Toon items op tag: EVRM

"De macht van de Belastingdienst dreigt fors te worden ingeperkt door een uitspraak van de rechtbank Den Bosch. Volgens de rechter schendt de Belastingdienst de privacy als ze klakkeloos grote hoeveelheden gegevens opeist om te kijken of er toevallig bruikbare informatie tussen zit.

Dat blijkt uit een uitspraak in een kort geding tussen de Belastingdienst en het bedrijf SMSParking uit Best.

Het bedrijf, dat het betalen van parkeergeld met de mobiele telefoon mogelijk maakt, weigerde gegevens van twee miljoen transacties uit 2012 af te geven. De Belastingdienst wilde op basis van de kentekengegevens kijken of mensen verzwijgen dat zij hun leasewagen privé gebruiken.

Trendbreuk
Volgens deskundigen is de uitspraak een trendbreuk. Bijna veertig jaar geleden bepaalde de Hoge Raad dat de Belastingdienst bijna onbeperkt gegevens mag opvragen. Die regel leek onaantastbaar.

De rechtbank stelt nu echter dat de situatie van 2013 niet vergelijkbaar is met die van 1974. Er worden nu veel meer gegevens opgeslagen.

Als die allemaal beschikbaar moeten zijn voor de Belastingdienst, is het Europese recht op privacy bijna niets meer waard, redeneert de rechter.

De Belastingdienst mag alleen 'proportioneel' (in verhouding) gegevens opvragen. (...) De Belastingdienst tekende gisteren hoger beroep aan. (...) Collegabedrijven als Yellowbrick en ParkMobile hadden hun gegevens al aan de Belastingdienst afgestaan. Yellowbrick gaat die zo snel mogelijk terugeisen. Ook ParkMobile overweegt dat.

Grote gevolgen
Jaap-Henk Hoepman van de security-groep van de Universiteit Nijmegen denkt dat de uitspraak grote gevolgen kan hebben. (...) Die overtuiging heeft ook jurist Vincent Böhre van Privacy First. De organisatie ziet in de uitspraak steun voor de strijd tegen het opslaan van camerabeelden met kentekens voor juridisch onderzoek. Ook dat is niet proportioneel, stelt Böhre."

Bron: Limburgs Dagblad, Dagblad de Limburger, Eindhovens Dagblad, Twentsche Courant Tubantia, De Gelderlander, Brabants Dagblad, BN/DeStem & Almere Vandaag, 27 november 2013. Tevens online gepubliceerd op http://www.destentor.nl/algemeen/binnenland/belastingdienst-dreigt-macht-te-verliezen-1.4115374 etc.

"Het bedrijf SMS Parking hoeft geen parkeergegevens van klanten aan de Belastingdienst te geven. Dat bepaalde de rechter gisteren. De overheid hoeft niet van iedereen te weten wie waar parkeert.

Het recht van de Belastingdienst om privacygevoelige informatie over burgers op te vragen is minder groot dan gedacht. De rechtbank in Den Bosch oordeelde gisteren dat het bedrijf SMS Parking geen parkeergegevens van klanten hoeft over te dragen. Het verstrekken van informatie aan de overheid over welke automobilist waar parkeerde en wanneer precies, is een te grote inbreuk op de privacy.

'Iedere burger moet in beginsel een auto kunnen parkeren op een door die burger verkozen plaats in Nederland, zonder dat de overheid behoeft te weten dat hij dat doet en waarom hij dat doet', aldus het vonnis in een kort geding dat de Belastingdienst tegen SMS Parking had aangespannen. Het is de eerste keer dat de Belastingdienst wordt teruggefloten bij het massaal verzamelen van locatiegegevens van automobilisten.

Via de diensten van SMS Parking kunnen automobilisten met hun mobiele telefoon voor een parkeerplaats betalen. Met de parkeergegevens over 2012 wilde de fiscus controleren of leaserijders niet méér privékilometers maakten dan ze via hun rittenadministratie opgaven. SMS Parking weigerde de gegevens over te dragen om de privacy van klanten te beschermen. Directeur Mladen Ciric zei eerder bang te zijn dat de informatie door datalekken bij de fiscus op straat zou komen. De advocaat van het bedrijf betoogde dat de gegevensvordering van alle parkeertransacties disproportioneel is, omdat leaserijders maar een beperkt deel van het klantenbestand uitmaken.

