DNA-profielen en celmateriaal door de AIVD is momenteel niet geregeld in de wet, en mag dus niet.

De AIVD wil niet zeggen hoeveel DNA-profielen er in de databank waren opgeslagen. In het rapport staat dat 'alle tot dusver opgestelde DNA-profielen zijn bewaard in een DNA-databank van de AIVD'. Volgens de AIVD heeft de minister inmiddels opdracht gegeven om alle DNA-gerelateerde gegevens die opgeslagen waren, te vernietigen. Dat is gebeurd. Dat geldt ook voor de databank.

Kun je de AIVD nog wel vertrouwen?
"Schandalig dat de AIVD op eigen houtje een DNA-databank bijhield, tegen de wettelijke regels in." Vincent Böhre, jurist bij stichting Privacy First, vindt het gedrag van de inlichtingdienst een kwalijke zaak. Hij vraagt zich af wie nog meer toegang kreeg tot de DNA-data. "Zijn deze data ook gedeeld met buitenlandse inlichtingendiensten? En zijn er nog meer databanken met gegevens die de AIVD eigenlijk had moeten verwijderen?"

De stichting wil dat de AIVD alle betrokken personen op de hoogte stelt en excuses aanbiedt. "De Wiv (de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten uit 2002, red.) schrijft voor dat mensen van wie de privacy is geschonden na enige tijd worden geïnformeerd, waar dat kan. De DNA-data zijn vernietigd, dus die zijn kennelijk niet meer relevant, dus zou de AIVD die mensen kunnen vertellen wat hij heeft gedaan."

"Het grappige is: wij hebben best een goede relatie met de AIVD. Het hoofd van de inlichtingendienst, Rob Bertholee, zei in januari nog letterlijk dat privacy voor hem net zo heilig is als voor Privacy First. En in 2012 vertelde hij tijdens een lezing voor ons dat hij ook geen voorstander is van Big Brother. 'Er zijn grenzen aan wat je wel en niet kunt doen', zei hij toen."

Toch vertrouwt Böhre het AIVD-hoofd nog steeds. "Vind ik hem een huichelaar? Nee, absoluut niet. Hij maakte een oprechte en integere indruk op mij. Misschien had hij hier geen zicht op, hoe gek dat ook klinkt."

Wat zou er volgens de CTIVD moeten gebeuren?
De Commissie stelt vast dat in de Wiv geen basis is voor het inrichten van een DNA-databank. "Hiervoor moet dus een eigen, voor het publiek herkenbare regeling komen." Wat wel en niet wordt toegestaan in die regeling moet de Tweede Kamer bepalen.
Volgens de Commissie bestaat ook het risico dat DNA-profielen en lichaamseigen materiaal te lang is bewaard. Het zou explicieter geregeld moeten worden wie verantwoordelijk is voor het bewaren en vernietigen van deze gegevens en hoe dat gebeurt.

Hoe reageerde minister Plasterk?
Minister Plasterk van Binnenlandse Zaken heeft al laten weten alle aanbevelingen uit het rapport over te nemen. Ook kijkt hij hoe de conclusies van de CTIVD bij de hervorming van de Wiv mee kunnen worden genomen.

Is de Commissie hier tevreden mee?
"Dat is natuurlijk altijd goed om te zien", zegt Hilde Bos, secretaris van de CTIVD.

Het onderzoek werd eind maart 2013 aangekondigd en werd begin januari 2015 afgerond. Duren onderzoeken van de CTIVD altijd zo lang?
"Nee", vertelt Bos. "We proberen meestal om maximaal een jaar te besteden aan onderzoeken. Maar als de minister of de Tweede Kamer andere onderzoeksverzoeken bij ons neerleggen, bijvoorbeeld over de MH17 of Roel van Duijn, kan zo'n onderzoek wel vertraging oplopen. Daarnaast duurt het vrij lang voordat het openbaar wordt, omdat bijvoorbeeld eerst gekeken moet worden of er nog staatsgeheimen in staan."

