Toon items op tag: Cameratoezicht

Deze maand buigt de Tweede Kamer zich over een wetsvoorstel van minister Opstelten inzake automatische nummerplaatherkenning (ANPR). Onder het wetsvoorstel van Opstelten zullen de kentekens van alle automobilisten voortaan vier weken worden opgeslagen voor opsporing en vervolging. In de optiek van Privacy First vormt dit een flagrante privacyschending. Een Kamerdebat over het wetsvoorstel werd gistermiddag tot nader order uitgesteld. Mocht het parlement het wetsvoorstel binnenkort alsnog aannemen, dan zal Stichting Privacy First de Nederlandse Staat voor de rechter dagen wegens collectieve privacyschending. Privacy First deed die toezegging reeds toen het wetsvoorstel in februari 2013 door Opstelten bij de Tweede Kamer werd ingediend. Hieronder volgt de volledige tekst van de brief die de voorzitter van Privacy First dinsdag 8 april jl. aan de Tweede Kamer verzond: (klik HIER voor het origineel in pdf en HIER voor een media-overzicht)

Geachte leden van de Tweede Kamer,

U wordt gevraagd een wetsvoorstel te accorderen om de overheid het recht te geven alle kentekengegevens (oftewel reisgegevens) van automobilisten voor een periode van 4 weken op te slaan voor opsporing en vervolging. Iedere burger wordt hierdoor een potentiële verdachte. Let wel, de reisgegevens van 16 miljoen mensen over een periode van 4 weken om voornamelijk openstaande boetes te kunnen innen. Dit zal gebeuren middels uitbreiding van automatische kentekenregistratie (ANPR). In de huidige ANPR-praktijk worden alleen met rede verdachte kentekens (zogeheten "hits") bewaard en nagetrokken, overigens zonder dat hier reeds een specifieke, met privacywaarborgen omklede rechtsbasis voor bestaat. In plaats van de huidige praktijk alsnog van een degelijke rechtsbasis te voorzien, gaat minister Opstelten in zijn wetsvoorstel echter meteen 10 stappen verder door voortaan ieders kenteken in een politiedatabank op te slaan. Dit is zijn zoveelste centrale database ICT-project, startend met EUR 4 mln aan kosten, in werkelijkheid gaat dit richting EUR 50-100 mln. Privacy First herkent hierin het volgende patroon:

• Technologie gedreven "oplossingen" voor een zogenaamd maatschappelijk probleem, gelobbyd door ICT-leveranciers;
• Vervolgens lokaal de uitvoering testen en tijdelijk buiten de wet om proefdraaien (Rotterdam);
• Wetgeving aanpassen zonder naar de principes van de rechtsstaat te kijken;
• Tweede Kamer als stemvee gebruiken om wetsvoorstel er versneld doorheen te jagen;
• Indien Eerste Kamer niet akkoord, dan voorstel voor afschaffen "lastige" Eerste Kamer.

Privacy First verzoekt u met klem deze draconische wet, die lijnrecht ingaat tegen alle basisprincipes van onze rechtstaat NIET te accorderen en wel om de volgende redenen:

