Toon items op tag: Mensenrechten

"Het is over en uit met de bewaarplicht. Privégegevens over internet- en telefoniegebruik hoeven niet langer te worden opgeslagen door telecombedrijven en internetproviders. De rechter in Den Haag heeft dat vandaag bepaald.

De wet die het massaal verzamelen en opslaan van gegevens over internet- en telefoongebruik (zogenoemde metadata) van burgers in Nederland verplicht, moet buiten werking worden gesteld, zo blijkt uit het vonnis. De uitspraak is een streep door de rekening van politie en justitie, die de wet gebruikten bij opsporing van zware criminaliteit.

Het ministerie van Veiligheid en Justitie zegt de uitspraak te betreuren en zich nog te beraden op een eventueel hoger beroep. Het ministerie is bezorgd over het effect van het schrappen van de bewaarplicht op de aanpak van de criminaliteit.

De grootste telecomprovider KPN heeft vandaag in een persbericht laten weten per direct te stoppen met het opslaan van gegevens. Dat geldt ook voor dochterbedrijven XS4ALL en Telfort. Ook internetprovider Tweak schrijft op de eigen website direct te stoppen met het opslaan van gegevens.

Opsporingsdiensten

De wet schrijft voor dat providers en telecombedrijven belgegevens een jaar moeten opslaan. (...) De wet is omstreden. Vorig jaar bepaalde het Europese Hof van Justitie al dat het opslaan van communicatiegegevens van iedereen - zonder concrete verdenking - een zware aantasting van de privacy is en niet is toegestaan. Maar dat oordeel had betrekking op de Europese Detentierichtlijn en betekent niet automatisch dat de Nederlandse Wet Bewaarplicht Telecommunicatie, waarin de bewaarplicht is vastgesteld, niet rechtsgeldig is.

Maar de rechter hekelt het feit dat er geen waarborgen zijn die ervoor zorgen dat de bewaarplicht daadwerkelijk alleen wordt gebruikt voor de bestrijding van ernstige criminaliteit. Er zou een onafhankelijke partij moeten zijn die dat toetst. De overheid voert aan dat dat het Openbaar Ministerie (OM) is. Maar de rechter vindt het OM niet onafhankelijk.

En dus moet de wet van tafel. Dat kan 'ingrijpende gevolgen hebben voor de opsporing en vervolging van strafbare feiten', zo beseft de rechtbank. Maar de mogelijke schending van privacy weegt hier zwaarder.

Privacyvoorvechters

De zaak was aangespannen door onder meer de Nederlandse Vereniging van Journalisten, de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten en privacyvoorvechter Privacy First. Zij eisten in een kort geding dat de wet buiten werking zou worden gesteld omdat het bewaren van gegevens volgens hen een onevenredige inbreuk op de privacy inhoudt.

'Het belang van privacy weegt terecht zwaarder', reageert een van hun advocaten tegenover het ANP op het vonnis. 'De rechter heeft een einde gemaakt aan het verplicht bewaren van communicatiegegevens van iedereen, inclusief niet-verdachte burgers. Het oordeel van de rechter is in lijn met adviezen van het College Bescherming Persoonsgegevens en de Raad van State.'

Het ministerie van Veiligheid en Justitie laat weten dat er naar aanleiding van de uitspraak van het Europees hof van vorig jaar een wetsvoorstel is ingediend waarin de Wet Bewaarplicht wordt aangepast. Het vonnis van de rechtbank zal daarin mee worden genomen. (...)"

Bron: http://www.volkskrant.nl/tech/rechter-surf-en-belgedrag-hoeft-niet-meer-bewaard~a3896653/, 11 maart 2015.

"Telecombedrijven en internetproviders hoeven geen gegevens over internet- en telefoniegebruik meer te bewaren. De wet die het massaal verzamelen en opslaan van gegevens over internet- en telefoongebruik van burgers in Nederland verplicht, is buiten werking gesteld. Dat heeft de rechter in Den Haag woensdag besloten.