Materiaal verzamelen
Uit het rapport blijkt verder dat de AIVD bij twee operaties lichaamsmateriaal heeft verzameld met als doel een gezondheidsonderzoek uit te voeren, maar dat mag niet. Dit soort materiaal mag alleen geanalyseerd worden met als doel de identiteit van iemand te achterhalen.

Ook zijn de procedures in een aantal gevallen niet helemaal goed gevolgd: zo was de reden voor onderzoek aan lichaamseigen materiaal in een aantal gevallen niet goed gemotiveerd of was er van tevoren geen toestemming verleend voor DNA-onderzoek, wat wel verplicht is. In twee gevallen was de AIVD ook al op de hoogte van de identiteit van de betrokkene, en mocht de dienst dus geen DNA-onderzoek uitvoeren - maar is dat wel gebeurd.

Voorwaarden

Volgens de wet zijn er twee randvoorwaarden waaraan moet worden voldaan bij het verzamelen van materiaal voor forensisch biologisch onderzoek.

Ten eerste mag de AIVD alleen onderzoek doen aan voorwerpen met daarop aanwezig lichaamseigen materiaal. Er mag geen materiaal worden afgenomen op het lichaam van de personen zelf, bijvoorbeeld door het heimelijk uittrekken van lichaamshaar. Er mag geen inbreuk worden gemaakt op de lichamelijke integriteit van personen.

Ten tweede moet het vaststellen van een identiteit het doel van het onderzoek zijn. De wet biedt dus geen ruimte om onderzoek te doen als de identiteit al vaststaat. Het is bijvoorbeeld verboden om een DNA-profiel op te slaan om in de toekomst een verdachte opnieuw te kunnen identificeren. Een onderzoek mag ook niet gericht zijn op het vaststellen van een afkomst of de gezondheid van persoon."

Bron: http://www.trouw.nl/tr/nl/4492/Nederland/article/detail/3926188/2015/03/25/Kunnen-we-de-AIVD-nog-wel-vertrouwen.dhtml, 25 maart 2015.

Al jaren probeert de Europese Commissie tevergeefs om een maatregel in te voeren waardoor iedere Europese vliegtuigpassagier bij voorbaat als potentiële terrorist beschouwd zal worden: in het zogeheten PNR-voorstel (Passenger Name Records) zullen allerlei persoonlijke gegevens van miljoenen Europese vliegtuigpassagiers massaal gedeeld worden met geheime diensten. De laatste jaren strandde dit voorstel van de Commissie telkens op privacybezwaren, en terecht: in een op vrijheid gebaseerde democratische rechtsstaat dient de overheid onschuldige burgers zoveel mogelijk met rust te laten en niet iedereen als potentiële terrorist in een centrale databank op te slaan. Na de aanslag in Parijs doet de Europese Commissie nu opnieuw een poging om dit draconische voorstel alsnog aangenomen te krijgen. Op BNR Nieuwsradio werd Privacy First om een reactie gevraagd. Beluister hieronder het hele fragment, inclusief reacties van luisteraars:

"Amsterdam wil de slimste stad van de wereld worden, door het gebruik van meta-data. Digitale sporen die we achterlaten als we bijvoorbeeld met onze ov-chipkaart inchecken voor de metro, of online kaartjes kopen voor een museum.

De gemeente wil met het project Amsterdam Smart City al deze digitale sporen gebruiken om de Amsterdammer slimmer te maken.

'Je laat de hele dag signalen achter als je met je telefoon over straat loopt', vertelt Ger Baron van Amsterdam Smart City. 'En al deze signalen zijn te gebruiken voor heel veel slimme toepassingen in de stad. Een mooi voorbeeld is een project wat nu op IJburg speelt. Traffic Link heet het. Met deze app kunnen bewoners van IJburg zien wat het ideale moment voor hen is om van huis te vertrekken naar werk of school'.

Privacy
Ja, dit klinkt natuurlijk prachtig. Maar heeft het gebruik van deze data niet allerhande gevolgen voor je privacy? Vincent Böhre, Privacy First, erkent dat iedereen constant sporen achterlaat. 'Het kan zijn dat gegevens uit die sporen worden gebruikt. Maar dan moet je daar wel vooraf toestemming voor hebben gegeven.'"