• Wat is de noodzaak om alle 16 miljoen burgers te controleren voor een kleine "bijvangst" naast de reeds bestaande database voor "hits"?
• Deze wet is volledig disproportioneel en leidt tot een maatschappelijk "chilling effect" en zelfcensuur bij burgers vanwege het feit dat de overheid continu over de schouder van de onschuldige burgers meekijkt.
• Deze wet zal leiden tot function creep (doelverschuiving) met nieuwe doelstellingen zoals extra belastingheffing, uitbreiding van trajectcontroles, kilometerheffing, milieubelasting en ongeoorloofde en ongebreidelde analyses van het reisgedrag van individuele burgers en groepen (profiling).
• De AIVD kan alle ANPR-gegevens opvragen. Navraag van Privacy First bij de AIVD leidt echter tot de conclusie dat de huidige wetgeving hen reeds voldoende ruimte geeft om hun werk te doen.
• Als de NSA-affaire en Snowden ons iets geleerd hebben is het wel dat ANPR-gegevens direct gebruikt zullen worden door inlichtingendiensten, uitgewisseld worden en dus volledig oncontroleerbaar worden.
• Indien deze wet wordt geaccordeerd is het hek van de dam, dan is met net zoveel reden een nieuw wetsvoorstel te maken waarin alle privébewegingen van alle 16 miljoen burgers in de openbare ruimte worden gemonitord en opgeslagen, eerst voor 4 weken en later onbeperkt, om wellicht ergens een "verdenking" te kunnen vinden.
• Gezien de ervaringen in het verleden bieden dergelijke databases geen enkele garantie dat deze niet gehackt worden, dat de toegang en protocollen hierin gewaarborgd worden, dat er geen maandelijkse kopie door inlichtingendiensten wordt gemaakt, etc.
• De uitvoering en borging van deze wet is in geen enkel opzicht geregeld, zie ook de onderstaande vragen van Privacy First aan de minister. Aan de Kamer wordt zelfs gevraagd om de wet te accorderen zonder dat reeds sprake is van de bijbehorende Algemene Maatregel van Bestuur.
• Nu staan er al zo'n 500 ANPR-camera's, dit aantal zal snel verder groeien en leiden tot een wettelijk geregeld elektronisch concentratiekamp waarin iedere automobilist vanaf de voordeur tot en met alle bestemmingen de gehele dag gevolgd kan worden.
• Zelfs in de huidige praktijk bestaan nog hiaten in het recht voor de burger om te weten of hij in een database met "hits" geregistreerd staat, en zo ja, hoe hier weer uit te komen en met welke waarborgen. In de praktijk blijkt vaak één intern telefoontje al voldoende om, zonder enig opsporingsbevel, een "nummertje" even te volgen op de snelweg...

Geachte leden van de Tweede Kamer, dit wetsvoorstel hoort slechts op twee plekken thuis: in een dictatuur of, in onze open democratische samenleving, in de prullenbak. Een minister die eerder in Rotterdam bewees het niet zo nauw met onze wetgeving te nemen en willens en wetens alle ANPR-gegevens 4 maanden op te laten slaan is in mijn ogen niet te vertrouwen. Zoals de waard is vertrouwt hij zijn gasten, logisch toch? Mijn advies aan de minister is zijn functie vacant te stellen en te solliciteren bij de NSA waar nog een mooie functie is vrijgekomen na het vertrek van Snowden. Bij aanname van dit wetsvoorstel zal Privacy First direct juridische actie nemen om de hoeksteen van ons rechtssysteem te waarborgen en onschuldige burgers uit de klauwen van de tot controlewaanzin verworden overheid te behoeden.

Hieronder vindt u een aantal vragen welke wij eerder aan de minister hebben gesteld en waarop naar onze mening geen (afdoende) antwoord is gegeven. Na één gesprek met enkele privacy organisaties pretendeert de minister dat er een consultatie op dit wetsvoorstel is geweest en dat er een "Privacy Impact Analyse" (PIA) is uitgevoerd. Niets is echter minder waar. Tevens heeft een niet-onafhankelijke PIA geen enkel nut voor een wetsvoorstel dat sowieso niet voldoet aan de basisprincipes van onze rechtsstaat. Dit hebben wij ook aangegeven. En over deze principes valt niet te onderhandelen, tenzij wordt afgestapt van een democratische rechtsstaat.

Vragenlijst van Privacy First aan de minister:

1) In hoeverre is 4 weken opslag van ANPR-gegevens strikt noodzakelijk (i.t.t. "misschien nuttig" of "wellicht handig") in een democratische, op vrijheid en vertrouwen gebaseerde samenleving (art. 8 EVRM)?

2) Op welke wijze voldoet dit wetsvoorstel aan de algemene mensenrechtelijke plicht van de Nederlandse Staat om het recht op privacy voortdurend te bevorderen i.p.v. dit recht uit te hollen?

3) Hoe versterkt dit wetsvoorstel de vertrouwensrelatie tussen de Nederlandse bevolking en de Nederlandse overheid?