De wet was ingesteld om politie en justitie te ondersteunen bij de opsporing. (...) De rechter zegt in het vonnis zich ervan bewust te zijn dat het buiten werking stellen van deze wet „ingrijpende gevolgen kan hebben voor de opsporing en vervolging van strafbare feiten". In de omstreden wet is geen onafhankelijke toetsing geregeld voor de toegang tot de bewaarde privégegevens. Het Openbaar Ministerie dat dit zou moeten doen, is niet onafhankelijk, concludeert de rechter.

Onder meer de Nederlandse Vereniging van Journalisten, de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten en privacyvoorvechter Privacy First eisten in een kort geding dat de wet buiten werking zou worden gesteld. Het Europese Hof van Justitie bepaalde vorig jaar dat het opslaan van communicatiegegevens van iedereen -zonder concrete verdenking- een zware aantasting van de privacy is en niet is toegestaan.

„De rechter heeft een einde gemaakt aan het verplicht bewaren van communicatiegegevens van iedereen, inclusief niet-verdachte burgers", reageert een van hun advocaten Fulco Blokhuis. „Het belang van privacy weegt terecht zwaarder. Het oordeel van de rechter is in lijn met adviezen van het College Bescherming Persoonsgegevens en de Raad van State."

„Deze uitspraak is geen verrassing. De Nederlandse wet was in strijd met het Europese recht", constateert advocaat Otto Volgenant. „Dit is een overwinning voor journalisten en advocaten die moeten kunnen rekenen op de vertrouwelijkheid van hun communicatie. En dit is vooral een overwinning voor de privacy van alle burgers.""

Bron: http://www.telegraaf.nl/binnenland/23786783/__Streep_door_bewaarplicht__.html, 11 maart 2015.

"Internetproviders hoeven geen bel-, internet- en mailgegevens meer te bewaren. De voorzieningenrechter heeft de wet die ze daartoe verplichtte buiten werking gesteld. Het belang van privacy weegt zwaarder, vindt de rechter.

Telecombedrijven BIT, SpeakUp en Voys, de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten, de journalistenvakbond NVJ en de stichting Privacy First hadden samen een kort geding aangespannen tegen de Nederlandse staat.

De advocaat van die partijen vindt het terecht dat de rechter privacy zwaarder laat wegen. "De rechter heeft een einde gemaakt aan het verplicht bewaren van communicatiegegevens van iedereen, inclusief niet-verdachte burgers." Bovendien is de uitspraak volgens de advocaat in lijn met adviezen van het College Bescherming Persoonsgegevens en de Raad van State.

Sinds 2009 zijn telecombedrijven verplicht om gegevens van klanten een jaar te bewaren. Het Europese Hof oordeelde in 2014 echter dat het massaal opslaan van bel- en internetdata een zware aantasting van de privacy van gebruikers is.

Nederlandse internetproviders zaten daardoor in een spagaat. Ze werden door de Nederlandse wet verplicht gegevens te bewaren, terwijl dat van de Europese wetgeving niet mag.

De advocaat van de klagers noemt de uitspraak geen verrassing. "De Nederlandse wet was in strijd met het Europese recht. Dat is nu rechtgezet."

Het ministerie van Veiligheid en Justitie wil nog niet inhoudelijk reageren. De uitspraak wordt bestudeerd, zegt een woordvoerder."

Bron: http://nos.nl/artikel/2024068-rechter-haalt-streep-door-bewaarplicht-privedata.html, 11 maart 2015.

"Telecombedrijven en internetproviders hoeven geen gegevens over internet- en telefoniegebruik meer te bewaren. De wet die het massaal verzamelen en opslaan van gegevens over internet- en telefoongebruik van burgers in Nederland verplicht, is buiten werking gesteld. Dat heeft de rechter in Den Haag woensdag besloten.
(...)
De rechter zegt in het vonnis zich ervan bewust te zijn dat het buiten werking stellen van deze wet ,,ingrijpende gevolgen kan hebben voor de opsporing en vervolging van strafbare feiten''. In de omstreden wet is geen onafhankelijke toetsing geregeld voor de toegang tot de bewaarde privégegevens. Het Openbaar Ministerie dat dit zou moeten doen, is niet onafhankelijk, concludeert de rechter.