Klik HIER voor het hele item over dit onderwerp in het AT5 journaal van 12 januari 2015.

Naar aanleiding van de recente terroristische aanslag in Parijs werd Privacy First vanochtend door BNR Nieuwsradio om een reactie gevraagd op de volgende stelling: "We moeten privacy opofferen om dit soort aanslagen te voorkomen." Een grote meerderheid van luisteraars (68%) bleek het met deze stelling oneens. Beluister hieronder het interview met Privacy First, inclusief reacties van luisteraars:

Van tijd tot tijd laait de discussie weer op: zou ieders DNA in een databank moeten worden opgeslagen om de opsporing van misdrijven te vergemakkelijken? Of is dit in strijd met het recht op privacy? Deze week besteedde de Amsterdamse televisiezender AT5 aandacht aan deze vraag in het programma De Stelling van Amsterdam. Klik HIER voor de hele uitzending of bekijk hem hieronder:

Vorig jaar werd bekend dat de Belastingdienst massaal politiedata van ANPR-camera's (Automatic Number Plate Recognition) boven snelwegen gebruikt om belastingfraudeurs te kunnen detecteren. De Belastingdienst had daartoe een geheim convenant (overeenkomst) met de politie gesloten. Dit convenant blijkt inmiddels te zijn vernieuwd en uitgebreid. Iedere automobilist komt hierdoor automatisch in het vizier bij de Belastingdienst.

Onder de huidige wetgeving mogen door de politie alleen verdachte kentekens ("hits") worden bewaard. Alle niet-verdachte kentekens ("no-hits", oftewel het gros van alle automobilisten) dienen meteen te worden gewist. Onder het geheime convenant liet de politie echter wekelijks per koerier een harde schijf met àlle ANPR-data (hits en no-hits) bij de Belastingdienst bezorgen. De Belastingdienst heeft sindsdien inzage in het dagelijkse reisgedrag van miljoenen automobilisten. Nadat het convenant door een Wob-verzoek (Wet openbaarheid van bestuur) boven water was gekomen besteedde o.a. NRC Handelsblad er vorig jaar aandacht aan. Vervolgens bleef het echter stil... totdat recentelijk een nieuwe versie van het convenant opdook. Niet door actieve openbaarmaking vanuit de overheid, maar pas nadat dit opnieuw door een burger middels een Wob-verzoek was opgevraagd.

In het nieuwe convenant worden de ANPR-data niet langer wekelijks in pakketjes bij de Belastingdienst bezorgd, maar gaan alle data rechtstreeks, continu naar de Belastingdienst. De Belastingdienst krijgt daardoor real-time zicht op het reisgedrag van alle automobilisten die door honderden (in de toekomst duizenden) ANPR-camera's boven Nederlandse snelwegen worden gefilmd.

Dit is precies het doemscenario waar Privacy First al jaren voor waarschuwt: totale controle van ieders reisgedrag middels real-time monitoring en profiling. Massale opslag van ieders gegevens voor latere opsporing en vervolging is echter onrechtmatig, zo oordeelde het Europees Hof van Justitie eerder dit jaar in een baanbrekende uitspraak over dataretentie (bewaarplicht telecomgegevens). Dit vormt immers een omkering van het klassieke principe in een democratische rechtsstaat: de overheid mag pas inbreuk maken op iemands privacy bij een redelijke verdenking van een concreet strafbaar feit. Door het convenant tussen de politie en de Belastingdienst wordt dit principe omgedraaid en wordt iedere automobilist een potentiële verdachte. De bevoegdheden van de Belastingdienst worden hierdoor enorm opgerekt: waar de Belastingdienst voorheen individuele ANPR-data bij de politie kon opvragen gebeurt dat nu continu massaal, zónder voorafgaande verdenking. De ANPR-data kunnen vervolgens jarenlang door de Belastingdienst worden gebruikt.