4) Door wie is de Privacy Impact Assessment bij het wetsvoorstel opgesteld? Waarom is dit niet door een externe, onafhankelijke partij gedaan?

5) Hoe waarborgt dit wetsvoorstel het beginsel van dataminimalisatie?

6) Hoe waarborgt dit wetsvoorstel het beginsel van privacy by design?

7) Hoe worden de onschuldpresumptie en het verbod van zelfincriminatie (nemo tenetur) gewaarborgd in dit wetsvoorstel?

8) Hoe waarborgt dit wetsvoorstel het recht om in eigen land vrij en anoniem te kunnen reizen?

9) Hoe waarborgt dit wetsvoorstel de persvrijheid en journalistieke bronbescherming?

10) Hoe waarborgt dit wetsvoorstel de vrijheid van vereniging en de vrijheid van demonstratie?

11) Op welke wijze reguleert dit wetsvoorstel internationale uitwisseling van ANPR-data met buitenlandse overheden en (verdere) uitwisseling met derden?

12) Op welke wijze worden in dit wetsvoorstel function creep en misbruik van ANPR-data op korte, middellange en lange termijn ingedamd? Op welke wijze zijn bijvoorbeeld ANPR-datamining en profiling uitgesloten?

13) Hoe garandeert dit wetsvoorstel dat de opgeslagen ANPR-data niet zullen worden misbruikt door ambtenaren, hackers, criminele organisaties, buitenlandse overheden etc.?

14) Voor welke doeleinden, op welke wijze en met welke bewaartermijnen beoogt de AIVD de opgeslagen ANPR-data te gebruiken?

15) Wanneer zal de beloofde Algemene Maatregel van Bestuur bij dit wetsvoorstel gereed zijn? Waarom wordt de Tweede Kamer bij de opstelling hiervan gepasseerd?

16) Welke stijging in valse nummerplaten en bijbehorende identiteitsfraude zal dit wetsvoorstel naar verwachting veroorzaken? Welke tegenmaatregelen zijn hierbij voorzien?

17) De Europese Commissie was eerder kritisch over het Nederlandse camerasysteem @MIGO-BORAS. Is de Europese Commissie reeds op de hoogte gesteld van de uitbreiding van @MIGO-BORAS met 4 weken ANPR-opslag? Zo ja, wat was de reactie van de Commissie?

18) Hoe draagt dit wetsvoorstel bij aan de herovering van de vroegere internationale positie van Nederland als mensenrechtelijk gidsland? Hoe waarborgt de Nederlandse overheid dat dit wetsvoorstel en bijbehorende technologie niet zullen worden overgenomen en misbruikt door minder democratische regimes in het buitenland? Heeft hierover afstemming plaatsgevonden met het ministerie van Buitenlandse Zaken?

19) Wat zijn de financiële kosten en baten van dit wetsvoorstel (inclusief bijbehorende neveneffecten) op korte en lange termijn?

20) Bestaan de ANPR-referentielijsten uit zwarte en witte lijsten? Zo ja, welke criteria gelden voor plaatsing op de witte lijsten?

Voor nadere informatie of vragen met betrekking tot bovenstaande punten is Privacy First te allen tijde bereikbaar op telefoonnummer 020-8100279 of per email: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Hoogachtend,

drs. L.T.C. (Bas) Filippini,
voorzitter Stichting Privacy First

Update 13 mei 2014: het Kamerdebat over het wetsvoorstel is vandaag opnieuw tot nader order uitgesteld. De Tweede Kamer wacht eerst op nader advies van de Raad van State en het College bescherming persoonsgegevens (CBP).