Onder meer de Nederlandse Vereniging van Journalisten, de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten en privacyvoorvechter Privacy First eisten in een kort geding dat de wet buiten werking zou worden gesteld. Het Europese Hof van Justitie bepaalde vorig jaar dat het opslaan van communicatiegegevens van iedereen -zonder concrete verdenking- een zware aantasting van de privacy is en niet is toegestaan.

,,De rechter heeft een einde gemaakt aan het verplicht bewaren van communicatiegegevens van iedereen, inclusief niet-verdachte burgers'', reageert een van hun advocaten Fulco Blokhuis. ,,Het belang van privacy weegt terecht zwaarder. Het oordeel van de rechter is in lijn met adviezen van het College Bescherming Persoonsgegevens en de Raad van State.''

,,Deze uitspraak is geen verrassing. De Nederlandse wet was in strijd met het Europese recht'', constateert advocaat Otto Volgenant. ,,Dit is een overwinning voor journalisten en advocaten die moeten kunnen rekenen op de vertrouwelijkheid van hun communicatie. En dit is vooral een overwinning voor de privacy van alle burgers.''

Bron: ANP, 11 maart 2015.

"Nederlandse providers hoeven gegevens over internet- en telefoonverkeer niet meer op te slaan. De bewaarplicht, die in een kort geding tegen de staat werd aangevochten door verschillende privacygroepen en kleine internetproviders, is ongeldig.

Dat heeft de rechtbank in Den Haag woensdag geoordeeld. De bewaarplicht is in strijd met het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, specifiek met het recht op eerbiediging van het privéleven en bescherming van persoonsgegevens.

Eerder besloot het Europees Hof al dat een Europese versie van de bewaarplicht onwettig was. Voormalig minister Opstelten (Justitie) vond echter dat de Nederlandse interpretatie van de Europese richtlijn in stand kon blijven.
(...)
De aanklagers, waaronder Privacy First, provider BIT en de Nederlandse Verenigingen van Strafrechtadvocaten en Journalisten, vinden dat de bewaarplicht een te grote inbreuk maakt op de privacy van Nederlanders die niet worden verdacht van een misdaad.

Gegevens over telefoongebruik, zoals welke nummers met elkaar hebben gebeld en wanneer, worden twaalf maanden lang opgeslagen. Gegevens over internetgebruik, zoals wie is ingelogd met welk ip-adres, worden zes maanden lang opgeslagen. Omdat wordt geregistreerd met welke zendmasten mobiele telefoons contact hebben, wordt ook een ruwe locatie van Nederlanders vastgelegd en bewaard.

De rechter vindt onder meer dat de verzamelde gegevens te gemakkelijk toegankelijk zijn bij misdrijven die niet zeer ernstig zijn. De aanklagers voerden tijdens het kort geding aan dat ook bij een fietsendiefstal technisch gezien bewaarde gegevens kunnen worden geraadpleegd, al zegt de overheid dat dat niet gebeurt.

"Feit is echter dat de mogelijkheid daartoe wel bestaat en dat geen waarborgen bestaan om de toegang tot de gegevens daadwerkelijk te beperken tot hetgeen strikt noodzakelijk is voor de bestrijding van (enkel) ernstige criminaliteit", aldus de rechter in zijn oordeel.

Toetsing

Ook vindt de rechter het onjuist dat er geen rechterlijke toetsing is voordat gegevens worden ingezien. (...) "De voorzieningenrechter is zich ervan bewust dat buitenwerkingstelling van de Wbt ingrijpende gevolgen kan hebben voor de opsporing en vervolging van strafbare feiten", staat in de uitspraak. "Dat rechtvaardigt evenwel niet dat voornoemde inbreuk blijft voortbestaan."

