Toon items op tag: Mensenrechten

"Hoe vind je de juiste balans tussen privacy en veiligheid? Justitie wil telecomdata lang bewaren - telecombedrijven, journalisten en advocaten zijn tegen. Vandaag dient een kort geding van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten, journalistenvakbond NVJ, stichting Privacy First en enkele telecomproviders tegen de zogeheten 'bewaarplicht' van telecomgegevens. Zij willen dat de verplichte massale opslag van metadata (locatie-, internet-, e-mail- en belgegevens) direct stopt.

1. Waar draait de rechtszaak om?

De eisers denken een goede kans te maken. Het Europees Hof van Justitie oordeelde vorig jaar dat de bewaarplicht de privacy zwaar aantast, terwijl onduidelijk is in hoeverre die nodig is voor de aanpak van terrorisme en criminaliteit. Op basis daarvan stelde de Raad van State vast dat in Nederland voortaan precies omschreven moet zijn van wie welke gegevens worden bewaard.

2. Hoeveel wordt er nu precies bewaard?

Op dit moment worden van álle Nederlanders alle telefoongegevens verplicht een jaar bewaard en internetdata een half jaar. Minister Opstelten (Justitie, VVD) verklaarde zich al bereid de wet aan te passen, maar de massale gegevensopslag te willen voortzetten. En dat mag dus niet, meent de advocaat van de eisers, Fulco Blokhuis: "Het belang van bestrijding van criminaliteit is door het Europees Hof al afgewogen. Uiteraard moet criminaliteit worden bestreden, maar het hof vond het veel te ver gaan om daarvoor de metadata van iedereen op te slaan. Bovendien is, na bijna zes jaar bewaarplicht, de effectiviteit niet aangetoond."

3. Als de eisers gelijk krijgen, wat gebeurt er dan?

De rechter doet waarschijnlijk binnen enkele weken uitspraak. Als hij de bewaarplicht schrapt, valt dan iets te zeggen over het aantal criminelen dat vervolging dreigt te ontlopen? Gerrit van der Burg, topman van het Openbaar Ministerie: "We houden het aantal zaken niet bij waarin historische verkeersgegevens een doorslaggevende rol spelen. Mijn inschatting is dat het er duizenden zijn."

Tegenstanders van de bewaarplicht wijzen erop dat ook zonder de bewaarplicht opsporingsdiensten over beldata (b.v. wie belt/mailt met wie, en waar bevinden personen zich?) kunnen beschikken. Voor de facturering bewaren telecombedrijven gegevens immers ook al maanden. En uit onderzoek van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum bleek dat driekwart van de opgevraagde data jonger was dan een half jaar.

4. Wat is eigenlijk het probleem van gegevens bewaren?

In het WODC-rapport staan gevallen van slechte beveiliging van de data, waardoor onbevoegden bijvoorbeeld zouden kunnen uitvinden wie de bron was van een journalist, of wie wanneer met welke advocaat belde. Als burgers niet meer onbespied kunnen communiceren, de bronbescherming van journalisten en het beroepsgeheim van advocaten onder druk staan, dan leidt dat ook tot onveiligheid in de samenleving, vinden de tegenstanders van lang bewaren.

Als de rechter die opvatting volgt en de huidige bewaarplicht strijdig acht met Europese grondrechten, kan hij er een streep door halen. (...)"

Bron: http://www.nrcq.nl/2015/02/18/hoe-lang-worden-al-je-bel-en-mailgegevens-nog-opgeslagen , 18 februari 2015.

"Het in december aangekondigde kort geding tegen de Staat over de Wet Bewaarplicht Telecommunicatie zal plaatsvinden op 18 februari 2015, om 11.00 uur bij de Rechtbank Den Haag. Dat maakt BIT bekend, dat het kort geding in december startte. Volgens BIT zitten internetproviders en telecomaanbieders in een spagaat omdat ze door de Nederlandse wet worden gedwongen om gegevens te bewaren, terwijl dat in strijd is met de privacyrechten van de klanten.
In het kort geding eist een brede coalitie van organisaties en ondernemingen dat de wet buiten werking wordt gesteld. De eisers zijn privacy-voorvechter Privacy First, de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten, de Nederlandse Vereniging van Journalisten, het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten, internetprovider BIT en telecomaanbieders Voys en SpeakUp. De procedure wordt gevoerd door Boekx Advocaten in Amsterdam."