Op donderdagochtend 3 april 2014 had RTL Nieuws de primeur: Privacy First zal een rechtszaak tegen de Staat beginnen zodra het parlement een wetsvoorstel aanneemt over de opslag van ieders kentekengegevens voor opsporing en vervolging. In een actueel wetsvoorstel van minister Opstelten is bepaald dat alle kentekens middels Automatic Number Plate Recognition (automatische nummerplaatherkenning, ANPR) zullen worden gefotografeerd en vier weken in een politiedatabank zullen worden bewaard. Door dit wetsvoorstel wordt iedere automobilist een potentiële verdachte. Dit is in strijd met het recht op privacy. Bekijk HIER het hele item bij RTL Nieuws (na 30 sec.) of klik op onderstaande foto:

© RTL Nieuws

"De kans is groot dat vanaf begin 2015 van iedereen die met zijn auto langs een politiecamera rijdt, de kentekengegevens worden opgeslagen en vier weken lang bewaard.De politie mag in deze periode de gegevens inzien en gebruiken als dat nodig is voor een opsporingsonderzoek naar een misdrijf.

Een meerderheid van de Tweede Kamer leek zich gisteren te scharen achter een wetsvoorstel hierover van minister Ivo Opstelten (Veiligheid en Justitie). In ieder geval VVD, PVV, CDA, SGP en het lid Bontes zijn voorstander. Ook de PvdA en de ChristenUnie zijn niet tegen de wet, maar zij willen eerst nog nadere antwoorden van de minister afwachten. De steun van D66 is nog niet zeker en de SP is ronduit tegen.

De honderden camera's langs de wegen maken nu al automatisch opnamen van kentekenplaten van auto's, onder meer voor verkeersovertredingen. Ook kan de politie hiermee voertuigen die ze zoekt of waarvan de eigenaar openstaande boetes heeft, meteen aanhouden. Nieuw is dat alle kentekengegevens voortaan dagelijks worden opgeslagen in een databank.

Privacy First is tegen het wetsvoorstel en zal de Staat dagvaarden als de Tweede en Eerste Kamer het aannemen. Volgens de belangenorganisatie schendt de wet het recht op privacy en is die daarom in strijd met het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens.

De Kamer noemt het ook een zwaar middel, maar is toch overtuigd van het nut. (...) Het debat wordt binnenkort voortgezet."

Bron: ANP / Brabants Dagblad, Leidsch Dagblad, Leeuwarder Courant, 4 april 2014. 

"Een meerderheid van de Tweede Kamer leek zich donderdag te scharen achter het wetsvoorstel van minister Opstelten waarin is bepaald dat alle kentekens op Nederlandse wegen vier weken zullen worden opgeslagen voor opsporing en vervolging. Dit zal gebeuren middels grootschalig cameratoezicht en Automatic Number Plate Recognition (nummerplaatherkenning, ANPR).

VVD, PVV, CDA, SGP en het lid Bontes zijn voorstander. De PvdA en de ChristenUnie zijn niet tegen de wet, maar zij wachten nog op antwoorden van de minister. D66 is nog niet zeker. De SP is tegen. Het debat werd halverwege geschorst en zal volgende week worden voortgezet.

Opslag

Volgens de huidige regels dienen de ANPR-gegevens van onverdachte burgers binnen 24 uur te worden gewist. Door het wetsvoorstel van Opstelten zullen voortaan echter ieders ANPR-gegevens 4 weken in een politiedatabank belanden. De politie mag gedurende deze periode de gegevens inzien en gebruiken als dat nodig is voor een opsporingsonderzoek naar een misdrijf.

De camera's langs de wegen maken nu al automatisch opnamen van kentekenplaten van auto's, onder meer voor verkeersovertredingen. Ook kan de politie hiermee voertuigen die ze zoekt of waarvan de eigenaar openstaande boetes heeft, meteen aanhouden. Nieuw is dat alle kentekengegevens voortaan dagelijks worden opgeslagen in een databank.

Privacy First

Privacy First acht dit wetsvoorstel in strijd met het recht op privacy in de zin van anonimiteit in de openbare ruimte: het recht om in eigen land vrij en anoniem te kunnen reizen. "Het huidige wetsvoorstel schendt dit recht massaal en werkt zelfs contraproductief: het zal niet bijdragen aan effectievere opsporing, maar vooral leiden tot een maatschappelijk "chilling effect", misbruik van ANPR-gegevens en identiteitsfraude met valse of gestolen kentekens."