De Wet bewaarplicht telecommunicatiegegevens wordt helemaal buiten werking gesteld. Ook providers die niet bij het kort geding waren aangesloten, hoeven gegevens dus niet meer te bewaren.

Debat

Vincent Böhre, directeur van belangengroep Privacy First, zegt in een eerste reactie "ontzettend blij" te zijn met een "baanbrekend vonnis". "Het gebeurt zelden dat een rechter in een kort geding een wet buiten werking stelt. Dit is een belangrijk precedent en zet de toon voor het debat in de Tweede Kamer over de bewaarplicht."

Eerste Kamerlid Tineke Strik van Groenlinks zegt blij te zijn met de afschaffing, en hoopt dat het bewaren van gegevens snel daadwerkelijk stopt. "De minister zal onmiddellijk alle providers moeten melden dat de bewaarplicht van de baan is en dat er dus geen gebruiksgegevens meer bewaard mogen worden."
(...)

Ministerie

Een woordvoerder van het ministerie van Veiligheid en Justitie zegt dat het vonnis nog wordt bestudeerd. Later op woensdag komt het ministerie met een uitgebreidere reactie en wordt bekendgemaakt of de overheid in beroep gaat. (...)"

Bron: http://www.nu.nl/internet/4007876/nederlandse-bewaarplicht-telecomgegevens-geschrapt-rechter.html, 11 maart 2015.

In een baanbrekend vonnis heeft de rechtbank Den Haag vandaag de Wet Bewaarplicht Telecommunicatie buiten werking gesteld. De rechter deed dit op vordering van Stichting Privacy First en een zestal andere organisaties. Hiermee komt een einde aan een jarenlange, massale privacyschending: het bewaren van ieders telecommunicatiedata voor opsporing en vervolging. Iedere Nederlander werd hierdoor een potentiële verdachte. De rechter zet hier nu een streep doorheen.

Brede maatschappelijke coalitie

Onder de Wet Bewaarplicht Telecommunicatie werden sinds 2009 de communicatiegegevens (telefonie- en internetverkeer) van iedereen in Nederland respectievelijk 12 maanden en 6 maanden opgeslagen voor de opsporing en vervolging van strafbare feiten. In kort geding eiste een brede coalitie van organisaties en ondernemingen dat deze wet buiten werking zou worden gesteld wegens strijd met het recht op privacy. De eisers waren Stichting Privacy First, de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten (NVSA), de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ), het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten (NJCM), internetprovider BIT en telecomaanbieders VOYS en SpeakUp. De procedure werd gevoerd door Boekx Advocaten in Amsterdam.

Koppige minister

Volgens de eisende partijen was de Nederlandse bewaarplicht van telecommunicatie (dataretentie) in strijd met fundamentele grondrechten die privéleven, communicatie en persoonsgegevens beschermen. Dat was vorig jaar ook het oordeel van het Europese Hof van Justitie, gevolgd door de Nederlandse Raad van State, het College Bescherming Persoonsgegevens en de Eerste Kamer. Voormalig minister Opstelten van Justitie weigerde niettemin de Wet Bewaarplicht Telecommunicatie buiten werking te stellen. De wet zou door de minister gehandhaafd worden totdat een wetswijziging in werking getreden was, en dat kon nog jaren duren. De rechter heeft hier nu korte metten mee gemaakt door de wet per direct buiten werking te stellen.

Bewaarplicht onrechtmatig

Op 8 april 2014 verklaarde het Europese Hof van Justitie de Europese Dataretentierichtlijn in zijn geheel en met terugwerkende kracht ongeldig. De Nederlandse Wet Bewaarplicht Telecommunicatie was vrijwel identiek aan deze ongeldige richtlijn. Volgens het Europese Hof is het lange tijd vastleggen van communicatiegegevens van iedereen, zonder concrete verdenking, in strijd met het fundamentele recht op privacy. Het onbeperkt en ongericht verzamelen van ieders communicatiegegevens in het kader van zogenaamde 'mass surveillance' is volgens het Hof niet toegestaan.