Bron: http://www.telecompaper.com/nieuws/kort-geding-tegen-wet-bewaarplicht-op-18-februari--1059002, 12 januari 2015.

"De rechtszaak die een einde moet maken aan het massaal verzamelen en opslaan van gegevens over internet- en telefoniegebruik van burgers dient op 18 februari. Dat hebben de advocaten die het kort geding hebben aangespannen, maandag bekendgemaakt.

Onder meer de Nederlandse Vereniging van Journalisten, de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten en privacyvoorvechter Privacy First eisen dat de Wet Bewaarplicht Telecommunicatie buiten werking wordt gesteld. De wet houdt in dat telecombedrijven en internetproviders gegevens over internet- en telefoniegebruik een tijd moeten bewaren, zodat Justitie die kan gebruiken.

Het Europese Hof van Justitie bepaalde vorig jaar dat het opslaan van communicatiegegevens van iedereen -zonder concrete verdenking- een zware aantasting is van de privacy en niet is toegestaan."

Bron: Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), 12 januari 2015. Tevens gepubliceerd in De Stentor/Gelders Dagblad, Gooi- en Eemlander, Eindhovens Dagblad en Dagblad Tubantia/Twentsche Courant.

"Op 18 februari 2015 vindt het in december reeds aangekondigde kort geding tegen de Staat over de Wet Bewaarplicht Telecommunicatie plaats bij de Rechtbank Den Haag.

In het kort geding eist een brede coalitie van organisaties en ondernemingen dat de wet buiten werking wordt gesteld. De eisers zijn privacy-voorvechter Privacy First, de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten, de Nederlandse Vereniging van Journalisten, het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten, internetprovider BIT en telecomaanbieders VOYS en SpeakUp. De procedure wordt gevoerd door Boekx Advocaten in Amsterdam.

Volgens de eisende partijen is de Wet Bewaarplicht Telecommunicatie in strijd met fundamentele grondrechten die privéleven, communicatie en persoonsgegevens beschermen. Dat was vorig jaar ook het oordeel van zowel de Raad van State als het Europese Hof van Justitie. De Nederlandse regering weigert niettemin de Wet Bewaarplicht Telecommunicatie buiten werking stellen.

Op 8 april 2014 verklaarde het Europese Hof van Justitie de Dataretentierichtlijn 2006/24/EG in zijn geheel en met terugwerkende kracht ongeldig. Volgens het Hof is het lange tijd vastleggen van communicatiegegevens van iedereen, zonder concrete verdenking, in strijd met fundamentele rechten van privacy. Er moeten volgens het Hof objectieve criteria worden toegepast om de noodzaak van verzamelen en opslaan vast te stellen, en er moet voorafgaande controle zijn door een onafhankelijk instantie of rechter. Het onbeperkt ongericht verzamelen van metadata in het kader van zogenaamde 'mass surveillance' is volgens het Hof niet toegestaan.

In Nederland is regelgeving op dit gebied vastgelegd in de Wet Bewaarplicht Telecommunicatie, die grotendeels overeenkomt met de Dataretentierichtlijn. De wet houdt in dat telecombedrijven en internetproviders diverse gegevens over internet- en telefoniegebruik zes tot twaalf maanden moeten bewaren zodat Justitie die kan gebruiken. De Raad van State oordeelde vorig jaar dat de wet in strijd is met de grondrechten die privéleven, communicatie en persoonsgegevens beschermen. De Nederlandse regering legt het advies van de Raad van State naast zich neer en weigert de wet buiten werking te stellen. De wet wordt gehandhaafd totdat een aanpassing in werking is getreden, en dat kan nog meer dan een jaar duren.

Volgens Vincent Böhre van Privacy First worden de privacyrechten van burgers door deze mass surveillance massaal geschonden. Het is naar zijn mening onacceptabel dat de Nederlandse regering hier aan vast blijft houden nadat de hoogste Europese rechter al in april 2014 duidelijk heeft gezegd dat deze privacyschending niet is toegestaan.

Thomas Bruning, secretaris van de Nederlandse Vereniging van Journalisten, stelt dat telecombedrijven en internetproviders nu verplicht zijn een grote hoeveelheid gegevens over de communicatie van alle burgers te bewaren. Ook van journalisten en hun bronnen. De overheid heeft toegang tot die gegevens. Er is volgens Bruning geen enkele waarborg voor bronbescherming.

Alex Bik van internetprovider BIT zegt dat internetproviders en telecomaanbieders in een spagaat zitten omdat  ze door de Nederlandse wet worden gedwongen om gegevens te bewaren, terwijl dat duidelijk in strijd is met de privacyrechten van de klanten.

"De Nederlandse regelgeving is in strijd is met de geldende Europese fundamentele grondrechten", zo stelt Fulco Blokhuis, partner bij Boekx Advocaten. "Dat is even verontrustend als onwenselijk. Het handhaven van deze wet is onrechtmatig, zowel richting burgers als richting bedrijven die verkeersgegevens onder zich hebben en moeten houden.""

Bron: http://www.telegraaf.nl/binnenland/23547472/__Kort_geding_dient_op_18_februari__.html, 12 januari 2015.

Naar aanleiding van de recente terroristische aanslag in Parijs werd Privacy First vanochtend door BNR Nieuwsradio om een reactie gevraagd op de volgende stelling: "We moeten privacy opofferen om dit soort aanslagen te voorkomen." Een grote meerderheid van luisteraars (68%) bleek het met deze stelling oneens. Beluister hieronder het interview met Privacy First, inclusief reacties van luisteraars:

"Een internetconsultatie over het concept-wetsvoorstel voor het handhaven van de bewaarplicht door telecomproviders heeft vooral veel kritiek opgeleverd.

Alleen aanpassen
De digitale verkeersgegevens van burgers die gebruik maken van telefonie- of internetcommunicatie worden al jaren verzameld en bewaard voor opsporingsdoeleinden. Dat is schieten met een kanon op een mug, oordeelde het Europese Hof, maar minister Opstelten wil de controversiële bewaarplicht voor telecom-en internet-providers niet schrappen en ziet alleen iets in een aanpassing. Enkel het inzien van de gegevens wordt aan strengere regels onderworpen. Het concept-wetsvoorstel daartoe was tot 31 december te becommentariëren in een internetconsultatie, en de reacties (waarvan er 53 openbaar zijn) liegen er niet om.

Fundamentele problemen
Burgerrechtenbeweging Bits of Freedom (BoF) vindt dat het ontwerpwetsvoorstel op geen enkele wijze de fundamentele problemen van de wet oplost. Allereerst is dat 'het langdurig en ongericht bewaren van gegevens over het communicatiegedrag en de geografische locatie van voornamelijk onverdachte Nederlanders.' Omdat daarmeer zeer intieme details over de gebruiker te achterhalen zijn, zoals diens sociale netwerk, culturele achtergrond, seksuele voorkeuren, geografische locatie, interesses, maatschappelijke, politieke en religieuze standpunten en soms ook iemands financiële en medische geschiedenis, maakt de wet daarmee 'een enorme inbreuk op verschillende grondrechten van alle Nederlandse burgers, waaronder het recht op het respect van de persoonlijke levenssfeer, het recht op de bescherming van persoonsgegevens en het recht op de vrijheid van meningsuiting. Eén van de voorwaarden die het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens aan zulke inbreuken stelt is dat zo'n inbreuk in een democratische samenleving noodzakelijk moet zijn. Deze noodzakelijkheid is echter nooit aangetoond.'

Overheid zwakste schakel
De Dutch Hosting Provider Association (DHPA, de club van internetaanbieders) zegt: 'Zou het wetsvoorstel in deze vorm worden aangenomen, dan zal dat bij alle burgers het gevoel opwekken dat hun privéleven constant in de gaten wordt gehouden. Kortom, de overheid blijkt de zwakste schakel te zijn in de keten van partijen die persoonsgegevens van de betrokkenen bewaren en verwerken. Dat brengt schade toe aan het vertrouwen in de online economie, en bedreigt daarmee één van de weinige sectoren in Nederland die gezonde groei laten zien. Een illustratie van dit effect is een analyse van de schade aan bedrijfsleven in de Verenigde Staten als gevolg van het onzorgvuldig handelen van die overheid.' De sector wil best op andere manieren samenwerken met de overheid, zegt de DHPA, en vindt het dus 'betreurenswaardig dat uw ministerie onvoldoende gebruik maakt van de meermaals door de sector uitgestoken hand, om ook voor opsporing samen effectieve oplossingen te verkennen die recht doen aan vertrouwen en de bescherming van privacy.'

Schending gaat door
Het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten, Stichting Privacy First en de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) hebben via hetzelfde advocatenkantoor gereageerd: 'Het wetsvoorstel brengt geen verandering in de praktijk dat er van álle telecommunicerende burgers gegevens worden bewaard, ook van personen bij wie er geen enkele aanwijzing bestaat dat hun gedrag verband heeft met zware criminaliteit. Daarmee blijft de voortdurende grote schending van de privacy voortbestaan.' Ook is de wet te onduidelijk en zijn de bewaartermijnen te lang."

Bron: http://www.binnenlandsbestuur.nl/digitaal/nieuws/weinig-bijval-voor-wetsvoorstel-bewaarplicht.9458029.lynkx, 5 januari 2015.

"Zelfs magistraten en medewerkers van Justitie dreigen met een rechtszaak tegen de Staat, omdat de illegale bewaarplicht gehandhaafd blijft.

Het verzet tegen het handhaven van de illegale bewaarplicht door Opstelten groeit gestaag. XS4ALL dreigt met een proces, en eerder werd al bekend dat een coalitie van advocaten, journalisten en ISP's een dagvaarding tegen de Staat voorbereiden.

Grote zorgen over schending grondrechten

Het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten (NJCM) heeft zich ook aangesloten, bevestigt de organisatie aan Computerworld. Deze vereniging heeft zo'n duizend leden, waaronder rechters, advocaten, ambtenaren en Officieren van Justitie.

"We maken ons grote zorgen hoe de staat om gaat met internationale uitspraken en verdragen. Als het tot een rechtszaak komt, doen we mee", aldus Jelle Klaas, projectcoördinator bij het NJCM. Normaliter houdt deze club zich bezig met adviezen en gelobby, maar recentelijk is besloten om mensenrechtenschendingen ook in de rechtszaal aan de kaak stellen.

Coalitie groeit

De verwachting is dat dit kort geding doorgaat, nu Justitie zich heeft ingegraven en de huidige illegale bewaarplicht blijft handhaven. De Staat kan een rechtszaak nog voorkomen door te reageren en in gesprek te gaan. Klaas verwacht het niet, maar hoopt het wel: "Het is zeer onverstandig om niet te reageren."

Naast provider BIT hebben zich inmiddels ook de ISP's Voys en SpeakUp aangesloten bij het kort geding. De coalitie is bewust breed: 'gewone' burgers (vertegenwoordigd door Privacy First), ISP's die de bewaarplicht moeten uitvoeren en mensen die te maken hebben met bronbescherming of beroepsgeheim zoals journalisten en (strafrecht)advocaten. En dus juristen, onder meer werkzaam bij de overheid zelf als ambtenaar of magistraat, die opkomen voor de mensenrechten, vertegenwoordigd door het NJCM.