"iedere automobilist wordt een potentiële verdachte", zo verklaarde Privacy First voorzitter Bas Filippini in RTL Nieuws. "Je moet de overheid vertrouwen, maar die overheid wantrouwt zelf de burger," aldus Filippini.

Indien zowel de Tweede als de Eerste Kamer het wetsvoorstel ondanks alle bezwaren zullen aannemen, zal Privacy First de Nederlandse Staat dagvaarden wegens onrechtmatige wetgeving in strijd met artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (recht op privacy)."

Bron: https://www.security.nl/posting/383615/Meerderheid+Tweede+kamer+positief+over+opslag+kentekengegevens, 4 april 2014.

"De kans is groot dat vanaf begin 2015 van iedereen die met zijn auto langs een politiecamera rijdt, de kentekengegevens worden opgeslagen en vier weken lang bewaard.

De politie mag in deze periode de gegevens inzien en gebruiken als dat nodig is voor een opsporingsonderzoek naar een misdrijf. Nu worden dit soort gegevens nog niet opgeslagen.

Een meerderheid van de Tweede Kamer leek zich donderdag te scharen achter een wetsvoorstel hierover van minister Ivo Opstelten (Veiligheid en Justitie).

In ieder geval VVD, PVV, CDA, SGP en het lid Bontes zijn voorstander. Ook de PvdA en de ChristenUnie zijn niet tegen de wet, maar zij wachten nadere antwoorden van de minister af. De steun van D66 is nog niet zeker en de SP is ronduit tegen.

De honderden camera's langs de wegen maken nu al automatisch opnamen van kentekenplaten van auto's, onder meer voor verkeersovertredingen. Ook kan de politie hiermee voertuigen die ze zoekt of waarvan de eigenaar openstaande boetes heeft, meteen aanhouden. Nieuw is dat alle kentekengegevens voortaan dagelijks worden opgeslagen in een databank.

Dagvaarden

Privacy First is tegen het wetsvoorstel en zal de Staat dagvaarden als de Tweede en Eerste Kamer het aannemen. Volgens de belangenorganisatie schendt de wet het recht op privacy en is die daarom in strijd met het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens.

De Kamer noemt het ook een zwaar middel, maar is toch overtuigd van het nut. (...) Het debat gaat binnenkort verder."

Bron: http://www.nu.nl/politiek/3743231/opslag-camerabeelden-kentekens-politie-stap-dichterbij.html, 3 april 2014. 

"De kans is groot dat vanaf begin 2015 van iedereen die met zijn auto langs een politiecamera rijdt, de kentekengegevens worden opgeslagen en 4 weken lang bewaard. De politie mag in deze periode de gegevens inzien en gebruiken als dat nodig is voor een opsporingsonderzoek naar een misdrijf.

Wetsvoorstel
Een meerderheid van de Tweede Kamer leek zich donderdag te scharen achter een wetsvoorstel hierover van minister Ivo Opstelten (Veiligheid en Justitie). In ieder geval VVD, PVV, CDA, SGP en het lid Bontes zijn voorstander. Ook de PvdA en de ChristenUnie zijn niet tegen de wet, maar zij wachten nadere antwoorden van de minister af. De steun van D66 is nog niet zeker en de SP is ronduit tegen.

Databank
De honderden camera's langs de wegen maken nu al automatisch opnamen van kentekenplaten van auto's, onder meer voor verkeersovertredingen. Ook kan de politie hiermee voertuigen die ze zoekt of waarvan de eigenaar openstaande boetes heeft, meteen aanhouden. Nieuw is dat alle kentekengegevens voortaan dagelijks worden opgeslagen in een databank.

Privacy
Privacy First is tegen het wetsvoorstel en zal de Staat dagvaarden als de Tweede en Eerste Kamer het aannemen. Volgens de belangenorganisatie schendt de wet het recht op privacy en is die daarom in strijd met het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens.

Zwaar middel
De Kamer noemt het ook een zwaar middel, maar is toch overtuigd van het nut.(...)"