Belangrijk precedent

Privacy First zet zich in voor het behoud en de versterking van ieders recht op privacy, zonodig middels het voeren van rechtszaken tegen de Staat. De zaak tegen de Nederlandse Bewaarplicht Telecommunicatie leende zich hier bij uitstek voor, aldus Vincent Böhre van Privacy First: "Door deze mass surveillance werden de privacyrechten van Nederlandse burgers massaal geschonden. Het was onacceptabel dat minister Opstelten hieraan bleef vasthouden nadat de hoogste Europese rechter al in april 2014 duidelijk had gezegd dat deze privacyschending niet was toegestaan. Privacy First strijdt voor een samenleving waarin onschuldige burgers niet het gevoel hoeven te hebben dat ze constant in de gaten worden gehouden. Het vonnis van de Haagse rechtbank vormt een belangrijke stap in die richting."

Privacy First verwacht dat Nederlandse telecomproviders het vonnis zullen naleven en zullen stoppen met het bewaren van ieders communicatiedata voor opsporingsdoeleinden. Mocht de Staat besluiten om tegen het vonnis in hoger beroep te gaan, dan ziet Privacy First het oordeel van het Hof Den Haag met vertrouwen tegemoet.

Het gehele vonnis is te vinden op http://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:RBDHA:2015:2498.

"Als de Tweede Kamer instemt met het massaal aftappen van internetverkeer, stapt organisatie Privacy First onmiddellijk naar de rechter. "We weten hoe het moet, we hebben de overheid al een paar keer eerder aangepakt", zegt voorzitter Bas Filippini.

Privacy First won al eerder rechtszaken tegen de centrale opslag van vingerafdrukken onder de Paspoortwet en tegen kentekenparkeren. De onafhankelijke stichting ziet in het huidige voorstel van minister Plasterk om de inlichtingendiensten de bevoegdheid te bieden om alle communicatie van alle burgers continu af te tappen een goede mogelijkheid om dit door de rechter te laten toetsen aan hoger privacyrecht.

Niet te begrijpen

"Het is onbegrijpelijk dat een dergelijk voorstel nu in de Tweede Kamer ligt", aldus Filippini. "Nu de Eerste Kamer al eerder niets in een dergelijk voorstel zag, het Europese Hof van Justitie de bewaarplicht telecomgegevens vorig jaar ongeldig verklaarde en er recentelijk een zeer kritisch rapport van de Raad van Europa over massale surveillance verschenen is, komt Plasterk met een draconische wet die het ongericht en continu tappen van al het internetverkeer van alle Nederlanders mogelijk moet maken."

Kop in het zand

"Edward Snowden heeft ons geleerd hoe overheden met deze gegevens omgaan, maar de Nederlandse politiek doet alsof gerechtelijke uitspraken en een jaar lang onthullingen niet relevant zijn. In dit voorstel is er sprake van een omkering van hoe wetgeving tot stand gebracht zou moeten worden en is privacyschendende technologie leidend", aldus Filippini."

Bron: http://www.automatiseringgids.nl/nieuws/2015/07/als-massale-taps-mogen-stappen-wij-naar-de-rechter, 11 februari 2015.

"Aan de al bijna tien jaar lopende discussie over de bewaarplicht kan een nieuw hoofdstuk worden toegevoegd. Gisteren diende het kort geding van belangenorganisaties tegen de Nederlandse staat over het bewaren van communicatiegegevens. Dat schendt de privacy van Nederlanders buitenproportioneel, aldus de organisaties. Nee hoor, houdt de overheid vol.

De rechten van Nederlandse burgers worden willens en wetens geschonden met de 'mass surveillance' van de Nederlandse Staat. De Wet bewaarplicht telecommunicatiegegevens die dat mogelijk maakt, moet per direct buiten werking worden gesteld. Dat is vrij vertaald de claim van een consortium van belangenverenigingen Privacy First, de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten, de Nederlandse Vereniging van Journalisten en enkele telecom- en internetproviders gisteren voor de rechtbank in Den Haag.