Big Brother

Ze eisen dat Justitie per direct de handhaving van de bewaarplicht staakt, nu zowel het Europese Hof als de Raad van State oordelen dat dit de grondrechten schendt. Advocaat Fulco Blokhuis noemt het "ontzettend opportunistisch" dat Opstelten gewoon doorgaat. Hij maakt zich vooral boos over deze argumentatie van de minister: "De bewaring van bepaalde gegevens van alle burgers is derhalve noodzakelijk, nu niet op voorhand bij de opslag al kan worden onderscheiden tussen verdachte en niet-verdachte burgers."
(...)

Senaat eist maatregelen

Ook in politiek Den Haag wordt de druk op Opstelten steeds groter. Verschillende Tweede Kamerfracties eisen onmiddellijke opschorting van de bewaarplicht. Vanuit de Senaat komt nu een vergelijkbaar statement, in een brief aan de bewindsman van twee vaste Kamercommissies. "De regering kan er [...] niet mee volstaan om tot [het nieuwe wetsvoorstel wordt aangenomen] de oude wet ongewijzigd te handhaven. Zij zou op zijn minst de voorgestelde beperkingen al moeten gaan toepassen"."

Bron: http://computerworld.nl/beveiliging/84804-rechters-en-ambtenaren-tegen-de-staat-om-bewaarplicht, 16 december 2014.

Fragment uit wekelijkse column van Jantien de Boer:

"Pas op, zei de Britse kosmoloog Stephen Hawking deze week. ,,Computers zullen de mensheid vernietigen.'' Apparaten worden steeds slimmer. ,,De ontwikkeling van kunstmatige intelligentie kan straks het einde van het menselijk ras inluiden.''

Ik probeerde me er een voorstelling van te maken, maar het lukte niet. Of nou ja, laatst nog was ik in alle staten toen ik mijn telefoon aan mijn laptop probeerde te koppelen. Tierend ramde ik op het toetsenbord, de hond met angstig neergeslagen oren aan mijn voeten. Hawking kan dus best gelijk hebben. En ik dacht weer aan hem toen ik deze week een oproep las van de stichting Privacy First. Die club strijdt tegen de centrale opslag van vingerafdrukken, die mogelijk wordt gemaakt door onze nieuwe Paspoortwet.

Onder druk van de politiek is de vingerafdrukbibliotheek met duimen en wijsvingers van doodnormale Nederlanders inmiddels vernietigd, maar Privacy First wil voor alle zekerheid toch een principiële gerechtelijke uitspraak over de kwestie uitlokken. Want de Nederlandse staat probeert via de achterdeur gewoon weer toestemming te krijgen voor het bewaren van Nederlandse vingerpatroontjes.

Ik las het en rende naar boven, naar de paspoortla. Fronsend bekeek ik mijn reisdocument. Ja hoor. Ik had natuurlijk weer braaf een schone vinger op een scan-apparaat gezet. Het moet van Europa, zegt de Nederlandse overheid, maar er moet zoveel. Ik moet ook gezond eten, en tanden stoken, en vaker sporten. Mag die duimafdruk van mijn paspoort af?

(...) We hebben helemaal geen kunstmatige intelligentie nodig om onszelf naar de gallemiezen te helpen. We hebben (...) slimme telefoons, en bewakingscamera's, en paspoorten met vingerafdrukken. Dat komt zo vast ook puik in orde."

Bron: Leeuwarder Courant 13 december 2014, rubriek Sneon en Snein, p. 2.

 In mei 2010 begon Stichting Privacy First samen met 21 mede-eisers (burgers) een grootschalige rechtszaak tegen de centrale opslag van vingerafdrukken onder de nieuwe Paspoortwet. Deze vingerafdrukken zouden onder meer worden gebruikt voor opsporing en vervolging. Iedere Nederlander werd hierdoor een potentiële verdachte. In februari 2011 verklaarde de rechtbank Den Haag onze zaak echter – volkomen onterecht – niet-ontvankelijk en kwam daardoor niet aan een inhoudelijk oordeel over de Paspoortwet toe. Privacy First kondigde meteen hoger beroep aan. Mede onder druk hiervan gingen vervolgens zowel de Tweede Kamer als het kabinet overstag en werd de opslag van vingerafdrukken in de zomer van 2011 grotendeels stopgezet. Intussen liep het hoger beroep in ons Paspoortproces echter gewoon door; de opslag van vingerafdrukken zou in de toekomst immers alsnog kunnen worden voortgezet. Slechts een principiële rechterlijke uitspraak zou dit kunnen tegenhouden. Ons hoger beroep had succes: begin 2014 oordeelde het Gerechtshof Den Haag dat Privacy First alsnog ontvankelijk was en dat centrale opslag van vingerafdrukken onrechtmatig was wegens schending van het recht op privacy. Dit oordeel is tevens van belang voor alle andere Nederlandse stichtingen en verenigingen die in het algemeen belang willen kunnen procederen tegen onrechtmatige wetgeving. De zwaarbevochten overwinning in ons Paspoortproces heeft Privacy First de laatste jaren echter enorm veel geld gekost: minstens EUR 80.000 aan advocaatkosten, geheel betaald uit donaties aan Privacy First. Dit drukt al jarenlang verschrikkelijk zwaar op de beperkte middelen die een kleine stichting als Privacy First tot haar beschikking heeft. Tegen onze verwachting in (de opslag van vingerafdrukken was immers reeds stopgezet) stelde de Staat in mei 2014 bovendien cassatie tegen de uitspraak van het Gerechtshof in bij de Hoge Raad. De Staat wil dat Privacy First alsnog niet-ontvankelijk wordt verklaard en verzoekt de Hoge Raad tevens om de centrale opslag van vingerafdrukken alsnog rechtmatig te verklaren. Dit mag niet gebeuren.

Van alle mensenrechten staat het recht op privacy in Nederland de laatste jaren het meest onder druk. Eén van de grofste Nederlandse privacyschendingen sinds de Tweede Wereldoorlog was de massale opslag van ieders vingerafdrukken onder de nieuwe Paspoortwet. Begin dit jaar gaf het Gerechtshof Den Haag Privacy First hierin gelijk. Dit oordeel dient bij de Hoge Raad overeind te blijven. Daartoe heeft Privacy First dit jaar een cassatie-advocatenkantoor ingeschakeld aan wie deze taak bij uitstek kan worden toevertrouwd: Alt Kam Boer Advocaten in Den Haag. Ter financiering van de gehele cassatieprocedure komt Privacy First momenteel echter nog EUR 10.000 tekort. Vandaag, op de dag dat de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens exact 66 jaar bestaat, doet Privacy First dan ook een dringend beroep op uw financiële steun. Stort uw financiële bijdrage op IBAN: NL95ABNA0495527521 t.n.v. Stichting Privacy First te Amsterdam o.v.v. "Paspoortproces" of maak uw donatie rechtstreeks over via onze donatiemodule. Door de Belastingdienst is Privacy First erkend als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Uw donaties aan Privacy First zijn daarom belastingaftrekbaar.

Privacy First dankt u bij voorbaat voor uw support! Samen kunnen wij deze zaak winnen!!

Meer informatie:
- uitspraak Gerechtshof Den Haag 18 februari 2014
- procesdossier

Update 25 februari 2015: ter financiering van ons verweer in cassatie komt Privacy First nog steeds EUR 5.000 tekort. Privacy First doet hierbij dan ook nogmaals een dringend beroep op uw financiële steun!

Update 28 mei 2015: in een onbegrijpelijke uitspraak heeft de Hoge Raad Privacy First en alle mede-eisers - tegen alle verwachtingen in - alsnog weer niet-ontvankelijk verklaard. Lees HIER de hele uitspraak en HIER ons commentaar. Tevens veroordeelt de Hoge Raad Privacy First tot betaling van EUR 5.088 aan proceskosten. Hierbij doet Privacy First dan ook andermaal een dringend beroep op uw financiële steun. Bij voorbaat dank voor uw hulp!

Zie ook http://nos.nl/artikel/2007559-kort-geding-tegen-bewaarplicht-data.html.