Bron: http://www.binnenlandsbestuur.nl/digitaal/nieuws/politie-mag-kentekens-vier-weken-opslaan.9264387.lynkx, 3 april 2014 

"Kentekens die op de snelweg door camera's worden geregistreerd, mogen voortaan vier weken door politie en justitie bewaard worden. Nu moeten die gegevens nog direct worden vernietigd.

In de Tweede Kamer wordt vanmiddag een debat gehouden over het opslaan van kentekens. Een meerderheid van de Tweede Kamer zal voor het wetsvoorstel van minister Opstelten stemmen, blijkt uit een rondgang van RTL Nieuws.

500 camera's
Langs de Nederlandse snelwegen staan zo'n 500 camera's opgesteld die registreren welke auto's er langsrijden. De kentekens worden direct vergeleken met een bestand met mensen die gezocht worden. Is er een 'hit', dan komt de politie in actie, anders worden de gegevens weer vernietigd.

Straks verandert dat: de politie mag dan ook kentekens die geen hit opleveren later nog gebruiken. De politie kan daarmee bijvoorbeeld na een overval uitzoeken of een auto rond de tijd van de overval op een bepaalde plaats is geweest. Die informatie kan niet alleen gebruikt worden bij de opsporing van een verdachte, maar ook als - onderdeel van het - bewijs tegen iemand.

Ook datum en tijdstip opgeslagen
Naast het kenteken en een foto van het voertuig mogen ook de datum en het tijdstip waarop een auto op een bepaalde plaats is geweest, worden opgeslagen. De naam van de eigenaar van de auto wordt niet opgeslagen, die kan de politie, als daar aanleiding voor is, opvragen bij het kentekenregister.
(...)
Privacy-organisaties maken zich zorgen. Bas Filippini, van stichting Privacy First, vindt dat de wet van 'elke Nederlander een potentiële verdachte maakt': "Het is niet goed gewaarborgd. mag ik bijvoorbeeld als burger weten of ik nou in zo'n database sta? Ben ik geregistreerd? Wat is er met mijn gegevens gebeurd?""

Bron: http://www.rtlnieuws.nl/nieuws/politiek/kentekens-voortaan-vier-weken-opgeslagen, 2 april 2014.

"Een grote meerderheid van de Tweede Kamer heeft gisteren ingestemd met een wetsvoorstel dat gemeenten meer bevoegdheden geeft op het gebied van cameratoezicht. Gemeenten kunnen voortaan ook drones inzetten. Wat betekent dit voor u?

Cameratoezicht bestaat allang. Wat is er precies nieuw?
Nu is het nog zo dat gemeenten alleen cameratoezicht mogen toepassen op vooraf vastgelegde locaties en met vaste camera's. Dat geldt bijvoorbeeld voor uitgaansgebieden waar vaak sprake is van overlast. Vooraf moet worden vastgelegd waar de camera's worden opgehangen. Drones worden nu nog uitsluitend voor opsporingsdoeleinden gebruikt, bijvoorbeeld voor het vinden van wietplantages. De politie mag al wel mobiele camera's gebruiken en dat gaat dus ook voor gemeenten gelden.

In het wetsvoorstel van de ministers Ivo Opstelten (Justitie) en Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken) staat dat gemeenten voortaan zelf mogen bepalen welke vorm van cameratoezicht zij gebruiken. Behalve de nu al gangbare vaste camera's kunnen ook mobiele camera's worden ingezet, bijvoorbeeld met behulp van drones of camera's in helmen. In veel gevallen zal het gaan om camera's die snel te verplaatsen zijn en makkelijk aan bijvoorbeeld een lantaarnpaal kunnen worden gehangen.
(...)
Maar volgens Vincent Böhre, privacyjurist bij de stichting Privacy First, is de effectiviteit van cameratoezicht onbewezen. 'Dat blijkt uit meerdere onderzoeken die daarnaar zijn uitgevoerd. Wij vinden dan ook dat het cameratoezicht in Nederland al te ver uit de hand gelopen is, en zijn fel gekant tegen deze versoepelingen. Als dergelijke maatregelen niet effectief bewezen zijn, zijn ze in strijd met het recht op privacy.'