Meta-data
De rechtszaak tegen de staat is een zoveelste wending in een discussie die al bijna tien jaar duurt. Mogen overheden telecom- en internetproviders verplichten de communicatiegegevens van al hun klanten op te slaan? De Nederlandse overheid is van mening dat zogenoemde meta-data nodig zijn voor bestrijding van criminaliteit en het voorkomen van terrorisme.

De providers houden daarom sinds 2009 van alle Nederlandse burgers bij wie met wie belt, waar ze dat doen, maar ook met welk uniek ip-adres zij verbinding maken met het internet en wie zij vervolgens e-mailen. Telecomgegevens moeten de providers een jaar bewaren, internetdata zes maanden. Zonder gerechtelijk bevel mogen de data vervolgens worden opgeëist.
(...)
Het kort geding dat het consortium aanspande volgt op een uitspraak van het Europese Hof van Justitie. In april 2014 concludeerde de hoogste Europese rechter dat de Europese bewaarplicht een ernstige inbreuk is op de privacy en dus fundamentele rechten van de mens schaadt.

Dat de gegevens nuttig kunnen zijn voor justitiële opsporing staat ook voor het Europese Hof als een paal boven water, maar garanties waarmee inmenging in iemand zijn leven beperkt blijven tot het hoogst noodzakelijke ontbreken. Het feit dat overheden van iedere burger - zonder dat er sprake is van een verdenking van een strafbaar feit - dergelijke gegevens bewaart is een te grote inbreuk op het privéleven.

En dus ageren de belangenorganisaties al sinds vorig jaar tegen de Nederlandse wet. Die zou immers indruisen tegen de rechten die in het Handvest van de Grondrechten zijn vastgelegd. Hoewel het kabinet lange tijd volhoudt geen reden te zien om de wet aan te passen, bevestigt minister Opstelten (Veiligheid & Justitie) in november vorig jaar toch dat de bewaarplicht in strijd is met dat Handvest. Voldoende reden voor hem om nu de wet aan te scherpen.
(...)

'Bijna laakbaar'
Hoe vaak de telecom- en internetproviders zijn gevraagd om data en hoe vaak dit direct tot een veroordeling heeft geleid is tot op heden onduidelijk. Jacob Kohnstamm, voorzitter van privacytoezichthouder College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) noemde het eind januari al 'bijna laakbaar' dat de effectiviteit van de bewaarplicht niet is aangetoond. Datzelfde CBP maakte deze week eveneens gehakt van een door Opstelten aangekondigde wetswijziging.

De conceptversie van die wijziging bevat enkele nieuwe waarborgen waarmee hij de wet aanscherpt en tegemoet komt aan de bezwaren van onder andere de privacyvoorvechters. Een rechter moet na aanname van de wijziging eerst toestemming geven voordat een officier van justitie communicatiegegevens mag opvragen. Daarnaast zal ook de ernst van de verdenking meetellen: bij ernstige misdrijven mag verder in het verleden worden teruggezocht.

Het CBP - dat door het Ministerie van Justitie om advies werd gevraagd - noemde de aanpassingen onvoldoende. 'De opsporingsautoriteiten hebben jaren ervaring opgedaan, maar het is kennelijk niet mogelijk gebleken een onderbouwing te leven van de noodzaak van deze bewaarplicht.' Een onevenredige inbreuk op de persoonlijke levenssfeer, zo vatte het CBP maandag samen.

Direct buiten werking
Vincent Böhre van Privacy First vermoedt dat de wijziging om diezelfde reden niet door de Tweede Kamer zal worden aangenomen. Juist omdat de huidige situatie daarmee in stand blijft, roept het daarom woensdag op de bewaarplicht direct buiten werking te stellen.