Concurrenten werkten wel mee

Eerder voldeden concurrenten als Parkmobile en Yellowbrick wel aan de vordering door de fiscus. Op basis van de informatie die zij gaven, zijn al naheffingen aan leaserijders opgelegd. Dat kan weleens voorbarig zijn geweest. Dat de bedrijven meewerkten is niet zo vreemd, want de bevoegdheden van de Belastingdienst om informatie op te vragen, leken tot nu toe vrijwel onbeperkt. Zo verwees de rechter gisteren naar een uitspraak van de Hoge Raad in 1974. (...) Ook daarna liet de Hoge Raad meerdere malen het belang van de fiscus om belastingontduiking op te sporen zwaarder wegen dan het recht van burgers op privacy. Dat recht is vastgelegd in artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).

De rechter in Den Bosch oordeelde gisteren anders. Een belangrijke reden daarvoor is dat de overheid tegenwoordig toegang heeft tot allerlei databanken met gegevens waaruit het gedrag van burgers valt af te leiden. Denk bijvoorbeeld aan informatie over wie wanneer met wie belde en vanaf welke locatie. Deze gegevens worden een jaar bewaard en politie en opsporingsdiensten hebben er toegang toe. ,,Waar steeds meer informatie wordt vastgelegd, dringt zich in het maatschappelijke debat steeds vaker de vraag op wat de hoofdregel van artikel 8 EVRM voor de burger nog waard is", aldus de rechter.

Het veelgehoorde 'wie niets te verbergen heeft, heeft ook niets te vrezen' moet volgens de rechtbank niet het uitgangspunt zijn bij het opvragen van gegevens door de overheid. ,,Het dagelijks doen en laten van de burgers gaat de overheid niets aan." Dat is volgens het vonnis de juiste vertaling van het EVRM.

Sleepnetmethode

Daarop kan alleen een uitzondering worden gemaakt vanwege 'zeer zwaarwegende collectieve belangen'. Naleving van de belastingwetgeving kan zo'n belang zijn, maar de ,,fishing expedition ten aanzien van alledaags gedrag van burgers om te zien of die sleepnetmethode 'hits' oplevert" gaat volgens de rechtbank te ver.

In een reactie op het vonnis zei een woordvoerder van de Belastingdienst gisteren dat de fiscus in hoger beroep gaat. (...)

Kentekenfoto's van de politie

Daarnaast krijgt de Belastingdienst wekelijks een databestand van de politie met gegevens over wiens auto waar op de snelweg heeft gereden. Dat soort informatie wordt vastgelegd met politiecamera's die kentekens registreren. Ook hiermee controleert de fiscus vooral of leaserijders niet te veel privékilometers rijden. Volgens het College Bescherming Persoonsgegevens is het opslaan van de foto's die de camera's maken illegaal. Er lopen diverse rechtszaken van automobilisten die vinden dat hun privacy op deze manier te veel wordt aangetast. Een uitspraak van een hogere rechter over gegevensverzameling door de Belastingdienst kan ook gevolgen hebben voor hun rechtszaken. En voor de naheffingen die aan hen zijn opgelegd.

De Tweede Kamer behandelt nu een wetsvoorstel van minister Opstelten (Veiligheid en Justitie, VVD) dat het bewaren van kentekenfoto's wel toestaat, voor een periode van vier weken. Dat zou de politie de mogelijkheid geven terug te zoeken in de kentekenfoto's om te kijken of een verdachte met zijn auto tijdens een misdrijf in de buurt was. Volgens privacyvoorvechters is ook het bewaren van kentekenfoto's strijdig met de Europese privacyregels. Organisatie Privacy First zegt naar de rechter te stappen als de Tweede en Eerste Kamer de plannen goedkeuren."

Bron: NRC Next 27 november 2013, rubriek 'Weten'.