Waar kan ik zo'n camera tegenkomen?
Mobiele camera's mogen alleen worden ingezet om toezicht te houden op openbare ruimten. Ze mogen niet op een dusdanige manier worden opgesteld dat ze in woonhuizen naar binnen kijken of op andere wijze 'een ongerechtvaardigde inbreuk maken op de privésfeer van burgers'.

Bovendien gaat het om specifieke gebieden, die de burgemeester vooraf aanwijst. Er kunnen beperkingen worden gesteld aan de grootte van het gebied waarin het mobiele cameratoezicht wordt toegepast. Het is in elk geval niet de bedoeling dat een compleet stadscentrum of een hele gemeente onder mobiel cameratoezicht wordt gesteld.

Volgens privacyjurist Böhre is in het huidige voorstel onvoldoende gewaarborgd dat drones niet te pas en te onpas worden ingezet. 'De burgemeester kan in grote mate zelf bepalen waar en wanneer de drones worden ingezet. Je kunt je afvragen of zo niet te veel macht bij de burgemeesters komt te liggen. De gemeenteraad heeft daar ook iets over te zeggen.'

Word ik nu stiekem bespioneerd?
In het voorstel staat dat het voor het publiek kenbaar moet zijn dat het in beeld kan worden gebracht. Dat kan bijvoorbeeld 'door het plaatsen van borden, waarop wordt aangeven dat in het betrokken gebied met camera's wordt gewerkt'. Maar: 'Het informeren van het publiek wil overigens niet zeggen dat de camera's zelf zichtbaar moeten worden opgehangen of dat men moet kunnen zien dat de camera's in werking zijn.'

Böhre: 'Uit onderzoek is gebleken dat het plaatsen van borden die de burger waarschuwen voor cameratoezicht, preventief beter werkt dan het cameratoezicht zelf. Wij grappen er dan ook weleens over dat de gemeente beter alleen de borden kan plaatsen en de camera's achterwege kan laten.'

Wordt er nog wel rekening gehouden met de privacy?
De burger heeft het recht om met rust gelaten te worden, erkennen de ministers. Als er sprake is van 'een dringende maatschappelijke behoefte' kan daarvan worden afgeweken, bijvoorbeeld als de nationale of openbare veiligheid in het geding is of als er strafbare feiten worden gepleegd. De ministers wijzen erop dat er sprake moet zijn van proportionaliteit: 'Er dient een redelijke verhouding te bestaan tussen de ernst van de inbreuk en de zwaarte van het belang dat met de inbreuk wordt gediend.'

'In het algemeen kan worden gesteld dat - vanwege de ruimere mogelijkheden en de inherente privacygevaren - de inzet van rijdende en vliegende camera's als een zwaarder middel kan worden aangemerkt dan de inzet van statisch opgestelde camera's', staat in het wetsvoorstel. 'Het ligt om die reden voor de hand dat de inzet van rijdende camera's en, a fortiori, vliegende camera's de proportionaliteitstest minder snel doorstaat dan de inzet van - al dan niet nagelvast bevestigde - statisch opgestelde camera's.'

Volgens Böhre van Privacy First is dat bij lange na niet genoeg, en moet het voorstel van tafel. 'Wij hebben goede hoop dat de Eerste Kamer het voorstel alsnog zal verwerpen of op zijn minst flink zal afzwakken. We denken dat de Eerste Kamerleden wel kritisch zullen zijn. Zij hebben een betere track record als het gaat om privacy. Bij de Tweede Kamer mag de slag dan misschien verloren zijn, bij de Eerste Kamer zullen we blijven lobbyen tegen dit voorstel.'"

Bron: Volkskrant.nl, 2 april 2014. Tevens gepubliceerd op Parool.nl, AD.nl en Trouw.nl.

"Duizenden camera's vergroten de slagkracht van de politie. Niet alleen op straat, maar overal. Wordt Nederland een politiestaat?

