Toon items op tag: Rechtspraak

Een brede coalitie van organisaties en ondernemingen start een kort geding tegen de Staat. Onder meer Stichting Privacy First, internetprovider BIT, de Nederlandse Vereniging van Journalisten en de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten eisen dat de Wet Bewaarplicht Telecommunicatie wordt afgeschaft. De wet is in strijd met fundamentele grondrechten die privéleven, communicatie en persoonsgegevens beschermen, zo oordeelden zowel de Raad van State als het Europees Hof van Justitie eerder. De Nederlandse regering weigert niettemin de Wet Bewaarplicht Telecommunicatie buiten werking te stellen.

Op 8 april 2014 heeft het Europees Hof van Justitie de Europese Dataretentierichtlijn 2006/24/EG in zijn geheel en met terugwerkende kracht ongeldig verklaard. Volgens het Hof is het lange tijd vastleggen van communicatiegegevens van iedereen, zonder concrete verdenking, in strijd met het fundamentele recht op privacy. Er moeten volgens het Hof objectieve criteria worden toegepast om de noodzaak van verzamelen en opslaan vast te stellen, en er moet voorafgaande controle zijn door een onafhankelijke instantie of rechter. Het onbeperkt ongericht verzamelen van metadata (verkeersgegevens) in het kader van zogenaamde 'mass surveillance' is volgens het Hof niet toegestaan.

In Nederland is regelgeving op dit gebied vastgelegd in de Wet Bewaarplicht Telecommunicatie, die grotendeels overeenkomt met de Dataretentierichtlijn. De wet houdt in dat telecombedrijven en internetproviders diverse gegevens over internet- en telefoniegebruik zes tot twaalf maanden moeten bewaren zodat Justitie die kan gebruiken voor opsporing en vervolging. De Raad van State oordeelde onlangs dat de wet in strijd is met de grondrechten die privéleven, communicatie en persoonsgegevens beschermen. De Nederlandse regering legt het advies van de Raad van State echter naast zich neer en weigert de wet buiten werking te stellen. Naleving van de wet zal worden gehandhaafd.

Vincent Böhre van Privacy First: "Door deze mass surveillance worden de privacyrechten van burgers massaal geschonden. Het is onacceptabel dat de Nederlandse regering hier aan vast blijft houden nadat de hoogste Europese rechter al in april duidelijk heeft gezegd dat deze privacyschending niet is toegestaan."

Thomas Bruning, secretaris van de Nederlandse Vereniging van Journalisten: "Telecombedrijven en internetproviders zijn nu verplicht een grote hoeveelheid gegevens over de communicatie van alle burgers te bewaren. Ook van journalisten. En ze moeten die gegevens op verzoek aan de overheid verstrekken. Er is geen enkele waarborg voor bronbescherming."

"De Nederlandse regelgeving is in strijd is met de geldende Europese fundamentele grondrechten", zo stelt Fulco Blokhuis, partner bij Boekx Advocaten, die inmiddels een dagvaarding heeft opgesteld. "Dat is even verontrustend als onwenselijk. Het handhaven van deze wet is onrechtmatig, zowel richting burgers als richting bedrijven die verkeersgegevens onder zich hebben en moeten houden."

Alex Bik van internetprovider BIT: "Bij de invoering van de wet verschool de Nederlandse regering zich achter het argument dat dat nu eenmaal moest van Europa, maar nu de Europese regeling met terugwerkende kracht is afgeschaft geldt dat argument plotseling niet meer. Dat klopt niet."

Otto Volgenant van Boekx Advocaten: "Nu minister Opstelten van Veiligheid en Justitie de Nederlandse wet voor de bewaarplicht van telecomgegevens niet wil afschaffen, gaan we de rechter verzoeken de wet buiten werking te stellen, dan wel te verbieden dat deze wet nog wordt toegepast. We zullen zeer binnenkort een kort geding aanhangig maken."

Update 12 januari 2015: het kort geding tegen de Staat over de bewaarplicht van telecomgegevens zal plaatsvinden in een openbare rechtszitting op woensdag 18 februari 2015 om 11.00 uur bij de Rechtbank Den Haag. Inmiddels heeft ook het gerenommeerde Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten (NJCM) zich bij de coalitie van eisende organisaties aangesloten. Klik HIER voor de dagvaarding (pdf), klik HIER voor het persbericht van Boekx Advocaten en HIER voor het bericht dat vanochtend bij de Telegraaf verscheen.

Update 30 januari 2015: gisteren vond in de Tweede Kamer een hoorzitting ("rondetafelgesprek") plaats over de bewaarplicht van telecomgegevens. Klik HIER voor het schema van de hoorzitting (pdf) en HIER voor de voorafgaande gespreksnotitie van Privacy First aan de Tweede Kamer (pdf). Tijdens de hoorzitting kwamen voornamelijk het gebrek aan noodzakelijkheid en proportionaliteit van de huidige bewaarplicht aan bod. Andere aspecten die door Privacy First werden ingebracht hadden betrekking op het maatschappelijke chilling effect en mogelijke function creep (doelverschuiving) van de bewaarplicht.

Update 13 februari 2015: vandaag diende de landsadvocaat namens de Staat een Conclusie van Antwoord tegen de dagvaarding in; klik HIER (pdf, 9 MB). De ontvankelijkheid van de eisende organisaties zal niet door de Staat worden aangevochten, zo heeft de landsadvocaat telefonisch aan onze advocaten meegedeeld. Het geding zal zich daardoor meteen op de inhoud i.p.v. de procedurele vereisten van de zaak kunnen toespitsen. Dit is een baanbrekende ontwikkeling: in vergelijkbare rechtszaken werd de ontvankelijkheid van eisende partijen vrijwel altijd aangevochten door de Staat. Een cruciale rechtszaak over dergelijke ontvankelijkheid (Paspoortproces tegen de opslag van vingerafdrukken) wordt momenteel door Privacy First tegen de Staat gevoerd bij de Hoge Raad. Privacy First beschouwt de erkenning van ontvankelijkheid door de landsadvocaat in het kort geding over de telecom-bewaarplicht als sterke ondersteuning voor deze en toekomstige rechtszaken rond het recht op privacy. In een tijd waarin de toegang tot de rechter voor individuele burgers in toenemende mate onder financiële druk staat, vormt de ontvankelijkheid van maatschappelijke organisaties als Privacy First bovendien een belangrijke waarborg voor een functionerende democratische rechtsstaat.

Update 18 februari 2015: voor een volle zaal (veel ambtenaren, burgers, studenten en journalisten) kruisten Privacy First c.s. en de Staat vandaag de juridische degens; klik HIER voor het pleidooi van onze advocaten (pdf) en HIER voor de pleitnota van de landsadvocaat (pdf). De rechter luisterde aandachtig en stelde geen vragen. De datum van het vonnis is vooralsnog bepaald op woensdag 11 maart 2015.

Update 11 maart 2015: in een baanbrekend vonnis heeft de rechter vandaag de Wet Bewaarplicht Telecommunicatie buiten werking gesteld! Lees HIER ons nieuwsbericht.

Van tijd tot tijd laait de discussie weer op: zou ieders DNA in een databank moeten worden opgeslagen om de opsporing van misdrijven te vergemakkelijken? Of is dit in strijd met het recht op privacy? Deze week besteedde de Amsterdamse televisiezender AT5 aandacht aan deze vraag in het programma De Stelling van Amsterdam. Klik HIER voor de hele uitzending of bekijk hem hieronder:

Op 11 november 2014 diende bij de rechtbank Amsterdam de zaak van Privacy First voorzitter Bas Filippini tegen kentekenparkeren. Dit naar aanleiding van een parkeerboete die Filippini had ontvangen nadat hij weigerde om zijn kenteken in te voeren bij een parkeerautomaat. Privacy First acht dit immers in strijd met het recht op privacy in de zin van anonimiteit in de openbare ruimte. RTL was met een cameraploeg bij de rechtszitting aanwezig. Klik HIER voor het hele item in het RTL Journaal van 19.30u. Meer over de rechtszaak leest u HIER.

© RTL

In de rechtbank Amsterdam interviewde Radio Noord-Holland onze voorzitter over zijn rechtszaak tegen kentekenparkeren. Hieronder het hele fragment zoals op 11 november uitgezonden in het programma NH Lunchroom:

Na afloop van de rechtszitting interviewde Radio 1 Privacy First voorzitter Bas Filippini over zijn zaak tegen kentekenparkeren. Beluister hieronder het hele fragment of klik HIER voor de versie op de website van Radio 1.

"De stichting Privacy First heeft de gemeente Amsterdam voor de rechter gesleept vanwege haar parkeerbeleid. Het kentekenparkeren dat is ingevoerd, is volgens de stichting in strijd met het recht op privacy.

Voorzitter Bas Filippini ageert tegen de verplichte registratie van kentekens en het gebrek aan anonieme betalingsmogelijkheden. ,,Beide aspecten zijn in strijd met het recht op privacy wegens gebrek aan noodzaak en proportionaliteit", stelt Filippini. ,,Bovendien ontbreekt een privacyvriendelijk alternatief."

Aanleiding voor de rechtszaak, die dinsdag dient bij de rechtbank in Amsterdam, is een parkeerboete die Filippini ontving wegens het niet invoeren van zijn kenteken in een parkeerautomaat. Hij weigerde dit. ,,Iedere vrije burger heeft immers het recht op privacy in de zin van anonimiteit in de openbare ruimte, ook als men ergens de auto parkeert. Dit recht wordt beschermd door artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens."

In steeds meer Nederlandse gemeenten wordt kentekenparkeren ingevoerd."

Bron: http://www.metronieuws.nl/regionaal/amsterdam-voor-de-rechter-om-kentekenparkeren/SrZnkg!cyzcalcZVX9p6/, 7 november 2014.

"Auto parkeren? In sommige Nederlandse gemeentes moeten automobilisten hun kenteken invoeren bij de parkeermeter. Tot ongenoegen van Bas Filippini (48), voorzitter van de stichting Privacy First. Hij eist vandaag voor de rechter dat de gemeente Amsterdam het zogeheten kentekenparkeren afschaft.

Volgens Filippini is het een aantasting van onze privacy. "Er is een directe koppeling tussen mij en mijn kenteken. Ik wil anoniem kunnen reizen." Als de rechter hem gelijk geeft en Amsterdam zijn parkeerbeleid moet aanpassen, volgen naar zijn verwachting ook de andere gemeentes.

De directe aanleiding van de rechtszaak is een parkeerboete die Filippini ontving omdat hij zijn kenteken niet invoerde bij een parkeerautomaat. De boete bedroeg 59,60 euro. "Dat is toch belachelijk?", zegt Filippini. "Als ik niet mee wil doen aan het verzamelen van kentekens, moet dat kunnen."

De overheid faalt in het handhaven van privacy, vindt Filippini. Hij is bang voor misbruik van de opgeslagen kentekens. "De overheid is bezig een kentekendatabase op te bouwen. Die informatie kunnen ze vast voor andere dingen gebruiken."

Een goed alternatief vindt hij het nummeren van parkeervakken, zodat automobilisten dát nummer kunnen invoeren bij de parkeermeter. "Dat is anoniem, en de software van de automaten kan gemakkelijk aangepast worden."

Privacy First heeft ook gestreden voor de anonieme ov-chipkaart en het belang van het medisch geheim. In februari kregen ze gelijk in een zaak over de centrale opslag van vingerafdrukken. Dat mag niet, luidde het vonnis."

Bron: Trouw, 11 november 2014, p. 9.

"Na maanden vertraging dient vandaag eindelijk de mogelijk baanbrekende rechtszaak met als hamvraag: wordt de privacy in de stad geschonden door het kentekenparkeren?

Het verhaal begint op 14 oktober 2013, toen Bas Filippini op de Gustav Mahlerlaan een parkeerkaartje kocht. In juli van dat jaar werd in Amsterdam het kentekenparkeren ingevoerd: wie een parkeerbonnetje wil hebben, moet eerst het kenteken van de auto invoeren.

"Dat heb ik niet gedaan, expres niet. Ik ben er namelijk pertinent op tegen dat ik mijn privégegevens in moet tikken om van de overheid gebruik te kunnen maken", zegt Filippini die tevens voorzitter is van de stichting Privacy First. "Sterker nog, ik moet er gebruik van maken, want parkeerbeheerder Cition heeft ook nog eens een monopoliepositie."

Enkele weken later viel er een boete van EUR 59,90 in de bus. Filippini weigerde deze te betalen, hij had weliswaar geen kenteken ingevoerd, maar wel gewoon zijn parkeerkaartje betaalt. Over en weer volgden brieven met bezwaarschriften en afwijzingen. Bijkomend probleem volgens Filippini is dat de ingevoerde kentekens ook nog eens dertien weken worden bewaard in een databank, de termijn die staat voor eventuele beroep- en bezwaarperiode.

Volgens Filippini's advocaat Benito Boer maakt hij een grote kans de zaak te winnen."Onder bepaalde omstandigheden mag de overheid afstappen van het Europees recht op privacy, maar het doel moet dan wel de middelen heiligen. Daar is in dit geval geen sprake van."

De uitspraak, die waarschijnlijk nog weken op zich laat wachten, kan grote gevolgen hebben voor de rest van Nederland. Een aantal gemeenten heeft net als Amsterdam het kentekenparkeren al ingevoerd. "Als blijkt dat het strijdig is met de wet, kan dat niet meer worden toegepast."

Filippini heeft met zijn stichting al een oplossing bedacht: een anonieme registratie aan de hand van parkeervaknummer in plaats van een systeem van verplicht kentekenparkeren. Zolang de zaak onder de rechter is, wil de gemeente Amsterdam inhoudelijk niet reageren. Uit stukken in bezit van deze krant blijkt dat Cition vindt dat het keurig volgens de regels handelt en dat door het nieuwe systeem de handhaving veel efficiënter, meer kostenbesparend en minder fraudegevoelig is geworden."

Bron: Telegraaf, 11 november 2014, p. 16.

De kilometerstanden die de RDW sinds dit jaar van alle auto's bijhoudt, zijn onbedoeld een nieuwe bron van informatie voor de Belastingdienst. De dienst heeft al in 'enkele tientallen' gevallen kilometerstanden opgevraagd bij de RDW. Dat gebeurt vooral om het privégebruik van lease- en zakenwagens te controleren, aldus een woordvoerder van de Belastingdienst. "Maar we kunnen in principe voor alle autogerelateerde belastingen de gegevens opvragen bij de RDW." Zo zou de dienst bij twijfel ook belastingvrij gedeclareerde kilometers kunnen controleren.

Het doorgeven van kilometerstanden is sinds 1 januari verplicht bij alle reparaties boven de 150 euro. Het systeem is bedoeld om fraude met tellerstanden te voorkomen. Vorig jaar leidde het opvragen van parkeergegevens door de Belastingdienst tot ophef, omdat de privacy van automobilisten in het geding zou komen. Ook werd bekend dat de Belastingdienst via een convenant alle beelden van KLPD-camera's krijgt. Volgende week dient een rechtszaak over die kwestie. De dienst vroeg bij KLPD en parkeerbedrijven alle gegevens op, om er vervolgens de bruikbare zaken uit te selecteren.

Bij de RDW gebeurt dat vooralsnog niet. Daar zijn alleen van individuele automobilisten de gegevens opgevraagd. Ook verzekeraars kunnen de kilometerstanden inzien, maar dat mag alleen bij de schade-afhandeling na ongelukken, verzekert de RDW.

Sinds 1 oktober krijgen autobezitters een brief thuisgestuurd als de tellerstand van hun auto rare sprongen maakt. Dat is tot vorige week 7.247 keer gebeurd, meldt een woordvoerster van de RDW. Zeventig mensen vroegen vervolgens meteen om een correctie van de gegevens. Dat aantal lijkt de laatste dagen toe te nemen, meldt de RDW.

Vandaag dient in Amsterdam een rechtszaak van belangenorganisatie Privacy First tegen het verplicht invoeren van kentekens in parkeerautomaten in Amsterdam. Ook in andere gemeenten is of wordt kentekenparkeren verplicht, omdat controle zo snel met camerawagens uitgevoerd kan worden. Ingevoerde kentekens kunnen echter ook door de Belastingdienst opgeëist worden. (...)"

Bron: BN/DeStem, Brabants Dagblad, De Stentor, Deventer Dagblad, Dagblad Flevoland, Gelders Dagblad, Nieuw Kamper Dagblad, Sallands Dagblad, Zutphens Dagblad, Zwolse Courant, Twentsche Courant Tubantia, Eindhovens Dagblad, Leidsch Dagblad, Provinciale Zeeuwse Courant, 11 november 2014.

Op dinsdagochtend 11 november as. vindt bij de rechtbank Amsterdam een unieke rechtszitting plaats: de zaak van Privacy First voorzitter Bas Filippini tegen kentekenparkeren in Amsterdam.

De rechtszaak draait in de kern om twee aspecten bij kentekenparkeren die Stichting Privacy First onrechtmatig acht: 1) verplichte registratie van kentekens en 2) gebrek aan anonieme betalingsmogelijkheden. Beide aspecten zijn in strijd met het recht op privacy wegens gebrek aan noodzaak en proportionaliteit. Bovendien ontbreekt een privacyvriendelijk alternatief.

Aanleiding voor de zaak is een parkeerboete die Filippini ontving wegens het niet invoeren van zijn kenteken in een parkeerautomaat. Dit omdat verplichte invoering van kentekens bij parkeren in strijd is met het recht op privacy. Iedere vrije burger heeft immers het recht op privacy in de zin van anonimiteit in de openbare ruimte, ook als men ergens de auto parkeert. Dit recht wordt beschermd door artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.

In steeds meer Nederlandse gemeenten wordt kentekenparkeren ingevoerd. De uitkomst van deze zaak zal dus invloed hebben op het parkeerbeleid van alle Nederlandse gemeenten.

Klik HIER voor ons beroepschrift zoals wij dat eerder dit jaar indienden bij de rechtbank Amsterdam (inclusief ons eerdere bezwaarschrift en de daaropvolgende reactie van parkeerbeheerder Cition, pdf). Klik HIER voor het latere verweerschrift van de gemeente Amsterdam (pdf).

Privacy First wordt in deze zaak vertegenwoordigd door mr. Benito Boer van Alt Kam Boer Advocaten in Den Haag. Dit advocatenkantoor verzorgt tevens de cassatiefase in ons civiele Paspoortproces bij de Hoge Raad.

De rechtszaak van onze voorzitter tegen de gemeente Amsterdam is openbaar: u bent van harte welkom. Adres: rechtbank Amsterdam, Parnassusweg 220. Datum & tijdstip: dinsdag 11 november 2014, 9.00u. Zaaknr: AMS 14/1512 Parkbl.  Wij hopen op uw komst!

Update 12 november 2014: gisteren vond eindelijk de langverwachte rechtszitting plaats. Namens de voorzitter van Privacy First voerde onze advocaat Benito Boer het woord; klik HIER voor zijn pleidooi (pdf). De gemeente Amsterdam werd tijdens de zitting vertegenwoordigd door de gemeentelijke belastinginspecteur Bas Brekveld. Tijdens de zitting kwamen tal van principiële aspecten rond de zaak aan bod, waaronder de opslagtermijnen en mogelijke toegang door derden, anonieme betalingsmogelijkheden en privacyvriendelijke alternatieven. De zaak kreeg veel aandacht in de media, waaronder de Telegraaf en Radio 1. RTL Nieuws was tijdens de zitting met een cameraploeg aanwezig; klik HIER voor het item gisteravond in het RTL Journaal en HIER voor overige publicaties en interviews. Het vonnis van de rechtbank staat vooralsnog gepland voor 23 december as. Privacy First hoopt op een positieve uitspraak!

© RTL

Update 18 december 2014: het vonnis van de rechtbank Amsterdam is vandaag 6 weken uitgesteld.

Update 30 januari 2015: eerder dan verwacht heeft de rechtbank vandaag uitspraak gedaan en onze voorzitter in het gelijk gesteld! Bij parkeren hoeft geen kenteken te worden ingevoerd als kan worden aangetoond dat voor de parkeerplek betaald is. Het Parool en de Telegraaf hadden de primeur. Klik HIER voor ons nieuwsbericht en HIER voor het hele vonnis.