Vrijwel iedereen is inmiddels op de hoogte van de massale afluisterpraktijken door het Amerikaanse National Security Agency (NSA). De NSA luistert al jaren in het diepste geheim miljoenen mensen overal ter wereld af, variërend van gewone burgers tot journalisten, politici, activisten, advocaten, rechters, wetenschappers, CEO's van bedrijven, diplomaten en zelfs presidenten en staatshoofden. Daarbij trekt de NSA zich niets aan van de territoriale grenzen en wetten in andere landen, zo is inmiddels gebleken uit de onthullingen door Edward Snowden in het PRISM-schandaal. In plaats van de Amerikanen tot de orde te roepen blijken geheime diensten in andere landen echter gretig gebruik te maken van de inlichtingen die door de NSA op illegale wijze verkregen zijn. Daardoor wordt de nationale, Europese en internationale wetgeving die burgers tegen dergelijke praktijken behoort te beschermen dubbel geschonden: door buitenlandse geheime diensten als de NSA die op onrechtmatige wijze inlichtingen verzamelen én door geheime diensten in andere landen die deze inlichtingen vervolgens gebruiken. Dit vormt een acute bedreiging voor ieders privacy én voor het gezonde functioneren van iedere democratische rechtsstaat. Zo ook in Nederland, waar noch het nationale parlement noch de verantwoordelijke minister Plasterk (Binnenlandse Zaken) tot op heden adequaat hebben ingegrepen. Deze situatie kan niet langer voortduren. Dus heeft een nationale coalitie van Nederlandse burgers en organisaties (waaronder Privacy First) besloten om vandaag de Nederlandse Staat voor de rechter te dagen en te eisen dat per direct een einde wordt gemaakt aan de ontvangst en het gebruik van illegale buitenlandse inlichtingen op Nederlands grondgebied. Bovendien dient iedereen over wie dergelijke inlichtingen verzameld zijn daarvan op de hoogte te worden gesteld. Tevens dienen de betreffende gegevens te worden gewist.

Privacy First voert deze rechtszaak primair in het algemeen belang, ter herstel van het recht op privacy van iedere burger in Nederland. De rechtszaak staat onder leiding van bureau Brandeis; dit advocatenkantoor vertegenwoordigt Privacy First tevens in ons Paspoortproces tegen de Nederlandse Staat. Privacy First ziet positieve uitkomsten in beide rechtszaken op korte termijn met vertrouwen tegemoet.

Klik HIER voor de dagvaarding zoals die vandaag bij minister Plasterk op de deurmat viel.

Naast Privacy First bestaat de coalitie van procespartijen uit de volgende organisaties en burgers:

- De Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten (NVSA)
- De Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ)
- de Internet Society Nederland (ISOC.nl)
- Jeroen van Beek
- Rop Gonggrijp
- Bart Nooitgedagt (vertegenwoordigd door de NVSA)
- Matthieu Paapst (vertegenwoordigd door ISOC.nl).
- Brenno de Winter (vertegenwoordigd door de NVJ).
 
Update 5 februari 2014: vandaag heeft de Nederlandse Staat (ministeries van Binnenlandse Zaken en Defensie) in een uitgebreide 'Conclusie van Antwoord' gereageerd op de dagvaarding; klik HIER voor het hele document (pdf; kopie bij Telegraaf) en HIER voor het persbericht van onze advocaten bij bureau Brandeis. Opvallend is dat de landsadvocaat alleen Privacy First ontvankelijk acht (zie p. 31). Daarmee staat Privacy First in deze zaak alvast met één been voor de Haagse rechtbank. Deze ontwikkeling is ook van groot belang voor ons civielrechtelijke Paspoortproces, waarin de Haagse rechtbank Privacy First c.s. eerder niet-ontvankelijk achtte en het Hof Den Haag zich momenteel opnieuw over deze rechtsvraag buigt. In de optiek van Privacy First dienen zowel in de rechtszaak rond de NSA/AIVD als in ons Paspoortproces alle procespartijen (burgers én organisaties) door de rechter ontvankelijk verklaard te worden.

Update 7 mei 2014: de rechtszitting vindt plaats op dinsdag 13 mei as. om 9.30u bij de rechtbank Den Haag. Het is een openbare zitting. U bent dus van harte welkom!

Update 13 mei 2014: vanochtend vond de rechtszitting plaats; klik HIER voor een voorafgaand interview met Privacy First op Radio 1 en HIER voor een impressie door onze advocaten, inclusief hyperlinks naar de pleitnota's. Het vonnis van de rechtbank staat vooralsnog gepland op 8 juli as.

Update 7 juli 2014: het vonnis van de rechtbank is 2 weken uitgesteld en staat nu gepland voor woensdag 23 juli as.

Update 23 juli 2014: vandaag heeft de rechtbank Den Haag een uiterst teleurstellende uitspraak gedaan; klik HIER. Privacy First c.s. gaan in hoger beroep bij het Hof Den Haag.