De politie zou dit convenant niet gesloten hebben als dat niet ook in haar eigen belang zou zijn: hierdoor wordt immers een enorme berg aan ANPR-data gecreëerd waar de politie (en OM, AIVD etc.) jarenlang uit kan putten middels informatieverzoeken aan de Belastingdienst. Met dit convenant creëert de politie dus een U-bochtconstructie om haar eigen bevoegdheden en bewaartermijnen te kunnen omzeilen. Het huidige controversiële wetsvoorstel van minister Opstelten om de ANPR-bewaartermijn voor de politie (hits én no-hits) naar 4 weken op te rekken is daarbij vergeleken peanuts.

Het convenant is bovendien ronduit ondemocratisch: hier had op zijn minst parlementair debat aan vooraf moeten gaan. Dat het convenant pas bekend werd na een individueel Wob-verzoek vormt een klap in het gezicht van de Tweede Kamer.

Hoog tijd dus voor een principiële discussie en inperking van dit soort praktijken. Vast beleid van Privacy First is om collectieve privacyschendingen aan de rechter voor te leggen. Zolang het College bescherming persoonsgegevens (CBP) en de Tweede Kamer niet ingrijpen behoudt Privacy First zich dat recht ook in dit geval voor.

Gisteravond besteedde EenVandaag uitgebreid aandacht aan het convenant. Bekijk hieronder de hele reportage, inclusief een interview met Privacy First:

'Voorvechters privacyrechten zien kleine lichtpuntjes 

Ik heb niks te verbergen, dus ze mogen alles van me weten. Dat was de afgelopen jaren de maatschappelijke teneur in het privacydebat. En deels is dit nog het geval. Bij privacyrechtenorganisatie Privacy First gruwelen ze van die redenering. Maar de voorvechters van fatsoenlijke omgang met persoonsgegevens zien inmiddels lichtpuntjes.

Het grote probleem van de databanken die de overheid bouwt, is dat ze compleet strijdig zijn met het belangrijkste principe van onze rechtsstaat. Namelijk: je bent pas verdachte en onderwerp van onderzoek bij een redelijke verdenking. Tegenwoordig geldt met het verzamelen van informatie over ons allemaal het principe: iedereen is schuldig tot het tegendeel bewezen is, zegt directeur Vincent Böhre van Privacy First.

Oprichter van de organisatie is Bas Filippini. Als ondernemer maakte hij zijn vermogen in de IT- industrie. Daardoor stelt hij uit eerste hand te kunnen zeggen dat 'de overheid bezig is een perfect elektronisch concentratiekamp te bouwen.'

Dat gebeurt allemaal vanuit wantrouwen van de burger, verzucht Filippini. De meeste van deze ontwikkelingen zijn technologisch gedreven. Iets kan, dus gaan we het ook doen. Er wordt veel te weinig nagedacht over de vraag: 'Is het wel echt nodig en wat bereiken we ermee? Het enige dat wij er tegenover kunnen zetten zijn rechtszaken en claims. Je houdt je niet aan de wet? Hup een claim van een miljoen aan je broek. We hebben een serie procedures lopen.

Gelukkig zie je dat rechters ontvankelijk zijn voor argumenten. Zo zijn we bijzonder blij met het vonnis van de rechtbank Oost-Brabant uit november dit jaar in de zaak aangespannen door parkeerbedrijf SMS Parking. De rechter oordeelde dat de fiscus niet alle parkeerdata mag opvragen, alleen omdat ze daarmee makkelijk zakelijke rijders die hun bijtelling niet betalen kunnen pakken. Wat ons betreft is dit echt een keerpunt.'

Bron: Telegraaf, zaterdag 28 december 2013, sectie Reportage, p. 5. Ook online beschikbaar op Telegraaf.nl.

Ondanks zijn recente Big Brother Award gaat minister Opstelten onverdroten verder met de bouw van zijn geliefde controlemaatschappij. Ditmaal niet door de Nederlandse politie de bevoegdheid te geven om ieders computer te kunnen hacken, door iedere Nederlandse politieagent een Taser-wapen te geven, door massale inzet van drones of door ieders reisbewegingen op de snelweg in een politiedatabank op te slaan, maar door voortaan ook de gegevens van alle vliegtuigpassiers die Nederland in- of uitreizen in een overheidsdatabank te bewaren. Volgens Opstelten zou de AIVD hierdoor een handjevol Nederlandse jihadisten beter in de gaten kunnen houden. Dit ondanks het feit dat dit plan al vier jaar oud is en destijds verworpen werd. Begin 2010 schreef de Telegraaf hierover het volgende: "De [inlichtingen]diensten willen met name weten wie er naar 'jihadgebieden' vertrekken. Amerika vraagt al langer om gegevens van de binnenkomende passagiers, maar daarover kunnen de diensten hier niet beschikken." (Telegraaf 12 februari 2010, p. 8, cursivering Privacy First). Zit achter het voorstel van Opstelten een verborgen Amerikaanse hand...?

Privacy First acht de plannen van Opstelten volstrekt onnodig en disproportioneel. Zelfs het hoofd van de AIVD benadrukte vorig jaar géén nieuwe bevoegdheden nodig te hebben. Bovendien loopt ieders privacy gevaar als buitenlandse inlichtingendiensten (waaronder de Amerikaanse NSA) rechtstreekse toegang tot deze databank zouden kunnen krijgen, bijvoorbeeld middels een 'single entry point' (reeds in mei 2012 werd Privacy First hierover getipt). Ook de Tweede Kamer lijkt vooralsnog zeer kritisch.

Beluister HIER onze eerste reactie in het programma Avondspits op Radio 1.
Audiolink: http://www.radio1.nl/item/166234-Reisgegevens%20opslaan%20is%20een%20%20prima%20middel%20tegen%20terreur!.html.

"Systeem leidt volgens deskundigen tot klantendiscriminatie. Kaart 'weinig innovatief'.

De introductie van de nieuwe AH-bonuskaart leidt volgens supermarktkenner Gerard Rutte tot discriminatie onder de zeven miljoen kaarthouders.

De vaste klanten die zich om privacyredenen niet willen laten registreren, lopen volgens de Santpoortse retaildeskundige voordeeltjes mis die hun buurman voortaan wel krijgt.

,,Vroeg of laat gaat dat schuren en ergernis wekken'', aldus Rutte, schrijver van vier boeken over supermarkten en marketing. ,,Je krijgt twee groepen klanten, waarbij je één groep gaat discrimineren. Twee mensen in dezelfde straat die niet hetzelfde betalen, leidt op den duur tot wrevel.''

De stichting Privacy First sluit zich daarbij aan. De stichting noemt de nieuwe registratie 'een oneerlijke handelspraktijk'. Woordvoerder Vincent Böhre: ,,Je dwingt mensen hun koopgedrag prijs te geven in ruil voor een beetje korting. Onderzoek van het tv-programma 'Kassa' wijst uit dat 98 procent van de supermarktklanten wil dat zijn aankoopgeschiedenis wordt gewist.''

Supermarktdeskundige Rutte is één van de vele criticasters van de invoering van de nieuwe AH-bonuskaart, die bij zeven van de negen miljoen klanten in de portemonnee zit. De omruiloperatie, die loopt tot en met 6 januari 2014, kent voor- en tegenstanders.

De ene klant is gesteld op privacy en krijgt geen persoonlijke aanbiedingen. De ander heeft geen moeite dat zijn aankopen worden gekoppeld aan zijn profiel en krijgt extra voordeeltjes.

Dat kan gaan om voorkeursproducten bij AH, maar ook om tanken met korting bij Shell of voordeel op aankopen via Bol.com.

In elk geval zijn de bezwaren van Consumentenbond en College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) voorlopig weggenomen. Gebruikers van de nieuwe kaart hebben nu de keuze: óf zich met naam en toenaam laten registreren, óf anoniem met de gewone bonusaanbiedingen blijven winkelen. Die keuzemogelijkheid is op last van het CBP door de supermarktketen ingevoerd. (...)"

Bron: Gooi- en Eemlander, Haarlems Dagblad, IJmuider Courant, Leidsch Dagblad & Noordhollands Dagblad, 22 oktober 2013.