Böhre: 'Los van wat de overheid ermee doet, is het opslaan van gegevens een schending van de privacy. Dat zegt ook de Europese rechter. Als de rechter de handhaving van de wet opschort mogen providers hun klanten in ieder geval zelf de keuze bieden. Opslaan of niet.'

Of de wet inderdaad van tafel gaat, zal op 11 maart blijken. Dan doet de Rechtbank Den Haag uitspraak."

Bron: http://www.volkskrant.nl/tech/bewaarplicht-buitenproportioneel-of-noodzakelijk-kwaad~a3854766/ , 19 februari 2015.

"De overheid rekt tijd om de controversiële bewaarplicht telecomgegevens in stand te houden. Dat stellen de aanklagers in een kort geding tegen de Nederlandse Staat over de geldigheid van de bewaarplicht.

De Raad van State, Eerste Kamer en het College bescherming persoonsgegevens (CBP) zijn het er over eens dat de wet eigenlijk ongeldig is, stelden de eisers woensdag tijdens het kort geding.

De Staat werd voor de rechter gesleept door een groep van zeven organisaties, waaronder Privacy First, internetprovider Bit en de Nederlandse Verenigingen van Journalisten en Strafrechtadvocaten.

"Het kabinet lijkt de huidige situatie zo lang mogelijk in stand te willen houden. Helaas komt dat wel vaker voor", aldus advocaat Fulco Blokhuis, die de eisers vertengenwoordigde. De Staat ontkent de aantijging. "Het gaat hier om een gevoelig onderwerp en daar moet niet haastig mee worden omgegaan", aldus advocaat Ronald van den Tweel.

Zijn collega Otto Volgenant wees er onder meer op dat staatssecretaris Teeven (Justitie) in september in de Eerste Kamer heeft gezegd dat nog werd gewacht op een advies van de Raad van State over de kwestie. Dat advies was echter al verzonden en dateerde van ruim twee maanden eerder.

De bewaarplicht

De bewaarplicht bestaat sinds 2009, toen in overeenstemming met een Europese richtlijn een Nederlandse wet werd geïntroduceerd. Sindsdien worden 'metadata' over Nederlands telefoongebruik een jaar lang opgeslagen, en gegevens over internetgebruik zes maanden lang.

Het gaat onder meer om de nummers die zijn gebeld met een telefoon en het tijdstip van gesprekken, de ip-adressen die Nederlanders hebben gebruikt, en de locatie van mobiele telefoons in de vorm van de zendmastnummers waar zij contact mee hadden. Deze gegevens worden opgeslagen voor gebruik door opsporingsdiensten.

Mensenrechten

Het Europees Hof oordeelde vorig jaar dat de Europese bewaarplicht op verschillende vlakken in strijd is met fundamentele mensenrechten. De hoogste rechtbank van Europa stelde dat gegevens van alle burgers worden opgeslagen, ook als zij niet van een misdaad worden verdacht.

Bovendien vond het Hof het onacceptabel dat niet duidelijk werd beperkt wie de gegevens in mocht zien. Er was geen rechterlijke toetsing, waardoor gegevens te vaak konden worden opgevraagd.

"Saillant is dat mininster Opstelten deze conclusies, dat de wet niet in stand kan blijven, deelt", aldus Volgenant woensdag. Hij wees op een brief aan de Tweede Kamer van Opstelten (Justitie). Daarin zei hij het advies van de Raad van State over te nemen en de wet aan te willen passen.

Aanpassen

Voordat deze wetswijziging is goedgekeurd blijft de huidige wet echter van kracht. De aanklagers vinden dit onacceptabel, omdat het Europees Hof al heeft geoordeeld dat de Europese versie de privacy van burgers schendt. Ook twee commissies van de Eerste Kamer stelden al voor dat de regering nu al begint met het toepassen van de voorgestelde wijzigingen.

Het aanpassen van de wet duurt te lang, zo bepleitten ook de privacygroepen en providers in de zaak. "Het kabinet neemt ruim de tijd voor een niet-noodzakelijke tussenstap, namelijk een internetconsultatie. Dat kan worden gezien als tijdrekken."

De overheid ontkent dit. "Daar is geen sprake van, er wordt zorgvuldig mee omgegaan. Juist door die consultatie aan te gaan", aldus de landsadvocaat.

Belang

In zijn verweer wees de overheid met name op het belang van telecomdata in de opsporing. Onder meer in de zaak rond kindermisbruiker Robert M. zijn deze gegevens ingezet om slachtoffers en medeverdachten op te sporen.

In de strijd tegen kinderporno is de bewaarplicht essentieel, aldus de Staat. "Die vormen van criminaliteit laten nagenoeg uitsluitend op internet hun sporen achter en zijn dan ook alleen op te sporen met behulp van het internet."

Controle

Bovendien is er al een controle voordat gegevens kunnen worden ingezien. Het Openbaar Ministerie kan deze controle ook doen in plaats van een rechter, aldus landsadvocaat Van den Tweel. Hij wees er ook op dat de wet verplicht dat gegevens goed beveiligd worden opgeslagen.

De eisers noemden het "verontrustend" dat de overheid een controle door het OM gelijkstelt aan controle door een onafhankelijke rechter.

Volgens de overheid gaat de voorgestelde wetswijziging enkel om het introduceren van extra waarborgen. De rechterlijke toetsing die wordt ingevoerd is "zwaarder dan is voorgeschreven voor ingrijpende middelen als bijvoorbeeld infiltratie [undercover gaan, red.]", zei de landsadvocaat.

De rechter doet op 11 maart 2015 uitspraak."

Bron: http://www.nu.nl/internet/3995234/overheid-rekt-tijd-bewaarplicht-in-stand-houden.html, 18 februari 2015.

"Een bonte coalitie van providers en belangenorganisaties voor privacy, mensenrechten, journalisten en advocaten klaagt de Staat aan. Die moet per direct de onrechtmatige bewaarplicht buiten werking stellen, is de eis.

Vandaag een historische rechtszaak in Den Haag. Omdat minister Opstelten weigert de bewaarplicht op te schorten, vragen de eisers aan de rechtbank of die de wet wil kaltstellen.
Waarom? De bewaarplicht is altijd al omstreden geweest, tegen de komst is fel geageerd. Maar nadat de Europese richtlijn erdoor was, moesten lidstaten volgen (alhoewel het Duitse Hof het al afschoot).

EU-Hof, Raad van State, CBP

Echter, vorig jaar verwees het Europese Hof de richtlijn met terugwerkende kracht naar de prullenbak. Het opslaan van bel- en internetgegevens van iedereen zonder concrete verdenking schendt de mensenrechten op een disproportionele wijze.

Justitie hield vol dat de Nederlandse wet wel geldig bleef. Maar de Raad van State maakte duidelijk dat die positie onhoudbaar was, en in november erkende ook Opstelten zelf dat wet moet worden aangepast omdat die in strijd is met fundamentele rechten.

Maar opschorten, ho maar. En dat is dubbel onrechtmatig, want het handhaven van een wet die in strijd is met mensenrechten is verboden in de Grondwet. Nog deze week leverde privacywaakhond CBP meer munitie aan: ook de door Justitie voorgestelde wijziging van de wet bewaarplicht blijft in strijd met grondrechten en het arrest van het EU-Hof.

Brede coalitie

Genoeg voer dus voor de eisers. Dit zijn zijn privacyclub Privacy First, de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten, de Nederlandse Vereniging van Journalisten, het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten, internetprovider BIT en telecomaanbieders VOYS en SpeakUp. De advocaten zijn Fulco Blokhuis en Otto Volgenant van Boekx Advocaten. Helaas ontbreken de grote (mobiele) providers, die kijken de kat uit de boom.

Lees HIER het live verslag van de zitting terug."

Bron: http://webwereld.nl/beveiliging/85407-lees-terug-historische-rechtszaak-tegen-opstelten-en-de-bewaarplicht, 18 februari 2015.