Jaar na jaar groeit het cameratoezicht in Nederland. Filmende burgers en bedrijven worden een potentieel verlengstuk van politie en justitie, zegt Vincent Böhre van stichting Privacy First die strijdt voor het recht op privacy. ,,Dat is een langzame ontwikkeling richting politiestaat.''

De opsporing van criminaliteit is bovenal een overheidstaak, beklemtoont Böhre. Dat burgers worden ingeschakeld bij de opsporing van zware misdrijven is niettemin legitiem, vindt hij. ,,Maar de geschiedenis leert dat nieuwe technologieën in de loop van de tijd ook voor andere zaken kunnen worden gebruikt.''

Leg eens uit?

,,Je kunt particuliere camerabeelden gebruiken voor het oplossen van zware criminaliteit zoals overvallen of andere geweldsmisdrijven. Iedereen zal het daarmee eens zijn. Maar mag je ze ook gebruiken voor bijvoorbeeld het controleren van een gebiedsverbod? Mag je ze gebruiken als je hangjongeren wilt aanpakken?''

,,Stel dat er een boerkaverbod komt. Wordt de burger dan geacht om zo'n verbod mee te handhaven? Is het de bedoeling dat we straks beelden van boerkadraagsters naar de politie sturen? Het is nog theorie, maar over twee, drie jaar misschien niet meer.''

De techniek is er nu eenmaal, hoor je vaak. Die houd je niet tegen.

,,Dat is een onzinargument. Je hoeft niet alle mogelijke technieken in de maatschappij toe te passen. We klonen bijvoorbeeld geen mensen. En in de defensie-industrie zijn bepaalde wapens verboden. We moeten scherp zijn op het gebruik van camerabeelden. We moeten oppassen voor doelverschuivingen.''

Wat zijn doelverschuivingen?

,,Stel je voor dat je in de bijstand zit, maar dagelijks in een dure winkel komt. De camerabeelden uit die zaak kunnen interessant zijn voor de Belastingdienst, of voor het UWV, dat uitkeringen verstrekt. De techniek van cameratoezicht vraagt goede regelgeving. Die vraagt zelfbeheersing van beleidsmakers en een ethisch besef.''

Hoeveel camera's zijn er eigenlijk in Nederland?

,,Dat weet niemand. En dat is storend. We krijgen een transparante samenleving, met een bestuur dat gegevens geheimhoudt.''

De website Sargasso concludeerde vorig jaar september dat er in Nederland 204.000 verifieerbare camera's hangen. ,,Het topje van de ijsberg'', aldus de onderzoekssite. En beelden van particuliere beveiligingscamera's worden bij calamiteiten live 'doorgeprikt' naar de politie. Die techniek staat nog in de kinderschoenen, maar het is de toekomst.

,,De groei van cameratoezicht is een sluipend proces en we zijn ons er amper van bewust. Als straks ook burgers beelden doorsturen naar de opsporingsautoriteiten heeft de politie 17 miljoen oren en ogen op straat. Dan ben je een politiestaat aan het creëren.''

,,Als je de situatie van nu vergelijkt met die van tien, twintig jaar geleden schrik je je rot. Maar het is nog niet echt een onderwerp in Nederland. Onze Duitse buren staan door de geschiedenis veel kritischer tegenover privacyschendingen. Wij lopen achter. Ik denk dat je de vergelijking moet maken met de discussie over het milieu. In de jaren zestig en zeventig zeiden cynici dat het milieu niet te redden was. Ze hebben grotendeels ongelijk gekregen. Milieu is nu een belangrijk onderwerp. Ik denk dat het met privacy ook zo zal gaan. Het recht op privacy is een mensenrecht. Dat moet door de overheid beschermd, bevorderd en gepromoot worden.''
(...)"

Bron: Leeuwarder Courant, 12 maart 2014, p. 30.

Deze week zond het radioprogramma 'De Ochtend' (KRO/NCRV) op Radio 1 een serie reportages uit over mensenrechten in Nederland. Van alle mensenrechten staat het recht op privacy in Nederland het meest onder druk. Beluister hieronder het straatinterview met Privacy First-medewerker Vincent Böhre: