Toon items op tag: Cameratoezicht

Klik HIER voor het interview van RTV Utrecht met Privacy First voorzitter Bas Filippini over zijn rechtszaak tegen trajectcontroles.

Op de dag van onze rechtszaak tegen trajectcontroles besteedde de NOS er aandacht aan in de televisiejournaals van 13u, 15u, 18u en 20u. Klik HIER voor het item in het NOS Journaal van 20u (vanaf 14m50s).

"Stichting Privacy First heeft de strijd aangebonden met trajectcontroles. De camera's boven snelwegen zijn een te grote inbreuk op onze privacy en in strijd met de wet, betoogde voorzitter Bas Filippini gisteren voor de Utrechtse kantonrechter.

Automobilisten kennen ze maar al te goed: de camera's boven onder andere de A2, A4 en A13, die bij een snelheidsovertreding kunnen leiden tot een envelop van het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB).

Ook Bas Filippini ontving er een. Hij besloot de boete bij de kantonrechter aan te vechten, om zo een principiële uitspraak te ontlokken. Volgens de privacy-activist zijn trajectcontroles in strijd met zowel de Nederlandse grondwet als het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.

De overheid draait met trajectcontroles een rechtsbeginsel om, namelijk dat iedereen onschuldig is tot het tegendeel is bewezen, vindt Filippini. ,,Om 2 procent hardrijders te pakken, wordt de overige 98 procent die zich keurig aan de snelheid houdt, ook gefilmd. Waarom moeten zo veel burgers die niets fout hebben gedaan, worden gecontroleerd?"

Volgens het Openbaar Ministerie is er geen sprake van privacyschending. ,,Alleen de gegevens van snelheidsovertreders worden bewaard. De rest wordt binnen 72 uur gewist," stelt OM-woordvoerder Ernst Koelman. Een enkele keer worden die gegevens door de politie opgevraagd voor opsporingsdoeleinden. ,,Maar dat gaat om slechts een handjevol zaken per jaar."

Het zal niet de eerste keer zijn dat Filippini met zijn stichting de overheid een tik op de vingers geeft. Eerder procedeerde hij met succes tegen de vingerafdruk op paspoorten, de bewaarplicht van telecomgegevens en het verplicht invoeren van het kenteken voor parkeerders. Ook nu denkt hij een goede kans te maken: ,,Er is geen wettelijke basis voor trajectcontroles."

Openbare ruimte

Volgens Privacy First maken trajectcontroles deel uit van een keten van controlemiddelen, waarmee de overheid een beeld krijgt van iemands doen en laten. ,,Waarom moet alles wat je in de openbare ruimte doet, geregistreerd worden?"

Filippini richtte in 2008 de stichting Privacy First op, nadat hij sinds de aanslagen van 9/11 zag hoe in hoog tempo privacy werd ingeleverd. ,,Amerika kwam met de Patriot Act, maar toenmalig minister van Justitie Hirsch Ballin deed ook flink mee. Ik vond dat er een streep moest worden getrokken." Sindsdien lokt hij proefprocessen uit.

Uitspraak over 2 weken."

Bron: Algemeen Dagblad 29 april 2015, p. 11. Tevens gepubliceerd in AD/De Dordtenaar, AD/Groene Hart, AD/Rotterdams Dagblad, AD/Haagsche Courant, AD/Utrechts Nieuwsblad, AD/Amersfoortse Courant, AD/Rivierenland 29 april 2015 (p. 11) en op http://www.ad.nl/ad/nl/1012/Nederland/article/detail/3985628/2015/04/28/Trajectcontroles-zijn-in-strijd-met-de-wet.dhtml, 28 april 2015.

"Het moet niet zover komen dat we sluiproutes moeten nemen om aan 'Big Brother' te kunnen ontsnappen. Daarvoor waarschuwt voorzitter Bas Filippini van de stichting Privacy First dinsdag, in de rechtbank in Utrecht. Filippini gebruikt daar een rechtszaak over een verkeersboete na een trajectcontrole, om een principiële uitspraak van de rechter uit te lokken over hoe dit trajectcontrolesysteem de privacy van onschuldige automobilisten schendt.

Een netwerk met 150 tot 200 camera's voor trajectcontroles in Nederland registreert óók kentekens van onschuldige automobilisten. Bovendien controleert niemand hoelang de beelden bewaard worden en worden de beelden steeds vaker ook gebruikt voor andere doeleinden dan snelheidscontroles, aldus de stichting. Dat is in strijd met de grondwet én het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).

De grondwet en het EVRM beschermen de privacy van burgers. Een overheid mag alleen maar in de persoonlijke levenssfeer van burgers rondneuzen als dat nodig is voor het bewaken van de openbare orde én mits de inbreuk op de privacy klein blijft. Kentekens registreren met camera's is geen kleine inbreuk, vindt de stichting.

Volgens de stichting vereist zo'n vergaande privacyschending dat er een extra wettelijke beschrijving komt wanneer dat wel en niet ingezet kan worden, hoe lang de beelden bewaard mogen worden en voor welk doel de beelden gebruikt mogen worden. Die wettelijke beschrijving wordt momenteel wel opgesteld, maar is nu nog niet door de Tweede en Eerste Kamer heen. Daardoor kan de overheid nu van elke willekeurige onschuldige burger de gangen nagaan.

Het Openbaar Ministerie (OM) stelt dat het camerabeelden mag maken en korte tijd bewaren om de opsporingstaak van snelheidsovertreders goed te kunnen uitvoeren. De privacyschending die daarbij komt kijken, is volgens het OM beperkt.

De kantonrechter doet op 12 mei uitspraak. De boete waarmee de privacydiscussie werd aangezwengeld, betreft overigens 45 euro voor 7 kilometer te hard rijden in 2012."

Bron: ANP, 28 april 2015. O.a. gepubliceerd in Limburgs Dagblad, BN/De Stem, Dagblad Tubantia/Twentsche Courant, Leeuwarder Courant, Dagblad de Limburger & Dagblad van het Noorden 29 april 2015.

Op de dag van onze rechtszaak tegen trajectcontroles werd er op de radio veel aandacht aan besteed. Hieronder alle interviews op een rij:

Interview Radio Utrecht met voorzitter Bas Filippini: (bron)

"Volgende week dinsdag vindt er bij de rechtbank Utrecht een rechtszaak tegen de trajectcontroles van de Staat plaats. De zaak is aangespannen door Bas Filippini, voorzitter van privacybeweging Privacy First. Volgens Filippini zijn trajectcontroles een grove schending van de privacy, aangezien iedereen door de overheid wordt gevolgd, ook het gros van de automobilisten dat niet te hard rijdt.

Een specifieke wettelijke basis ontbreekt hiervoor, aldus de Filippini. "Dit is in strijd met de Grondwet en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM)." De voorzitter van Privacy First ontving eind 2012 een boete wegens een snelheidsovertreding op de A2. Filippini vocht deze boete aan met een beroep op privacyschending. De trajectcontroles maken namelijk van elke automobilist een potentiële verdachte, zo laat hij weten.

"Dit vormt een omkering van het klassieke principe in een democratische rechtsstaat: de overheid mag pas inbreuk op de privacy maken bij een redelijke verdenking van een concreet strafbaar feit", aldus Filippini. Hij wil dit dan ook door de rechter laten toetsen en is bereid om hiervoor door te procederen tot aan het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg.

Filippini stelt dat het om een unieke zaak gaat. Als één van de weinige landen ter wereld mogen Nederlandse rechters geen wetten aan de Grondwet toetsen. In veel zaken wordt daarom louter aan het EVRM getoetst. Trajectcontroles zijn echter geen wet, maar een nationale praktijk. Filippini wil dat die praktijk door de rechter aan het EVRM én de Grondwet wordt getoetst. De rechtszaak bij de rechtbank Midden-Nederland, locatie Utrecht, is openbaar en vindt om 11:00 uur plaats."

Bron: https://www.security.nl/posting/426060/Volgende+week+rechtszaak+tegen+trajectcontroles+Staat, 23 april 2015.

Zoals op 4 april jl. door Privacy First op televisie aangekondigd bij RTL Nieuws: 

Op dinsdag 28 april as. vindt bij de rechtbank Utrecht een unieke rechtszitting plaats: de zaak van Privacy First voorzitter Bas Filippini tegen trajectcontroles. Privacy First beschouwt trajectcontroles als massale privacyschending. Bij trajectcontroles wordt immers iedereen door de overheid gevolgd, ook het gros van de automobilisten dat niet te hard rijdt. Een specifieke wettelijke basis hiervoor ontbreekt. Dit is in strijd met de Grondwet en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).

Aanleiding voor de zaak

In oktober 2012 ontving Privacy First voorzitter Bas Filippini een boete wegens een snelheidsovertreding op de A2. Filippini vocht deze boete aan met een beroep op privacyschending: door trajectcontroles worden alle automobilisten continu gevolgd. Iedere automobilist wordt hierdoor een potentiële verdachte. Dit vormt een omkering van het klassieke principe in een democratische rechtsstaat: de overheid mag pas inbreuk op de privacy maken bij een redelijke verdenking van een concreet strafbaar feit. Privacy First wil dit door de rechter laten toetsen en is bereid om hiervoor door te procederen tot aan het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg.

Grondwet

Privacy First staat voor het klassieke recht op vrijheid en anonimiteit in de openbare ruimte. Dit recht vloeit voort uit artikel 8 EVRM. Trajectcontroles zijn een ernstige inbreuk op dit recht. Onder het EVRM zijn dergelijke inbreuken slechts toegestaan voorzover sprake is van strikte privacywaarborgen. Artikel 10 van de Nederlandse Grondwet vereist hiervoor bovendien een specifieke wettelijke basis. Specifieke wetgeving voor trajectcontroles bestaat tot op heden echter niet. Trajectcontroles zijn daarom in strijd met zowel de Grondwet als het EVRM.

Unieke zaak

Uniek aan deze zaak is het grondwettelijke aspect: als één van de weinige landen ter wereld mogen Nederlandse rechters geen wetten aan de Grondwet toetsen. In veel zaken wordt daarom louter aan het EVRM getoetst. Trajectcontroles zijn echter geen wet, maar een nationale praktijk. Die praktijk dient door de rechter te worden getoetst aan het EVRM én de Grondwet.

Openbare rechtszitting

De rechtszaak tegen trajectcontroles vindt plaats op dinsdag 28 april as. om 11.00u bij de rechtbank Midden-Nederland (locatie Utrecht, afdeling Mulderzaken). De rechtszitting is openbaar: u bent van harte welkom! Klik HIER voor een routebeschrijving. Zaaknummer: 2746811 UM VERZ 14-358, L.T.C. Filippini vs. CVOM.

Lees ook de recente column van onze voorzitter en beluister HIER twee radio-interviews over de rechtszaak.

Update 28 april 2015: vanochtend vond in een goedgevulde zaal van de rechtbank Midden-Nederland de rechtszitting plaats. Namens Privacy First voorzitter Bas Filippini voerde onze advocaat Benito Boer (Alt Kam Boer Advocaten, Den Haag) het woord; klik HIER voor de pleitnota en HIER voor het eerdere beroepschrift van onze voorzitter (pdf). Tijdens de zitting biechtte het Openbaar Ministerie op dat alle trajectcontrole-data van alle automobilisten 72 uur lang worden bewaard en niet louter worden gebruikt voor snelheidscontroles: deze data worden tevens gebruikt voor bredere opsporing en vervolging van strafbare feiten. Dit is precies de function creep (doelverschuiving) die Privacy First reeds vermoedde en waar deze zaak zich tegen richt. Zonder specifieke wettelijke basis (die ontbreekt, zo erkende het Openbaar Ministerie ook) zijn dergelijke opslag en gebruik van trajectcontrole-data in strijd met art. 10 Grondwet en art. 8 EVRM. Het is nu aan de rechter om hierover te oordelen. De uitspraak van de rechter staat gepland op dinsdag 12 mei as. om 13.00u.

Update 29 april 2015: klik HIER voor de reportage over de rechtszaak in het NOS Journaal gisteravond (vanaf 14m50s) en beluister HIER onze interviews gisteren op o.a. Radio 1, Radio 2 en BNR Nieuwsradio. Hieronder ziet u de reportage van RTV Utrecht: 

Update 12 mei 2015: vandaag deed de rechter helaas een teleurstellende uitspraak. Beluister HIER onze eerste reactie bij BNR Nieuwsradio en lees HIER het commentaar van Privacy First voorzitter Bas Filippini. Privacy First bezint zich op nadere juridische stappen.

Update 2 december 2015: naar aanleiding van de uitspraak van de rechtbank Utrecht heeft Privacy First onlangs een klacht ingediend bij het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg. Privacy First wacht sindsdien of deze klacht door het Hof ontvankelijk zal worden verklaard en inhoudelijk zal worden behandeld.

"Er zijn grenzen aan de technieken die de overheid mag gebruiken om de burger te controleren. Dat vindt zeventig procent van de deelnemers aan de Stelling van de Dag. U meent dat de controle met waarborgen moet worden omgeven.

Een ruime meerderheid vindt het dan ook een goede zaak dat privacywaakhond Privacy First een rechtszaak tegen trajectcontroles heeft aangespannen omdat de camera's niet alleen hardrijders registreren maar ook alle andere automobilisten die langsrijden en zich netjes aan de snelheidslimiet houden. Volgens Privacy First, dat een nationaal debat over controletechnieken wil houden, is dit onrechtmatig. "De goeden mogen niet onder de kwaden lijden", aldus een lezer. U vindt dat trajectcontrole net als in Duitsland verboden zou moeten worden.

Ook andere technische systemen vindt u onaanvaardbaar, zoals het opslaan van telefoon- en internetgegevens van burgers en het invoeren van het kenteken in parkeermeters, waar de rechter overigens al een stokje voor heeft gestoken. Over het met camera's registreren van kentekens en het opslaan van passagiersgegevens verschilt u van mening. De helft is ervoor, de andere helft is tegen.

Camera's op straat, in winkelcentra, tunnels en dergelijke vindt u echter geen bezwaar. "Het is goed voor onze veiligheid", schrijft iemand. Een ander tekent echter aan dat het niet de bedoeling is dat de camera's registreren "wat voor brood ik koop bij de bakker".

Aanvaardbaar
Zeventig procent van de lezers vindt opslaan van persoonsgegevens en camerabeelden alleen aanvaardbaar als er duidelijke waarborgen zijn, bijvoorbeeld dat ze niet worden misbruikt en dat ze maar kort worden bewaard. "Alleen toestaan indien er duidelijke garanties zijn dat de gegevens alleen voor dat ene doel beschikbaar zijn en alleen voor de juiste dienst", schrijft een lezer.

U bent het er niet mee eens dat dit soort controlepraktijken een noodzakelijk kwaad is en dus zonder meer moet worden aanvaard. Een flinke minderheid van bijna 40 procent vindt echter van wel: "Met alle terreur is het hard nodig, deze controle." Een ander schrijft: "Als er ook maar één zaak wordt opgelost omdat een persoon per ongeluk ergens op een camera staat, vind ik het prima."

Minister Van der Steur (Veiligheid) stelt dat de opsporing van misdrijven wordt bemoeilijk als bedrijven niet meer kunnen worden verplicht telefonie- en internetgegevens van burgers op te slaan. Ruim 60 procent van u is echter niet van deze argumentatie onder de indruk: "Onder het mom van veiligheid wordt een steeds meer totalitaire staat ingevoerd", aldus een lezer, die verwijst naar het boek '1984' over een futuristische dictatuur waarin 'Big Brother' elke burger via een beeldscherm in de gaten houdt.

Ruim zeventig procent van u vindt dat de overheid te veel en te vaak persoonsgegevens opslaat. "Ik vind het te ver gaan, mijn privacy wordt zo op vele terreinen geschonden," schrijft iemand. Meer dan de helft vindt dat bestrijding van misdaad en terreur ook wel zonder dit soort praktijken kan: "Het is nog nooit bewezen dat het opslaan van al deze data heeft geholpen tegen terreur.""
 
Bron: Telegraaf 8 april 2015, p. 18. Tevens gepubliceerd op http://www.telegraaf.nl/watuzegt/23898277/__Burger_ongebreideld_controleren__.html.

"De opkomst van de dashboard-camera is onstuitbaar. Juridisch zijn er haken en ogen, zeker op wintersport.

Handig. Terwijl de auto op de oprit staat, snort een kleine camera op het dashboard rustig verder. Zo kun je achteraf altijd zien wie er met zijn sleutel over je lak heeft gekrast, of wie de deur van de auto heeft opengebroken om die vergeten laptop van de bijrijdersstoel te plukken.

Maar mag dat eigenlijk wel, zo'n camera urenlang laten lopen? Die vraag wordt steeds actueler nu de dashboard-camera, kortweg dashcam, een onstuitbare opmars doormaakt. Het apparaat is vooral populair om bijzondere ritten te filmen. Dat je bij aanrijdingen kunt bewijzen dat je toch écht van rechts kwam, is mooi meegenomen. Een kans waar politie en verzekeraars op inspelen.
(...)
Wie wil weten of het filmwerk legaal is, zal de vraag moeten beantwoorden waarvoor hij de beelden gebruikt, legt ICT-jurist Arnoud Engelfriet uit. Wie met de camera bewijsmateriaal wil verzamelen bij aanrijdingen, mag vrijwel onbeperkt filmen. Maar bij het parkeren komen al snel de privacyregels in het geding, stelt Engelfriet. Verzekeraars en camerabouwers adviseren om óók te filmen als je auto lange tijd op dezelfde plek staat. Op de eigen oprit bijvoorbeeld. Zo betrap je immers inbrekers en mensen die een parkeerongelukje veroorzaken.

Juridisch ligt dat gevoelig. De dashcam kan op zo'n moment gezien worden als een vaste camera. En dan moet je volgens de privacyregels een waarschuwingsbordje met de tekst 'camerabewaking' ophangen, stelt Engelfriet. Een woordvoerster van het College Bescherming Persoonsgegevens gaat zelfs nog een stap verder. Als je filmt, moet je dat altijd kenbaar maken, stelt ze. Een motorrijder met een camera op de helm, is voor voorbijgangers nog wel herkenbaar. Maar een auto met een camera zou eigenlijk ook tijdens het rijden voorzien moeten zijn van het bordje 'camerabewaking'. Hoe dan ook, in werkelijkheid negeren particulieren deze regels massaal. (...)

Juist op het internet gaat het vaak mis met de combinatie privacy en dashcams. (...) Op de beelden van de dashcam staan immers ook herkenbare gezichten van voorbijgangers en leesbare kentekens.

Een inbreuk op de privacy, volgens de wet. Waakhond Privacy First pleit daarom bij monde van jurist Vincent Böhre voor 'slimme' software in de camera's die kentekens en gezichten meteen onherkenbaar maakt. "Zet er een beveiligingssleutel op. Heb je een aanrijding, dan kunnen verzekeraar, politie of jijzelf met die sleutel de kentekens altijd weer leesbaar maken."

Wie de regels in Nederland ingewikkeld vindt, moet de dashcam op weg naar de wintersport maar helemaal uit laten. In Duitsland is de camera een juridisch wespennest. Zo bepaalde een Duitse rechter dat je voor toeristisch gebruik gerust een camera op je dashboard of op je motorhelm mag monteren. Maar als je de beelden later op internet wil zetten, ben je al bij voorbaat illegaal bezig. Ook het gebruik van de beelden om bij ongelukken aan te tonen dat je onschuldig bent, gaat soms te ver, oordeelt de Duitse rechter.

In Oostenrijk en Luxemburg is het gebruik van de camera's, net als in Portugal, zelfs helemaal verboden, waarschuwt de ANWB. Boetes kunnen oplopen tot enkele duizenden euro's."

Bron: BN/DeStem, Brabants Dagblad, De Stentor, Deventer Dagblad, Dagblad Flevoland, Apeldoornse Courant, Dagblad de Limburger, Gelders Dagblad, De Gelderlander, Limburgs Dagblad, Nieuw Kamper Dagblad, Sallands Dagblad, Veluws Dagblad, Zutphens Dagblad, Zwolse Courant, Twentsche Courant Tubantia, Eindhovens Dagblad, Provinciale Zeeuwse Courant, 14 februari 2015.

"Tegen fotojournalist Roel Dijkstra is een boete geëist van 500 euro voor het gebruik van een drone. Dijkstra stond vandaag voor de rechter in Rotterdam, omdat hij met zijn model-helikopter opnames heeft gemaakt in de buurt van Rotterdam The Hague Airport. Volgens de luchtvaartpolitie vormde de drone een gevaar voor de aanvliegroute.

De journalist is het daar niet mee eens. Hij stelt dat zijn drone niet hoger komt dan 50 à 100 meter en dus geen gevaar vormt. "Als de drone hoger vliegt, kan ik toch geen goede foto's meer maken", zegt hij. "Bovendien vloog de drone niet hoger dan de tweede verdieping, zeg zo'n negen meter hoog."

Proefproces

Dijkstra zocht naar aanleiding van zijn boete contact met de Nederlandse Vereniging voor Journalisten (NVJ). De vereniging wil een proefproces uitlokken, omdat het voor journalisten haast onmogelijk is om een drone te gebruiken.

Volgens de NVJ heeft het ministerie van Infrastructuur en Milieu al erkend dat de regelgeving voor journalisten onwerkbaar is.

(...) Ook Privacy First trok al aan de bel. Die organisatie vindt de regelgeving voor drones erg vaag.

Dom en Efteling

De afgelopen maanden haalden een aantal drone-filmpjes het nieuws. Zo maakte een Brabantse jongen opnames van attractiepark De Efteling en filmde een man uit Utrecht de Domtoren in de mist.
Tijdens het EK-kwalificatieduel tussen Servië en Albanië verscheen een drone boven het veld met een Albanese vlag.

De rechter doet over twee weken uitspraak in de zaak tegen Dijkstra."

Bron: http://nos.nl/artikel/2008469-eerste-drones-rechtszaak-tegen-journalist.html, 11 december 2014.